ارتش سفالی

کين شي هوانگدي، نخستين امپراتور سلسله كين، كسي بود كه ايالات مختلف كشور چين را متحد كرد و در سال 221 پيش از ميلاد امپراتوري چين را رسماً پايه گذاري كرد. آرامگاه امپراتور كين (مرگ به سال 210 پيش از ميلاد) در شهر شيان واقع در استان شانشي به همراه سربازان سفالي مشهوري كه در سال 1974 در اين آرامگاه كشف شدند، از سال 1987 در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت شدهاند.

كين شي هوانگدي، با پايهگذاري يك حكومت مركزي قدرتمند و متحد كردن نواحي مختلف چين كه تا پيش از آن دائم با يكديگر در حال جنگ بودند، سنتي را پايهگذاري كرد كه توسط سلسلههاي آتي نيز پي گرفته شد و تا سال 1912 ميلادي كه آخرين امپراتور سلسله كينگ بر اين كشور حكمراني ميكرد، ادامه داشت.

نخستين امپراتور سلسله كين پس از آن كه طي جنگهايي طولاني 6 ايالت مختلف چين را با يكديگر متحد كرد، به يكدست كردن قوانين و فرآيندهاي اداري در قلمرو پهناور خود پرداخت. در اين دوره خط و پول رسمي كشور چين يك شكل شد و قوانين مختلفي حتي براي طول محور چرخ گاريها و ارابهها و عرض شاهراهها تصويب شد.

ارتش سفالي نخستين امپراتور سلسله كين، از 8099 سرباز كه هر يك قد و هيكل و چهره متفاوتي دارند تشكيل شده است. اين سربازان سفالي بر اساس الگوي سربازان منتخب ارتش آن زمان چين كه از جمله جنگجوترين سربازان كل تاريخ چين بودهاند، ساخته شدهاند.

اين مجسمه در حالات و با ساز و برگ گوناگوني ساخته شدهاند كه از جمله آنها ميتوان به سربازان پياده نظام كه حالت ايستاده دارند، كمانداران كه در حالت زانوزده ساخته شدهاند و نيز ارابهراناني كه ارابههاي متصل به چندين اسب را ميرانند اشاره كرد. نكته جالب توجه اين كه چهره هر يك از اين 8 هزار سرباز شكل و حالت و حتي مدل موي منحصر به فردي دارد.

سه بخش مختلف اين ارتش سفالي در سه گودال مختلف كشف شدهاند: گودال اول كه مشهورترين و بزرگترين گودال نيز هست، سربازان پيادهنظام را در خود جاي داده است. گودال دوم به سربازان سوارهنظام تعلق دارد و گودال سوم نيز به افسران و درجهداران تعلق دارد.

كين شي هوانگدي از آن جا دستور ساخت و دفن مجسمههاي سفالي را صادر كرد كه باور داشت اين ارتش پس از مرگ از او محافظت خواهد كرد. جنگجويان سفالي با آرايش جنگي در يك و نيم كيلومتري مقبره امپراتور و رو به سرزمينهاي دشمن دفن شدهاند، به طوري كه بين دشمن و مقبره امپراتور قرار بگيرند.

اما اين جنگجويان سفالي كمتر از 50 سال پس از مرگ امپراتور و در جريان شورش دهقانان چيني دچار آتشسوزي و آسيبهاي جدي شدند. بر اساس طراحي اوليه، سقفي چوبي بر فراز سر اين سربازان ساخته شده بود، اما بر اثر آتشسوزي اين سقف چوبي روي سربازها سقوط كرد و موجب تخريب بسياري از آنها شد. آتش همچنين موجب از بين رفتن رنگ سطح مجسمهها شد كه به آنها حالتي رئاليستيتر ميداد. البته گودال افسران و درجهداران از شر آتش در امان ماند و امروز هنوز بقاياي رنگ را روي بعضي از مجسمههاي اين گودال ميتوان مشاهده كرد.

ارتش سفالي كين در ماه مارس سال 1974 و در جريان حفر چاهي كه سه كشاورز محلي براي آبياري مزارع خود قصد حفرش را داشتند، كشف شد.

اما حفاري كارشناسي باستانشناسان در محل مدت كوتاهي پس از كشف مجسمهها آغاز شد. در آن زمان بسياري از مجسمهها به طرز بدي آسيب ديده بودند. باستانشناسان از آن زمان تاكنون موفق به ترميم بسياري از مجسمهها شدند و هنوز نيز گروهي باستانشناس در حال تلاش براي چسباندن قطعات مجسمههاي خرد شده به يكديگر و احياي شكل اصلي مجسمهها هستند. تخمين زده ميشود تكميل پروژه مرمت مجسمهها حدود 50 سال به طول ميانجامد.

تا به حال حدود سه تا چهار گودال كه هر يك 4 تا 8 متر عمق دارند مورد حفاري باستانشناسان قرار گرفته است و در اين محل موزهاي نيز با نام موزه ارتش سفالي نخستين امپراتور كين تأسيس شده است.