افزایش شدید قیمت بنزین در ایران

رئیس جمهور ایران عصر شنبه 18 دسامبر، 27 آذر آغاز رسمی اصلاحات اقتصادی و کاهش یارانه ها از 28 آذر را اعلام کرد. به عنوان نخستین گام اصلاحات، بهای بنزین به طور قابل ملاحظه ای بالا رفت. در 28 آذر بهای بنزین یارانه ای برای هر خودرو در ایران چهار برابر شد و از 1000 ریال (حدود 0،1 دلار) در هر لیتر، به 4000 ریال (حدود 0،4 دلار) در هر لیتر افزایش یافت.

قبلا هر خودرو در ایران ماهانه 60 لیتر سهمیۀ بنزین داشت که بهای هر لیتر آن تنها 1000 ریال و قیمت هر لیتر بنزین آزاد 4000 ریال بود. پس از اجرای اصلاحات، ضمن کاهش میزان سهمیۀ بنزین هر خودرو در ماه به 50 لیتر، قیمت آن نیز چهار برابر شد و به 4000 ریال رسید. قیمت هر لیتر بنزین آزاد پس از اجرای اصلاح قیمت ها و قطع یارانه ها به 7000 ریال رسید.

از زمان اعلام تا اجرای تصمیم دولت تنها چند ساعت طول کشید. با این حال واکنش ایرانیان نسبت به این تصمیم نسبتاً آرام بوده است. زیرا دولت ایران پیش از این بارها اعلام کرده بود که به تدریج یارانه ها را کاهش داده و قطع خواهد کرد. به این سبب مردم خود را آماده کرده بودند.

محمود احمدی نژاد روز شنبه در سخنرانی تلویزیونی خود ضمن اعلام آغاز اصلاحات در سیاست یارانه ای گفت: اصلاحات برای توزیع مجدد ثروت و ارتقای بهره وری حرکت اقتصاد ایران سودمند است و اسراف و آلودگی ناشی از مصرف بی ملاحظۀ انرژی را کاهش می دهد. در ضمن اجرای اصلاحات برای حل مشکلات اقتصادی موجود ایران از جمله مسائل مسکن و بالا بودن نسبت بالای بیکاری مفید خواهد بود. در حال حاضر، همۀ ایرانیان موافقند که اجرای اصلاحات در سیاست یارانه ای حتمی است. طرح اولیۀ رییس جمهور ایران دربارۀ اصلاحات مورد حمایت اکثر اعضای مجلس شورای اسلامی ایران قرار دارد. رسانه های ایران کاهش یارانۀ دولتی را «مهمترین اصلاحات اقتصادی ایران در دهه های اخیر» می دانند.

از سوی دیگر، بعضی ایرانیان نیز دربارۀ روند و نحوۀ اجرای اصلاحات نگرانند. نخست این که می پرسند چطور از بروز فساد و اختلاس در زمان اجرای اصلاحات پیشگیری خواهد شد. دوم این که بالا رفتن قیمت ها در نتیجۀ اجرای این سیاست ها، حتماً بر جمعیت کثیر مردم کم درآمد، تأثیرات منفی خواهد گذاشت و بِالتّبع چگونگی کاهش این تأثیرات مورد توجه مردم قرار دارد. سوم این که مخالفان این طرح می گویند با وجود تورم بسیار بالای پول در حال حاضر، اجرای آن، تورم پول غیر قابل مهار خواهد شد و به اقتصاد کشور لطمۀ سنگینی خواهد زد.

آقای محمود احمدی نژاد در این باره گفت پولی که دولت صرفه جویی کرده، برای کمک به اقشار کم درآمد استفاده خواهد شد تا وضعیت اقتصادی آنها بهتر شود. در حقیقت، دولت ایران به منظور اجرای این اصلاحات، تدارکات بسیاری دیده است. برای نمونه، احمدی نژاد بی درنگ پس از اعلام پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در ماه ژوئن سال گذشتۀ میلادی، طرح اصلاحات را ارائه کرد. بر اساس این طرح، یارانه های عمومی در زمینه های خوراک و سوخت حذف شد و این یارانه ها به طور مستقیم به مردم کم درآمد داده خواهد شد و در مقابل بهای کالاهای مصرفی آزاد می شود. در دو ماه گذشته، دولت ایران یارانۀ مستقیمی به مبلغ حدود 810.000 به حساب بانکی 60 میلیون و 500 هزار شهروند ایرانی واریز کرده است. بنابرین به نظر می رسد، اجرای اصلاحات بر همۀ خانواده های ایرانی تأثیر خواهد گذاشت. ولی میزان این تاثیرات قابل مهار است.