دوران از کار افتادگی سالمندان در روستاهای چین نگران کننده نیست

در فصل برداشت تابستانی، زن سالمندی به نام لیو یو شیو بامداد به مزرعه خود در دامنه کوه رفته و قصد دارد پیش از ظهر که هوا خیلی گرم نیست، گندم های مزرعه اش را درو کند. چیزی نگذشت که دسته های گندم در پشتش جمع شد و پس از دیدن حرکات انعطاف پذیر این پیرزن، باور نکردیم که این خانم هفتاد سال سن دارد.

لیو یو شیو در یک روستای استان گان سو ر شمال غربی چین زندگی می کند. همسرش دکتر روستایی است و دو دختر ازدواج کرده اند. در روزهای معمولی مشکلی ندارد، اما در فصل پرکار کشاورزی، کمبود نیروی مرد برای این خانواده مشکل ساز است.

"در روستاها کار سنگین عمدتا برعهده مردان است، مثلا حمل و نقل جنس با چرخ. مردان و جوانان همه با چرخ کار می کنند، ولی همسرم پیر شده، قادر به انجام این کار نیست. اما ما خود را با جوانان مقایسه نمی کنیم و یواش یواش کارمان را انجام می دهیم."

این خانم سالمند بسیار نرمخو و مهربان است. به خاطر کمبود نیروی مرد نگران نیست زیرا گذران زندگی خانواده اش به محصولات کشاورزی متکی نیست. کشت و زرع برای این زوج سالمند گویا تمرین بدنی است. لیو یو شیو و همسرش به عنوان اولین نسل سالمندان پس از اجرای سیاست کنترل جمعیت از یارانه های گوناگون بهره مندند و از این رو دوران از کار افتادگی کشاورزان شبیه آنان که تنها دو دختر دارند، تضمین شده است. خانم لیو میگوید: او یارانه پانسیون به مبلغ حدود هزار یوان ( یک یوان حدود پانصد تومان ) در سال دریافت می کند . " کشور به سالمندان بالاتر از 60 ساله که فقط دو دختر دارند، یارانه نقدی می دهد. قبلا هر سال نفری 600یوان بود، بعد 720یوان و حالا 960یوان است"

از ابتدای دهه 1970، دولت چین سیاست تک فرزندی را به اجرا در آورد. از سال 1978 این سیاست در زمره برنامه های اساسی چین جای گرفت. با اجرای این سیاست در چین از تولد بیش از 400میلیون نفر پیشگیری شد و فشارهای جمعیت بر منابع و محیط زیست کشور به طور موثر کاهش یافت. واقعیت ثابت کرده است که سیاست کنترل جمعیت چین بر اقتدار و ثروت و شکوفایی ملت تاثیر مهمی گذاشته و به توسعه جهان نیز یاری رسانده است.

اما خانواده های روستایی که تک فرزند یا دو دختر دارند، در مقایسه با خانواده هایی که فرزند بیشتری دارند، کمبود نیروی کار داشته و در آمد کمتری دارند. در این شرایط ادارات دولتی سطوح مختلف با اتخاذ اقدامات گوناگونی مانند تشویق سیاسی و یارانه نقدی، به این خانواده ها کمک می کنند.

لی ون جو، رییس بخش چین لاشن ی گوید: تشویق سیاسی از آموزش و اشتغال فرزندان تا زندگی روزانه آنها را در بردارد.

" فرزندان خانواده های روستایی تک فرزند یا دو دختر در کنکور امتیاز دارند. در زمینه اشتغال برای نمونه شرکت در امتحان استخدام کارمندان دولتی، فرزندان خانواده های نامبرده ده امتیاز بیشتر نسبت به خانواده های دیگر تعلق می گیرد. در این زمینه تشویق سیاسی شامل حال آنها می شود. در امور دیگر مانند استفاده از اعتبار دولتی، توزیع وسائل کشاورزی، بهسازی خانه های خطرناک و امدادرسانی این خانواده ها در مقایسه با خانواده های دیگر برتری دارند. طبق عقیده قبلی مردم، زندگی این خانواده ها دشوار بود اما حقیقت این است که آنان به خاطر بهره مند شدن از کمک های مختلف از لحاظ اقتصادی نسبت به خانواده های دیگر بهتر هستند."

امتیازات گوناگون مشکلات زندگی خانواده های تک فرزند یا دو دختر روستایی را حل کرده است و شرایط زندگی آنان معمولا از خانواده های دیگر بهتر است. این امر موجب شده است که آنان به سیاست کنترل جمعیت اعتماد داشته و دیدگاه آنان درباره داشتن فرزند تغییر کند.

رن جی پینگ،

مدیر امور زنان روستای دای پینگ در اره با اندیشه سنتی "توجه به پسر و بی اعتنایی به دختر" در روستاها می گوید:

" اندیشه توجه به پسر و بی اعتنایی به دختر در روستا هنوز هم هست اما در مقایسه با گذشته خیلی بهتر شده و حالا در دهکده ما خانواده های دو دختر زیادند. جامعه کنونی چه مرد چه زن همه شاغلند و مراقب سالمندان هستند."

نظریه "تضمین زندگی در دوران سالمندی به پسر متکی است"، هزاران سال در چین رواج دارد. برای خانواده های روستایی تک فرزند یا دو دختر، پس از حل مسائل آموزش و اشتغال فرزندان، مسئله پانسیون نیز مطرح شده است. اینکه سالمندانی مانند لیو یو شیو چطور دوران از کار افتادگی شان را به راحتی سپری کنند، همیشه کانون توجه عموم بوده است. حکومت های سطوح مختلف چین سیاست های گوناگونی در این زمینه صادر کرده اند.

لی ون جو، ییس بخش چین لان شن می گوید: طبق مقررات کنترل جمعیت استان گان سو، در شهرستان های مختلف این استان امتیاز و یارانه هایی که با وضعیت اقتصادی محلی منطبق است، وضع شده اند. در این بخش خانواده های تک فرزند یا دو دختر سالمندان بالاتر از 60ساله همه ساله هر نفر یارانه سالمندی 960 یوان را دریافت می کنند، هزینه های پزشکی نیز در قالب بیمه به طور کامل از سوی دولت پرداخت می شود. بیمه های دیگر مانند بیمه سلامت تک فرزند و بیمه حوادث نیز از سوی دولت پرداخت می شود.

با امتیاز و یارانه های نقدی گوناگون، زندگی سالمندی لیو یو شیو و همسرش نگرانی ندارد و خانواده های روستایی به همین دلیل، آگاهانه تر سیاست کنترل جمعیت کشور را رعایت می کنند.