اعتیاد آمریکا به اعمال تحریم و مجبور شدن اتحادیه اروپا به واکنش نشان دادن

در چین ضرب‎المثلی هست که آب و هوای ماه ژوئن مانند صورت کودک است". روابط دو عضو پیمان ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا نیز اکنون مانند این ضرب‎المثل، بی‎ثبات و متغیر شده است. در پایان ماه ژوئیه، در ملاقات دو طرف در کاخ سفید، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا به طور مشترک آغاز مرحله جدید روابط نزدیک و دوستانه آمریکا و اتحادیه اروپا را اعلام کردند. در ماه اوت، دو طرف از همدیگر شکایت می کردند و به طور واضح مقابل همدیگر قرار گرفتند و روابط آمریکا و اروپا وارد "دورانی سخت" شد.

چاشنی انفجار دور جدید تشنج در روابط آمریکا و اروپا به مساله تحریم علیه ایران برمی‎گردد. پس از اعلام خروج آمریکا از برجام در ماه مه سال جاری، در روز 7 اوت، آمریکا تحریم علیه حوزه‌های غیر انرژی ایران مانند مالی، خودروسازی، فولاد و معادن را از سر گرفت و همچنین این کشور در حال برنامه‌ریزی برای اجرای بخش دوم تحریم‎های خود علیه صنایع انرژی و کشتی‌رانی ایران می کند از روز 5 نوامبر است. در روز 16 اوت، وزارت خارجه آمریکا گروه اقدام ایران را تشکیل داد و این گروه مسوولیت اعمال تحریم علیه ایران را بر عهده خواهد داشت.

برایان هوک مسوول این گروه و مدیر سیاست‌گذاری وزارت خارجه آمریکا هشدار داد: همه کشورها باید پیش از روز 4 نوامبر وادارت نفت خود از ایران را به صفر کاهش دهند و در غیر این صورت با تحریمآمریکا رو‌به‌رو خواهند شد.

آمریکا این بار هم طبق قوانین داخلی خود، اقدام به تحریم یک‌جانبه و "بلند پروازی"می‎کند تا با اعمال فشارهای افراطی علیه ایران، این کشور را به تسلیم شدن در برابر خواسته‎های خود کند و با هژمونی کنترل منطقه خاورمیانه را در دست گیرد.

برای تحقق این هدف، آمریکا به هیچ کشور و منطقه‌ای از جمله هم‌پیمانان خود، اجازه نمی دهد مبادلات عادی‎شان را با ایران حفظ کنند. در عین حال، اتحادیه اروپا در زمینه اقتصادی و انرژی با روسیه و ایران همکاری نزدیک دارد. قبل از این، اتحادیه اروپا به علت اعمال چند دور تحریم آمریکا علیه روسیه به اندازه کافی آسیب دیده است. این بار آمریکا تحریم علیه ایران را تشدید می کند، در صورتی که ایران دست به خطر بزند و تنگه هرمز را ببندد، آشکارا، امنیت انرژی اتحادیه اروپا با تهدیدی بزرگی رو به رو خواهد شد.

با توجه به آن که این رفتار آمریکا از خط قرمز اتحادیه اروپا عبور کرده‌ است، بدون شک، اتحادیه اروپا به آن واکنش نشان خواهد کرد:

-- با اشاره به از سر گیری سری تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اتحادیه اروپا قوانین و مقررات خود در این زمینه را مورد بازنگری قرار خواهد تا بتواند تضمین‎های لازم را در اختیار شرکت‎های حاضر در این اتحادیه قرار دهد که نیاز به رعایت تحریم‎های آمریکا ندارند و می‎توانند در صورت مواجه شدن با نتایج تحریم نیز جبران خسارت خود را دریافت کنند.

-- 23 اوت، اتحادیه اروپا ارائه کمک 18 میلیون یورویی به ایران را اعلام کرد تا ضمن پشتیبانی از پیشرفت اقتصادی و اجتماعی ایران و جبران تاثیرات منفی ناشی از اعمال تحریم آمریکا بر این کشور، بتواند توافق هسته‎ای ایران و یا همان برجام را نجات دهد. با وجود آن که کمک 18 میلیون یورو به عنوان قسمتی از بودجه اختصاصی اتحادیه اروپا برای ایران با ارزش 50 میلیون یورو، خیلی زیاد نیست، اما ارزش سیاسی آن بسیار بیش از این رقم است.

در عین حال، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در روزنامه "Handelsblatt" این کشور مقاله‌ای را منتشر کرد و از ایجاد یک سیستم پرداخت مستقل از آمریکا خبر داد. وی تاکید کرد: اروپا نباید اجازه دهد آمریکا ما را کنترل کند و به منافع ما آسیب برساند. وی همچنان پیشنهاد کرد روابط مشارکتی اروپا و آمریکا مورد بازنگری قرار بگیرد.

آشکارا، اتحادیه اروپا به هیچ وجه قصد ندارد رفتار کاخ سفید مبنی بر تلاش برای تحقق هدف " اول امریکا" از اعمال تحریم علیه دیگر کشورها و تخریب اصول روابط چند جانبه و مقررات بین‎المللی را تحمل کند.

در حقیقت، اتحادیه اروپا نه تنها از خروج یک‎جانبه آمریکا از برجام ناخرسند است. بلکه پس از روی کار آمدن دولت ترامپ، سیاست "نخست آمریکا" و اقدامات یک‎جانبه این کشور باعث گسترش مداوم اختلافات دو طرف در سیاست تجاری، امنیت ناتو، یکپارچگی اروپا، امور پناهندگی، سیاست مهاجرت و مدیریت جهانی شده و حتی یکدیگر را مورد انتقاد قرار داده‎اند.

برای نمونه، ترامپ با انتقاد از کشورهای اروپایی برای کم بودن بودجه نظامی ناتو اعلام کرد: هدف از تأسیس اتحادیه اروپا بهره برداری از آمریکا است، ناتو همانند توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی بد است، اروپا در مساله تجارت دشمن آمریکا است... وی همچنین به طور علنی از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا قدردانی کرد و کشورهای دیگر را به تقلید از عملکرد انگلیس تحریک کرد. این موضوع باعث ناراحتی رهبران اروپا شده است. رییس شورای اروپا در این باره گفت: اتحادیه اروپا باید درباره بروز بدترین وضعیت آماده شود. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و ویلادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه چندی پیش در دیدار خود بر اجرای پروژه خط لوله انتقال گاز طبیعی بین دو طرف که بارها مورد انتقاد ترامپ قرار گرفته، تأکید کردند. رسانه‌های آلمان در این باره گزارش کردند: "از ترامپ سپاسگزاریم که آلمان و روسیه را به هم نزدیک‎تر کرد."

از زمان تأسیس پیمان ناتو توسط آمریکا و اروپا، حدود 70 سال می‎گذرد. دو طرف در گذشته به داشتن ارزش‎های مشترک به خود افتخار می کردند و باهم با چالش‎های مختلف مقابله می کردند. اکنون دولت آمریکا با اندیشه بازی مجموع صفر با مناسبات بین‎المللی برخورد می‎کند وعلاوه بر احترام نگذاشتن به نظر هم‎پیمانان اروپایی خود منافع آنان را نیزا نادیده می‎گیرد که این موضوع باعث افزایش شکاف بین آمریکا و اروپا شده است.

رئیس شورای اروپا پیش از برگزاری نشست سران ناتو در دهه دوم ماه ژوئیه در واکنش به انتقادات ترامپ گفت: "آمریکای عزیز، لطفاً به هم‎پیمانان خود احترام بگذار، چرا که دیگر چندان همپیمانی برایت باقی نمانده است.". به دنبال عرضه 18 میلیون یورو کمک اروپا به ایران، شکاف بین آمریکا و اروپا بزرگتر شده و ناتو رانیز دچار نوسان‎های بزرگی کرده است. آمریکا که به تحریم اعتیاد دارد، در نهایت تمامی همپیمانان خود را از دست می‎دهد و منزوی خواهد شد.