مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران: چین پیش از هرچیز برای ایران باید یک الگو باشد

مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران: چین پیش از هرچیز برای ایران باید یک الگو باشد

در بیش از پنج سالی که پیشنهاد یک کمربند- یک جاده مطرح شده است کشور چین با بیش از ۱۵۰ کشور و سازمان بین المللی بیشتر از ۱۷۰ توافق نامه همکاری در راستای کمربند و جاده امضا کرده است. در این راست

ا برگزاری نمایشگاه های بین المللی در زمینه های مختلف نقش پررنگی در آشناسازی نهادها، انجمن ها و موسسات مختلف داخلی و خارجی داشته است. نمایشگاه بین المللی کفش از جمله این نمایشگاه هاست که از سال ۱۹۹۹ همه ساله در شهر جین جیانگ در استان فوجیان برگزار می شود. امسال بیست و یکمین دوره نمایشگاه بین المللی کفش و چهارمین دوره نمایشگاه بین المللی لوازم ورزشی چین از روز ۱۹ تا ۲۲ آوریل به مدت ۴ روز برگزار می شود. در راستای ساخت مشترک ابتکار یک کمربند- یک جاده از سال گذشته کشورهای در امتداد جاده ابریشم نیز در این نمایشگاه شرکت می کنند. علاوه بر ایران کشورهایی دیگر از جمله فیلیپین، پاکستان، بنگلادش، ازبکستان و .. شرکت دارند.

در این گزارش گفت و گوی رادیو بین المللی چین وابسته به مرکز رادیو و تلویزیون مرکزی چین را با آقای محمدرضا مودودی مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران می خوانید که همراه با گروه ۲۵ نفره از ایرانیان صاحبان موسسات و شرکت ها در این دوره از نمایشگاه شرکت کرده اند.

رادیو بین المللی چین از دیدگاه مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران درباره علل عمده برای پیشبرد امضای چنین توافق نامه هایی برای همکاری سوال کرد. آقای محمدرضا مودودی در پاسخ به این سوال توضیح داد: ایران از دیرباز از زمانی که جاده ابریشم مطرح بوده و تجارتی در سطح بین المللی از طریق این جاده استراتژیکی صورت می گرفته از همان زمان نقش پر رنگی داشته و به دلیل موقعیت بین المللی و خاصی که در این مسیر دارد امروز هم که بحث یک کمربند- یک جاده، پروژه ای فراتر از مرزهای چین مطرح است، باز هم ایران واقعا از ظرفیت بالایی برای نقش آفرینی در این پروژه بزرگ بین المللی برخوردار است.

مودودی همچنین به شرایط خاص در طول دوران مختلف اشاره کرد و تاکید کرد که چین همواره در کنار ایران بوده و سعی کرده روابطش را با ایران کمرنگ نکند. طبیعتا ایران باید این فرصت را مغتنم بداند و از این ظرفیت به گونه ای استفاده کند که نقش کلیدی در این پروژه بین المللی یک کمربند- یک جاده داشته باشد. این نیازمند یک سری توافقات در سطح کلان بین روسای دو جمهور است و ما می بینیم که به هرحال الان هم توافقاتی صورت می گیرد.

مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران برگزاری این توافقات را فراتر از بحث تفاهم تجاری، بلکه تفاهم جامع استراتژیک نیز دانسته و ادامه داد: در توافقی که بین دو رییس جمهور که در سال ۲۰۱۶ برقرار شد به این جمع بندی رسیدند تا این اتفاق بیفتد. وی با اشاره به این که ایران تحت شرایط خاص است و همواره سایه تحریم بالاسر کشور بوده ادامه داد: در مقطعی از زمان به بهانه این که ما پایبند به تعهدات بین المللی نیستیم تحریم شدیم. امروزه آمریکا به دلیل پایبندی به تعهدات بین المللی باز هم ما را تحریم می کند. من فکر می کنم اگر ما بتوانیم در پروژه ملی و پروژه فراملیتی که چین تحت عنوان یک کمربند- یک جاده دارد سهم خود را به خوبی ایفا کنیم و چین نیز کشور ایران را به عنوان یکی از اصلی ترین مسیرها انتخاب کند، در این حالت این پروژه هم برای ایران خوب است که یک پیوند استراتژیک با کشورهای عمده تجاری دنیا مخصوصا چین منعقد می کند و از سوی دیگر ایران نیز به دلیل امکاناتی که دارد از لحاظ هزینه جا به جایی و حمل و نقل می تواند کم هزینه ترین و مقرون به صرفه ترین مسیر را ایجاد کند. بنابراین یک بازی برنده- برنده برای هر دو طرف ایجاد می شود.

آقای مودودی ارزیابی خود را به عنوان مسوول سازمان توسعه و تجارت از دستاوردهای همکاری با چین در چارچوب یک کمربند- یک جاده عنوان کرد و پیرامون این که همکاری ها را در آینده بیشتر در چه حوزه هایی می شود گسترش داد و چگونگی برخورد با مشکلات و چالش هایی که در جریان این همکاری ها به وجود می آید توضیح داد: من فکر می کنم ما واقعا باید راهبردهای خودمان را مبتنی بر ظرفیت هایی که در داخل کشور داریم با کشورهای همسایه و مخصوصا کشورهای استراتژیکی مثل چین و هند منعقد کنیم که به هرحال هر دو کشور برای ما مهم هستند اما به طور خاص درباره کشور چین که من فکر می کنم این مسیر بار دیگر بعد از اتفاقاتی که این سال ها براساس برجام و بعد از برجام رخ داد یک مقدار این مسیر برای همکاری هموارتر می شود. با توجه به این که من دیدم کشور چین برنامه بلندمدتی دارد و ظرف پنج سال می خواهد حجم واردات خود را به ده تریلیون دلار برساند پیشنهاد مشخص ما این است که واقعا چین بیاید در ایران سرمایه گذاری کند و از محل سرمایه گذاری در ایران بتواند به خودش صادرات کند، یعنی دوباره آن پروژه خودش را با کمک توان و انرژی و تکنولوژی خودش تامین کند. این مهم برای ما خیلی خوب است که بتوانیم پیوندهای عمیق تری را با کشور چین داشته باشیم. چین هم که در دنیا اقتصاد برتر است می تواند این ظرفیت را در خدمت تولیدات داخلی خود بگیرد، چون ما تولیدکننده ها ظرفیت لازم برای تولید محصولات مختلف داریم و با توجه به ذخایر نفتی و ذخایر معدنی خوبی که در داخل کشور هست و دانش فنی که جوان های ما دارند و آن استعدادها و پتانسیل های منطقه ای که در ایران وجود دارد و برخی مواد اولیه یا محصولاتی که مورد نیاز چین است می تواند برای تولیداتش مناسب باشد. من فکر می کنم فقط نباید به عنوان یک نگاه ترانزینی به ایران نگاه کرد بلکه ظرفیت های سرمایه گذاری و ظرفیت های همکاری دیگری هم در این حوزه وجود دارد.

این مهم که برقراری همکاری ها به چه میزان می تواند مفید حال تولیدکنندگان داخلی ایران شده و منجر به دیده شدنشان شود را از آقای محمدرضا مودودی سوال کردیم. ایشان پاسخ دادند: چین پیش از هرچیز برای ایران باید یک الگو باشد این که چطور توانسته با این حجم از جمعیت و این حجم از مشکلاتی که یک کشور می تواند به دلیل گستردگی جغرافیایی و پراکندگی جمعیت داشته باشد، به خوبی فرایند رشد را تجربه کند و تا امروز هم ادامه داده و توانسته آن نقش باستانیش را دوباره برگرداند به اهمیت و قابلیت هایی که دارد. ما واقعا برای افرادی که این تجربه و این سابقه را دارند و این مسیر را طی کرده اند امروز برای حضور در ایران نیاز داریم. ما می توانیم از نزدیک با آن ها به صورت منتوری کار کنیم، من فکر می کنم رابطه استاد و شاگردی بین ما و هر نوع تولید کننده بین المللی که نگاه جهانی دارد شکل می گیرد و باعث می شود که دانش و بینش ما قبل از تولیدمان تغییر کند. چرا که این را پیش نیاز توسعه کشور و صنعتی شدن می دانیم که اساسا آدم هایی که تجارت بین المللی و تولید بین المللی را تجربه کرده اند و رقابت پذیر هستند به ما بگویند که چگونه فکر می کنند و چگونه دنیا را می بینند و بعد اگر ما این را یادبگیریم شاید در مسیر، این قابلیت هایمان شکوفا شود.

محمدرضا مودودی در این راستا به نقش سازمان توسعه و تجارت برای کمک به داخلی ها اشاره کرد و گفت: من فکر می کنم که سازمان توسعه و تجارت وظیفه ای جز این ندارد. به نظر من سازمان توسعه و تجارت اگر بخواهد رسالت اصلی خودش را بازی کند مهم ترین وظیفه اش توانمندسازی بنگاه ها و بین المللی کردن بنگاه هاست. اگر ما بتوانیم این ارتباط مستقیم را بین فعالان اقتصادی خارجی و ایرانی ها برقرار کنیم و بتوانیم این نزدیکی را به گونه ای پیش بریم که منجر به توانمند شدن و بین المللی شدن بنگاه های داخلی شود قطع یقین به آن نتیجه ای که می خواهیم می رسیم. تصور این که توسعه تجارت صرفا فروش یک محصول در خارج است غلط است. به نظر من سازمان توسعه و تجارت متولی فروش محصولات نیست بلکه متولی این است که این ذهنیت را و این بینش صادراتی را به داخل کشور انتقال دهد. اگر ما هیات تجاری می آوریم یا می بریم، اگر ما نمایشگاه برگزار می کنیم، اگر ما رویدادهای مختلف تعریف می کنیم، اگر آموزش می دهیم و اطلاع رسانی می کنیم، هدفمان فقط توانمندکردن بنگاه هاست. باتوانمند شدن بنگاه هاست که آن ها می توانند وارد عرصه بین المللی شوند و سهم خودشان را در بازارها ارتقا دهند و به تبع آن می توانند آن پیوندهای اقتصادی را چه در بعد سرمایه گذاری و چه در بعد مثلا گرفتن نمایندگی و یا عضویت در زنجیره تولید جهانی خودشان ایفا کنند.

مودودی نقش این نمایشگاه را نیز بسیار موثر دانست و با ابراز تاسف از این که بسیاری از تولید کنندگان ایرانی قدر چنین رویدادهایی را در سطح بین المللی نمی دانند گفت: ما الان در جین جیانگ هستیم که به گفته خیلی ها پایتخت تولید کفش چین و شاید تمام دنیا می تواند محسوب شود. بنابراین امروز را می توانستیم به عنوان یک فرصت تلقی کنیم که تولیدکنندگان می آمدند با تکنولوژی های روز تولیدات کفش آشنا شوند و فعالان این عرصه را از نزدیک بشناسند و در عین حال بتوانند از این ظرفیت برای جذب سرمایه گذار و یا برای جذب دانش فنی یا حداقل برای پیدا کردن یک بازار و محصولات خودشان استفاده کنند. متاسفیم از این که به هرحال حضور ایران آن قدر که ظرفیتش در داخل کشور وجود دارد پیدا نشده و در این جا حضور پیدا نکردند. این به نظرم برای ما یک نقطه ضعف است و ما بایستی نمایشگاه های این چنینی را شناسایی کنیم و به هر شکلی که شده با یارانه هایی که به بخش خصوصی می دهیم و با تقویت این یارانه ها حضور آن ها را بیشتر پررنگ کنیم و امیدوار باشیم که آدم هایی در این سفرها می آیند و در این نمایشگاه ها حضور پیدا می کنند که علاقه مندند به این که حتما در مسیر پیدا کردن یک سرمایه گذار و یک نمایندگی فعال باشند. اگر این نمایشگاه ها جدی گرفته شود فردایی به مراتب بهتر از امروز خواهیم داشت.

از آن جا که حضور کشورهای خارجی در این دور از نمایشگاه در راستای ساخت مشترک کمربند و جاده صورت گرفته است، از آقای مودودی پرسیدیم، به نظر برخی از کاربران کشورهای پیشرفته پروژه های یک کمربند- یک جاده در کوتاه مدت سود آور نیست. آنان می خواهند بدانند در حقیقت هدف چین برای انجام چنین پروژه هایی چیست، کشورهایی که در پروژه های یاد شده شرکت کرده اند، باید به چه صورت با چنین تردیدهایی برخورد کنند، از نگاه مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران هر پروژه ای که بتواند پیوندهای بین کشورها را عمیق تر کند ارزشمند است. منهای این که در پس زمینه ذهن طراحان و فعالان این پروژه ها چیست می تواند به یک فرصت برای توسعه همکاری ها و تقویت پیوندها تلقی شود. من فکر می کنم که کشور چین قدم بزرگی برداشته، گرچه ممکن است چین نگاهش این باشد که به هرحال برای این که بتواند محصولاتش را بفروشد بایستی اول زیرساخت های تجاری را مهیا کند و بنابراین این پروژه برای شکل دادن به آن زیرساخت های تجاری است، اما قبول کنیم که وقتی لیدری مثل چین ورود می کند به قضیه و با این ظرفیت و این پتانسیل حاضر است سرمایه گذاری انجام دهد و برای این که بتواند این زیرساخت ها را فعال کند برای کشورهای پیرامونی هم بسیار سودآور خواهد بود چون آن ها ناخواسته وارد یک زنجیره تولید جهانی و یک چرخه کلان اقتصادی و جهانی می شوند که قطع یقین منافعش برای آن ها بیشتر از هر نوع ضرر دیگری است. بنابراین من فکر می کنم ما باید آن ذهنیتی را که چین برای خودش این سرمایه گذاری را انجام می دهد بگذاریم کنار و باور کنیم اتفاقی که می افتد این است که پکن بستری را فراهم می کند که زنجیره های تولید در فراتر از مرزهایش شکل بگیرند. ما می بینیم که امروز بسیاری از محصولات را نمی توانیم شناسایی کنیم برای کدام کشور است. به عنوان مثال یک دستگاه تلفن همراه شاید قطعات ریزش برای ده ها کشور باشد که در کنار هم کار می کنند. من فکر می کنم یک کمربند- یک جاده تجلی عینی همین اتفاق است که ما می توانیم کشورهای مختلف را در عرصه تجارت به نوعی کنار هم بگذاریم که در نهایت یک خروجی موثر برای همه داشته باشد و همه از آن نفع ببرند.

در پایان گفت و گو از وی به عنوان مسوول و سرپرست سازمان توسعه و تجارت پرسیدیم که پس از بازدید از این دور نمایشگاه که برای اولین بار در آن شرکت دارد چه تدابیری در این راستا در پیش خواهدگرفت که توضیح داد: من فکر می کنم چین بسیار بسیار برای ایران مهم است، بوده و خواهد بود. واقعا هدف من از بازدید از این نمایشگاه دیدن اولین ظرفیت های تکنولوژی و دانش چین از نزدیک است و نکته دوم این که بفهمم آیا پتانسیل برای همکاری های بیشتر در خوداین منطقه وجود دارد.

محمدرضا مودودی مسوول سازمان توسعه و تجارت ایران در پایان از مردم خوب و مهمان دوست و مهمان نواز چین تشکر کرد و گفت: من به کشورهای زیادی

سفر کرده ام اما برخورد خوب این مردم متفاوت بوده، علیرغم این که کشوری پرجمعیت است که قاعدتا نبایستی دیگر بخواهد برای کشورهای غریبه لبخند بزند ولی واقعا این آغوش باز و مهمان نوازی مردم چین از همان بدو ورود مشخص بود. من این نگاه و این برخوردها را می بینم و تبریک می گویم به مردم خوب چین و واقعا آرزوی بهترین ها را برایشان دارم.