پنج چالش بزرگ در مساله هسته ای ایران، نظر شما

باراک اوباما رییس جمهور آمریکا در حالی که روش دیپلماتیک را مهمترین راه حل مساله هسته ای ایران اعلام کرده، دستور تشدید اعمال تحریم علیه ایران مبنی بر مسدود کردن سرمایه های بانک های مرکزی، نهادهای مالی و دولتی ایران در آمریکا را صادر کرد. این امر تا اندازه ای وضعیت کنونی مساله هسته ای ایران را نشان داده و نیز احتمال آغاز جنگ را بیشتر می کند. اما علل واقعی بروز بحران هسته ای ایران چیست؟ چیو یون جن خبرنگار ارشد روزنامه گلوب تایمز چاپ چین در دو سال گذشته با سفر و مصاحبه در ایران، اسراییل و سوریه پنج چالش مساله هسته ای ایران را مطرح کرده است.

نخست اینکه ایران به دلیل پیشینه باستانی و کهن امپراطوری پارس و افتخار به فرهنگ و بزرگان پارسی و هم چنین پیشگیری از ارایه چهره ای ضعیف از خود در برابر کشورهای عرب، هرگز در مساله هسته ای از خود سازش نشان نخواهد داد. کشور ایران که اکثر مردمش شیعه هستند با کشورهای عرب که اکثرشان سنی هستند، در تاریخ روابط مطلوبی نداشته اند و تاکنون نیز این اختلافات در روابط این کشورهای تاثیراتی داشته است. ایران هدف برنامه هسته ای خود را صلح آمیز اعلام کرده و اگر با آمریکا و اروپا سازش کند، در آینده مورد «تحقیر» کشورهای عرب قرار خواهد گرفت که ایران آن را نخواهد پذیرفت.

دوم آنکه آمریکا و اروپا بارها به ایران اعلام کرد که اگر برنامه هسته ای آن صلح آمیز بوده، چرا به بازرسی همه جانبه آژانس بین المللی انرژی هسته ای اجازه نمی دهد؟ ایران نگران است که اگر تمامی برنامه هسته ای خود را برای آژانس و آمریکا و اروپا روشن کند، آمریکا، اروپا و اسراییل احتمالا در هر زمانی تاسیسات هسته ای ایران را منهدم می کنند. سازمان های اطلاعاتی غرب و اسراییل برای کسب اطلاعات از برنامه هسته ای ایران بسیار تلاش کرده اند با این حال تاکنون از دسترسی به اطلاعات مهم و حساس برنامه محروم مانده اند. این نیز یکی از علل اصلی نگرانی آمریکا و اروپا به شمار می رود. تهران در این زمینه از سرنوشت عراق عبرت گرفته که حکومت صدام به بازرسی آژانس اجازه داده و برنامه های خود را برای آمریکا و اروپا توضیح داد، اما در پایان به تلاش برای توسعه سلاح هسته ای متهم شده و مورد حمله نظامی آمریکا قرار گرفت. اما واقعیات نشان می دهد حکومت صدام توانایی توسعه سلاح هسته ای نداشت و اطلاعات ارائه شده درباره عراق توسط جاسوسان غرب که با نام گروه بازرسی آژانس فعالیت می کردند، اشتباه بوده است. به این ترتیب، ایران در این مورد تردید دارد که اگر به بازرسی همه جانبه آژانس اجازه دهد، آمریکا، اروپا و اسراییل اطلاعات کاملی از تاسیسات ایران به دست خواهند آورد و برای حمله نظامی علیه ایران آماده خواهند شد. در غیر این صورت، ایران به توسعه پنهانی سلاح هسته ای متهم می شود.

افزون بر این، ایجاد ابهامات درباره قدرت نظامی از سوی دولت ایران روشی برای هراساندن حریفان است. با توجه به آنکه ایران از لحاظ قدرت نظامی و اقتصادی با آمریکا، اروپا و اسراییل فاصله زیادی دارد، این کشور به منظور جلوگیری از تهدیدهای خارجی و گسترش نفوذ خود در منطقه خاورمیانه ابهاماتی در قدرت خود را ایجاد کرده است .

از سوی دیگر، اسراییل در مساله هسته ای ایران نیز تردید دارند. زیرا افسران و سربازان اسراییل این مساله را مربوط به حیات ملت و کشور یهودی می دانند. احمدی نژاد رییس جمهور ایران بارها سخنانی مبنی بر از بین بردن اسراییل از کره زمین بیان کرده و مقامات اسراییل نیز از افزایش قدرت ایران نگران هستند. حتی اگر دو کشور صاحب سلاح هسته ای شوند، در نیتجه استفاده هر دو طرف از آن، اسراییل و ملت یهود از بین خواهد رفت و ایران تنها تا اندازه ای آسیب خواهد دید. بنابراین اسراییل به هیچ وجه اجازه نخواهد داد تا ایران سلاح هسته ای داشته باشد. اسراییل در هر صورت و بدون همکاری آمریکا و اروپا حتی در صورت مخالفت آنها هم به ایران حمله خواهد کرد

با تحلیل علل دغدغه های آمریکا و اروپا در مساله هسته ای ایران، می توان به جلوگیری از نفوذ ایران، کنترل بر انرژی منطقه خاورمیانه و نیز منافع فروش تسلیحات اشاره کرد. آنها با جلوه دادن ایران به عنوان دشمن کشورهای عرب، می توانند تسلیحات نظامی خود را به کشورهای نفت خیز و ثروتمند خاورمیانه بفروشند. دولت آمریکا در ماه اکتبر سال گذشته اعلام کرد که در 15 تا 20 سال آینده، سلاح هایی به ارزش 60 میلیارد دلار به عربستان سعودی خواهد فروخت تا اهداف دیپماتیک این کشور تحقق یافته و منافع و امنیت آمریکا در منطقه خاورمیانه تامین شود. ماه نوامبر سال گذشته، دولت آمریکا طرح فروش تسلیحات به منطقه خلیج فارس را به کنگره ارایه داد. رسانه های گروهی آمریکا بر این باورند که با توجه به نگرانی دولت آمریکا از افزایش نفوذ ایران در منطقه خلیج فارس پس از خروج ارتش این کشور از عراق، دولت آمریکا در صدد است با تقویت قدرت نظامی کشورهای هم پیمان خود در منطقه خلیج فارس از گسترش نفوذ ایران جلوگیری کند.