اختلافات کلیدی بر مذاکرات هسته ای ایران حل نشده است

به دنبال نزدیک شدن 20ژوییه، آخرین روز توافقنامه مرحله اول مسئله هسته ای ایران، ششمین مذاکرات ایران و گروه 5+1 در وین وارد مرحله حساسی شده است. اما اکنون بین طرف ها در مسائل کلیدی هنوز اختلافات بزرگی وجود دارد. تحلیلگران نسبت به دورنمای حصول توافق جامع و نهایی ابراز خوش بینی نکرده اند.

به گزارش پرس تی وی ایران، عباس عراقچی، معاون و نماینده ارشد وزیر خارجه ایران 13ژوییه گفت: اکنون طرف ها تقریبا درهمه مسایل کلیدی اختلافاتی دارند. در مذاکرات ده روزه گذشته در هیچ مسئله ای اختلاف از بین نرفته است. وی در عین حال گفت: ایران و شش کشور طرح هایی برای حل اختلافات مطرح کرده اند اما این طرح ها مورد توافق قرار نگرفته اند. وی افزود: اختلاف طرف ها در مسئله مهم توان غنی سازی موجب بوجود آمدن اختلافات و در نتیجه عدم توافق شده است.

تعداد سانتریفیوژها و توان غنی سازی همیشه مسئله محوری مذاکرات هسته ای ایران است. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران چندی پیش ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی ایران با طرف غرب خواند و افزود: هدف کشورهای غربی این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند. در حالی که به گفته مسئولان نیاز قطعی کشور ۱۹۰ هزار سو است.

علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی هسته ای ایران روز 8 ژوییه از جوسازی های غرب درباره تعداد سانتریفیوژهای ایران انتقاد کرد. وی با بیان اینکه "سو" (SWU) به معنی واحد جداسازی اورانیوم سبک از سنگین و تعریف نیاز غنی سازی است، اظهار داشت: نیاز غنی سازی را بر اساس تعداد سانتریفیوژ تعریف نمی شود بلکه بر اساس واحد آن یعنی سو تعریف می شود.

به گزارش رویتر جان کری وزیر، خارجه آمریکا یکشنبه پس از ورود به وین گفته بود که معلوم است در مذاکرات کنونی اختلافات بزرگ هنوز وجود دارد. طرف ها باید تلاش کنند تا به پیشرفت مذاکرات کمک کنند. وی همچنین تاکید کرد که ایران باید صلح آمیز بودن برنامه هسته ای خود را تضمین کند و نمی تواند سلاح هسته ای تولید کند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در مصاحبه با ان بی سی آمریکا گفت: ایران به تولید سلاح هسته ای علاقه ای ندارد. وی افزود، توسعه سلاح هسته ای برای ایران نه تنها سودمند نیست، بلکه قدرت نفوذ این کشور در منطقه را کاهش خواهد داد. به گفته وی، ایران در مقایسه با کشورهای اطراف درابعادی مانند قدرت نظامی، ظرفیت علمی و فنی و استعدادها، برتری خاصی دارد و نیاز ندارد تا سلاح هسته ای قدرت نمایی کند.

مدتی است که ایران همواره جامعه بین المللی را به پذیرش صلح آمیز بودن برنامه هسته خود قانع کرده و امیدوار است از طریق مذاکرات تحریم های جهانی علیه این کشور بطور کامل برداشته شود. اما به دنبال نزدیک شدن روز 20ژوییه، تردد و نگرانی ها درمورد آنکه آیا طرف ها می توانند به موقع به توافق نهایی برسند، بیشتر شده است.

عراقچی در گفتگوهای خود اعلام کرده بود که نسبت به موفقیت مذاکرات بدبین نیست اما نسبت به حصول توافق جامع پیش از موعد مقرر نیز خوشبین نیست، زیرا طرف ها در مسائل گوناگون اختلافاتی جدی دارند. طرح مورد پذیرش تمام مذاکره کنندگان تا کنون به دست نیامده است. وی هشدار داد، اگر طرف ها در نهایت به توافق نرسند، احتمال می رود ایران غنی سازی 20درصد را از سر بگیرد.

عراقچی در ادامه افزود: اگر مذاکرات پیشرفت کند ممکن است زمان گفتگو به چند روز یا چند هفته دیگر موکول شود، اما به گفته یک مقام آمریکایی با نظرداشت اوضاع کنونی رسیدن به پیشرفت در مذاکرات سخت است و امکان تمدید مذاکرات نیز خیلی کم است.

اگر مذاکرات شکسته شود، نه تنها تحریم های لغو شده کنونی دوباره از سر گرفته می شوند، بلکه ایران با تحریم های جدی تری روبرو خواهد شد. اگر چنین شود این تراژدی بزرگی برای دولت میانه رو روحانی شکست سنگینی به شمار می رود و برای جامعه جهانی نیز مشکل ساز خواهد بود .