کارشناسان سیاسی: انتخابات ریاست جمهوری ایران به مرحله دوم کشیده می شود

رای گیری یازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری ایران، امروز جمعه چهاردهم ژوئن در سراسر کشور در حال برگزاری است که شش کاندیدا در آن شرکت کرده اند. تحلیل گران بر این باورند که هیچ کدام از شش کاندیدا نمی تواند در مرحله نخست به پیروزی برسد و بر این اساس، گمانه ها حاکی از آن است که انتخابات وارد مرحله دوم می شود. بر اساس این گمانه زنی ها محمد باقر قالیباف شهردار تهران و حسن روحانی نماینده ارشد پیشین گفت و گوهای هسته ای ایران در این میان به مرحله دوم انتخابات وارد می شوند.

ساعت 8 صبح روز جمعه چهاردهم ژوئن به وقت محلی، انتخابات ریاست جمهوری ایران در سراسر کشور آغاز شد. نتیجه همه پرسی خبرگزاری مهر در روز سیزدهم ژوئن نشان می دهد که محمد باقر قالیباف شهردار تهران از جناح اصولگرا با پشتیبانی 29.3 در صدی به پیش می رود و پس از وی، حسن روحانی نماینده ارشد پیشین گفت و گوهای هسته ای و محسن رضایی فرمانده پیشین سپاه پاسداران هر کدام به ترتیب با 19.1 و 17.8 از بیشترین پشتیبانی مردمی برخوردارند. این نتیجه در مقایسه با همه پرسی دو هفته پیش، تغییر زیادی نشان می دهد؛ اگرچه جایگاه قالیباف تغییری نکرده و روحانی در جایگاه دوم قرار دارد اما سعید جلیلی در مقایسه با نظر سنجی پیشین از جایگاه دوم به جایگاه پنجم سقوط کرده است.

محمد باقر قالیباف با 52 سال سن، از سپتامبر سال 2005 به سمت شهرداری تهران منصوب شد، وی یکی از فرماندهان جنگ ایران با عراق بود. قالیباف تجربه های فراوانی در مدیریت اداری دارد و در شهرها از درصد بالایی پشتیبانی برخوردار است. قالیباف بر اساس آن چه که اعلام کرده به دنبال رعایت سیاست عملی بوده و تعهد داده که در طول مدت دو سال پس از پیروزی در انتخابات با تمام نیرو برای حل مشکلات کنونی ملی همچون میزان بالای بیکاری، کاهش قیمت ریال در برابر دلار و غیره کوشش می کند. در سیاست خارجی قالیباف از گفت و گو با آمریکا پشتیبانی کرده و معتقد است که گفت و گوی ایران و آمریکا برای کل جهان سودمند است.

افزایش درصد پشتیبانی از حسن روحانی از جناح اصلاح طلب با خروج محمد رضا عارف دیگر کاندیدای اصولگرا به نفع وی صورت گرفت. پس از اعلام انصراف عارف از شرکت در انتخابات، سید محمد خاتمی رییس جمهوری پیشین و علی اکبر هاشمی رفسنجانی طرفداران خود را دعوت به رای دادن به روحانی کردند.

بر اساس گزارش وب سایت مطبوعاتی انتخابات، میزان پشتیبانی از روحانی در یکی دو روز اخیر 10 تا 15 درصد افزایش یافته است. با دید خوش بینانه می توان پیش بینی کرد که احتمال انتخاب روحانی در مرحله اول انتخابات وجود دارد. اما تحلیل گران تاکید می کنند که انتخابات وارد مرحله دوم می شود و هیچ کدام از کاندیداها نمی توانند در مرحله اول بیش از 50 در صد آرا را به دست بیاورند و در نتیجه و دو کاندیدایی که موفق به کسب بیشترین آرا شوند، وارد مرحله دوم انتخابات می شوند؛ این گمانه زنی ها تاکید دارد که محمد باقر قالیباف شهردار تهران و حسن روحانی نماینده ارشد پیشین گفت و گوهای هسته ای ایران از بیشترین شانس برخوردارند.

حضور دو نماینده ارشد گفت و گوهای هسته ای و علی اکبر ولایتی در این انتخابات نشان دهنده آن است که سیاست خارجی به خصوص مساله هسته ای موضوع مهم مورد توجه رای دهندگان ایران است. از سال 2009 تاکنون ارزش ریال پول ملی ایران در حدود 300 در صد کاهش یافته است. بسیاری از شخصیت های محافل سیاسی ایران عنوان می کنند که تحریم های بین المللی بی سابقه دلیل عمده ورود اقتصاد ایران به این مشکلات است و کوشش برای کاهش تحریم ها باید بیش از مسایل دیگر مورد توجه قرار گیرد.

در زمان روحانی به عنوان نماینده ارشد گفت و گوهای هسته ای، جمهوری اسلامی در سال 2003 با بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره توقف موقت غنی سازی اورانیوم به توافق نظر رسید. روحانی پشتیبان بازگشت به سیاست تنش زدایی مطرح شده از سوی خاتمی است. به دلیل آن که گفت و گوهای هسته ای ایران اکنون وارد بن بست شده و فشار تحریم ها علیه ایران روز به روز افزایش می یابد، سعید جلیلی نماینده کنونی ارشد گفت و گوهای هسته ای ایران در مناظره های تلویزیونی از سوی دیگر کاندیداها مورد انتقاد قرار گرفت.

بر اساس وضع کلی انتخابات، تعداد کاندیداهای طرفدار گفت و گو، تنش زدایی و تعامل سازنده در زمینه دیپلماسی بیشتر است و با این دید، سعید جلیلی تنها پشتیبان تندروی در سیاست خارجی است. تحلیل گران معتقدند با وجود آن که رییس جمهوری ایران در مساله هسته ای چندان تاثیرگذار نیست، اما بر اساس دیدگاه مردم و وضع ملی گروه تصمیم گیری ایران پس از انتخابات، شاید موضع ایران را در مساله هسته ای تنظیم کرده و گفت و گوهای هسته ای ایران به میزانی از موفقیت دست یابد.