سرپرست سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران: سیاست اصلاحات و درهای باز، انتخابی بسیار صحیح است

شی جین پینگ، رییس جمهور چین در نشست گرامیداشت چهلمین سالگرد اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز گفت: نتایج 40 سال گذشته به طور کامل ثابت کرده است که توسعه چین با تجربه‎ای موفق برای کشورهای در حال توسعه در راه تبدیل شدن به یک جامعه مدرن همراه بوده و دورنمای روشن این مسیر، یک عامل قوی برای کمک به صلح و توسعه جهان است. دکتر احمد جمالی، سرپرست سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران چندی پیش در گفت و گو با خبرنگار رادیو بین المللی چین با اشاره به تأثیر مثبت سیاست اصلاحات و درهای باز چین به عنوان یک انتخاب بسیار صحیح بر سراسر جهان گفت:

«چین امروز در مقایسه با چین 40 سال پیش بسیار تغییر کرده است و در صحنه اقتصاد بین‎المللی نقشی مهم ایفا می‎کند.»

به گفته وی براساس ارقام بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، از سال 2010، چین در اقتصاد جهان نقشی بسیار مهم ایفا کرده که این امر ناشی از تصمیم صحیح دولت چین در دهه 70 قرن گذشته است.

او گفت: اصلاحاتی که چین در 40 سال گذشته شروع کرد، آثارش فقط روی خود چین نبود و بر کل جامعه جهانی تأثیرگذار بود؛ یعنی هم در تولید جهانی و هم در توزیع جهانی و هم در یکپارچگی جامعه جهانی در حوزه تولید و توزیع، چین نقش به سزایی داشت.

برای خود چین رهاوردهای زیادی در شاخص‌های اقتصادی داشت، از جمله رشد و توسعه اقتصادی، کاهش تورم، بهبود اصلاحات ساختارهای مالیاتی، تسهیل امور مربوط به واردات و صادرات و پذیرش تکنولوژی‎ها کشورهای دیگر که توانست تأثیر مثبت در این روند داشته باشد.

جمالی بیش از سه دهه در سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مشغول به کار است و بارها به چین سفر کرده است. وی در همین رابطه گفت: من در طول دو سه دهه گذشته بارها به چین رفته‎ام. هر بار که بعد از دو سه سال به چین سفر می‎کنید کاملاً پیشرفتها اقتصادی را حس خواهید کرد و کاملاً می‌بینید که اصلاحات و نتیجهاش در ابعاد مختلف زندگی مردم تأثیرگذار بوده؛ به این صورت که درآمد مردم افزایش پیدا کرده و رفاه‎ و امکانات آن‎ها بیشتر شده. در نتیجه چین، امروز جزو بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان دنیا است و بیشترین حجم تجارت در دنیا را دارد. چین امروز با چین 1978 بسیار متفاوت است و یکی از بازیگران عمده در عرصه اقتصاد جهانی به شمار میرود. آمار و ارقام صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی و گزارشهای «اواِیسیدی» نشاندهنده آن است که در دهه دوم قرن بیست و یکم نقش چین در اقتصاد جهانی بسیار پررنگ شده که این اتفاق نتیجه و حاصل آن سیاستهایی است که مبانی اولیه و مبانی نظری آن در اوایل دهه 70 پایه‎ریزی شد. رهبران چین که ایده اولیه اصلاحات را مطرح کردند و پایه‎‎گذار کل ساختار اقتصاد چین بودند این کار را بسیار خوب انجام دادند و به همین خاطر است که امروز وقتی به 40 سال گذشته چین و تغییرات تدریجی و مستمر اقتصاد این کشور نگاه می‎کنیم متوجه می‎شویم که مبانی نظری و تفکر رهبران آن زمان چین که این تغییرات را پایه‎گذاری کردند درست بوده است. آن‎ها هم در ساختار سیاسی خود تغییر دادند و سوسیالیسم را مدرن کردند و هم در حوزه اجتماعی خوب پیشرفت کردند و هم تأثیرات اقتصادی در حوزه فرهنگی نمود پیدا کرد. البته یکی از اصلاحاتی که چین در سال‎های اخیر شروع کرده و بر آن تأکید می‎کند نیز حفظ محیط زیست است که بسیار خوب خواهد بود. وی می گوید:

اگر بخواهیم راجع به اصلاحات چین صحبت بکنیم در این 40 سال، به صورت یک جا نمی‎توان این بحث را انجام داد. باید بگوییم که این اصلاحات در چین به صورت تدریجی بود؛ یعنی یکی از ویژگی‎ها اصلی سیاست‎های اقتصادی چین این بود که از سال 1978 که اصلاح نظام اقتصادی آغاز شد، سیاست‎هایش به این صورت بود که به یکباره همه درهای اقتصاد را به روی جامعه جهانی باز نکرد. چینی‎ها تصمیم گرفتند که متناسب با پیشرفت‎های حوزه‎های دیگر مثل تغییر ساختار سیاسی، تغییرات در حوزه‎های فرهنگی و اجتماعی، به تدریج این سیاست‎ها را جلو ببرند. پس یکی از مهم‎ترین ویژگی‎های اصلاحات چین که با دیگر کشورها تفاوت دارد، تدریجی بودن و نهادینه شدن آن در اقتصاد چین است.

به گفته وی، نتایج مستقیم اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز این است که چین به یکی از بزرگترین کشور تولید کننده و صادر کننده جهان تبدیل شده و دارای بزرگترین میزان تجاری جهان است. وی گفت که یکی از علت دیگر مهم کسب پیشرفتهای بزرگ اصلاحات و درهای باز چین این است که چین از عمل اصلاحات و درهای باز تجریبات و درس عبرت را جمع بندی می کند و موضوعات اصلاحات و درهای باز در آینده را غنی تر می سازد.  

چینی‌ها عمدتاً تا اوایل دهه 90 در مورد طراحی این سیاست‌ها کار کردند و از 1990 به بعد و با برنامه‎ وی می گوید: توسعه‌ای که از آن سال شروع شد عملاً اصلاحات چین جنبه اجرایی به خود گرفت و در اوایل قرن بیست و یکم میوه داد و اصلاحاتی که قبلاً طراحی شده بود و مراحل اجرایی خود را گذرانده بود در قرن بیست و یکم نتیجه داد؛ به ویژه بعد از سال 2012 و 2014، چین به نتایجی که از سیاست‎هایش انتظار داشت رسید.

یک نکته دیگر که در دهه دوم قرن بیست و یکم در اصلاحات اقتصادی چین تأثیرگذار بود، ابتکاری است که رئیس جمهور چین در مورد یک کمربند-یک راه اعلام کرد. این ابتکار به اصلاحات چین خیلی کمک کرد و باعث تقویت آن شد. اگر چینی‌ها می‌خواستند همان نظریاتی که در دهه 90 داشتند را ادامه بدهند، آن ایده‌ها دیگر کارساز نبودند و نمی‌توانستند جامعه جهانی را متقاعد بکنند ولی این ابتکاری که ایجاد کردند توانست یک نفس تازه به اصلاحات چین بدهد که تأثیرگذاری آن به ویژه در آسیا و اروپا بیشتر بود.

فکر می‎کنم این کاری که چینی‎ها می‎کنند و هر ده سال یک نفس تازه به اصلاحات خودشان می‎دهند، خیلی به موضوع اصلاحات کمک می‎کند. این طور نیست که یک بار چیزی را ایجاد کنند و بگذارند که خودش پیش برود، هر چند وقت یک بار آن را بازنگری می‎کنند، اشتباهات‎شان را نگاه می‎کنند، اگر نقصی وجود دارد بررسی می‎کنند و دوباره حرکت می‎کنند به سمت پیشرفت و یکی از دلایلی که خوب پیشرفت کردند همین بوده است.