تأثیرات منفی خروج آمریکا از پیمان عدم گسترش موشکهای میانبرد در صلح جهانی

روز سه شنبه 1 آبان/ عقرب، 23 اکتبر، ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه با جان بولتون مشاور امنیت ملی رییس جمهوری آمریکا دیدار کرد. این دیدار در شرایطی صورت گرفت که آمریکا اعلام کرده است از پیمان منع تولید و آزمایش موشکهای هسته ای میانبرد و کوتاهبرد خارج می شود. بنا به گزارشها این دیدار 90 دقیقه ای بدون هیچ توافقی به پایان رسیده است.

پیمان منع تولید و آزمایش موشکهای هسته ای میانبرد و کوتاهبرد 8 دسامبر سال 1987 بین شوروی سابق و آمریکا امضا شد. بر اساس این پیمان، دو کشور نباید موشکهای زمینی با برد 500 تا 5500 کیلومتر را حفظ، تولید و آزمایش کنند. این پیمان یکی از پیمانهای دوران جنگ سرد است که به خوبی اجرا شده است.

پس چرا آمریکا می خواهد از این پیمان خارج شود؟ یکی از علل آن اجرای راهبرد «اول آمریکا» است.

نخست اینکه دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در آغاز شرکت در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود که اگر ریاست جمهوری را بر عهده گیرد، نیروی نظامی این کشور از جمله پیشرفته ترین فناوریهای موشکی را توسعه خواهد داد. در قانون اختیارات دفاع ملی آمریکا در سال 2018 از وزیر دفاع آمریکا خواسته شده است که سامانه موشکهای بالیستیک با برد 500 تا 5500 کیلومتر را که قابل پرتاب از سکوی متحرک زمینی است، طراحی و توسعه دهد. آمریکا برای انجام این کار حتما باید پیمان منع تولید و آزمایش موشک های هسته ای میان برد و کوتاه برد را نقض کند.

دوم آنکه ترامپ پس از روی کار آمدن با اجرای سیاست احیاء صنایع تولیدی، درصدد است با افزایش بودجه دفاعی، توسعه صنایع نظامی را تحریک کند و محدودیتهای داخلی و بین المللی در زمینه تولید تسلیحات را کنار گذارد. بدین سبب، خروج از این پیمان نه تنها یک اقدام سیاسی، بلکه اقدامی است که منافع اقتصادی را نیز در نظر گرفته است.

البته، ترامپ با اعلام خروج از این پیمان در آینده دو هدف دیگر هم دارد. یکی انحراف توجه داخل آمریکا به حادثه قتل خاشقچی به دست مأموران عربستان سعودی و دیگری کسب حمایت بازرگانان تسلیحات و محافظه کاران در انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکاست.

خروج آمریکا از پیمان یاد شده خطرهای زیادی برای صلح جهان به بار خواهد آورد.

نخست اینکه در صورت خروج آمریکا از این پیمان و توسعه فناوری موشک میانبرد، توسعۀ تسلیحات نظامی در جهان تحریک می شود و رقابت تسلیحاتی در جهان شدت می گیرد. روسیه نیز در واکنش به اقدام آمریکا هشدار داد که اگر آمریکا از پیمان خارج شود، روسیه واکنش برابر نشان خواهد داد تا تعادل نظامی با آمریکا ایجاد شود.

دوم آنکه چون آمریکا اکثر موشکهای میانبرد خود را در کشورهای همپیمان و یا شرکاء خود مستقر می کند، این باعث پیچیده تر شدن اوضاع در مناطق مختلف جهان خواهد شد.

سوم آنکه خروج آمریکا از پیمان، اعتبار قانونی پیمانهای بین المللی را به شدت خدشه دار می کند و اجرای پیمانهای بین المللی در آینده نامساعد خواهد بود.