ساختن یک فرصت جدید

جوانان شهرستان ژن‎هو از توابع سوژوئو در حال تلاش برای زنده کردن یک نوع از هنر قدیمی سوزن‎دوزی هستند.

کارگاه می‎وی در شهرستان ژن‎هو از 19 تیر ماه امسال یک دوره تابستانی را برگزار می‎کند که در آن ژانگ شوئه به علاقه‎مندان تازه‎کار هنر سوزن‎دوزی یاد می‎دهد چطور روی کیسه‎های پارچه‎ای و بادبزن‎ سوزن‎دوزی کنند.

سوژوئو زادگاه هنر سوزن‎دوزی سوشیو است که قدمتی طولانی دارد و در گذشته بیشتر زن‎ها این کار را انجام می‎داده‎اند. ژانگ صاحب این کارگاه یکی از مردانی است که در شهر سوژوئو سوزن‎دوزی می‎کند.

ژانگ هفت سال پیش، پس از فارغ‎التحصیل شدن از دانشگاه اقتصاد و امور مالی نان‎جینگ تصمیم گرفت به جای پیدا کردن شغلی در زمینه امور مالی، وقت خود را صرف توسعه و پیشرفت این هنر سنتی کند.

ژانگ می‎گوید: «من فکر می‎کنم ما باید با توسعه این هنر به مردم فرصت آن را بدهیم که سوزن‎دوزی را برای سرگرمی‎ هم که شده یاد بگیرند» .این جوان 30 ساله علاوه بر تلاش برای توسعه کسب و کار خود، داوطلبانه به عنوان راهنما با موزه سوژوئو همکاری می‎کند و برای علاقه‎مندان به صنایع دستی و سوزن‎دوزی کلاس برگزار می‎کند.

سوزن‎دوزی سنتی سوشیو را به خاطر به تصویر کشیدن نقش‎هایی شبیه به نقاشی‎های ظریف و زیبای چینی مشهور است و این همان چیزی است که استاد ژانگ یعنی مادرش شوئه جین‎دی در آن خبره بود.

شوئه یکی از هنرمندان ژن‎هو است که بیش از چهار دهه در این زمینه فعالیت می‎کند و حتی بعضی از آثار او را برای نمایش در نوزدهمین نمایشگاه میراث فرهنگی جهانی که در سال 2013 برگزار شد به موزه لوور فرانسه فرستادند.

ژانگ در مورد نقش خودش در توسعه این هنر می‎گوید با وجود آنکه مهارت‎های مادرش را ندارد به دنبال کشف فرصت‎های جدید برای صنایع دستی است.

ژانگ برای نشان دادن توان نوآوری خود، منظومه شمسی را با بیش از بیست نوع دوخت مختلف سوزن‎دوزی کرده تا علاوه بر به تصویر کشیدن سیارات مختلف نقش‎های جدید را نیز وارد این هنر سنتی کند.

ژانگ می‎گوید 40 نوع دوخت مختلف در سوزن‎دوزی سوژئو وجود دارد اما هنرمندان سوزن‎دوز تنها از کمی بیش از 10 نوع آن برای خلق نقش‎های رایج سنتی استفاده می‎کنند.

او می‎گوید:«من در این فکر بودم که چطور از این دوخت‎ها استفاده کنم تا اینکه یک روز مستندی را درباره کیهان دیدم. بعد به این فکر افتادم که با استفاده از انواع دوخت‎ها می‎توانم مدار سیارات مختلف و پرتوهای نور خورشید را نشان بدهم.»

ژانگ برای توسعه بازار محصولات سوزن‎دوزی قصد دارد شروع به تزئین چیزهایی مثل هدفون، ساعت و یا قاب گوشی همراه با نقش‎های ظریف سوزن‎دوزی کند؛ البته این ایده با الهام از کارهای یشم و طلای جین شیانگ‎یو به ذهن او رسیده است.

ژانگ می‎گوید:«هنرمندان و صنعت‎گران چین باستان همواره تلاش می‎کردند، از مواد مختلف در یک اثر به شکلی هماهنگ استفاده کنند. من هم می‎خواهم از سوزن‎دوزی علاوه بر خلق نقش‎های زیبا برای تزئین چیزهای دیگر هم استفاده کنم. »

ژانگ پس از سفر سال 2013 خود به اروپا و آمریکا، در کنار نقش‎های سنتی به هنر معاصر نیز علاقه‎مند شد.

ژانگ اکنون برای گذراندن دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه هنر سوچوئو ثبت نام کرده و می‎گوید:«آن موقع متوجه ارزش هنر معاصر نبودم اما اکنون فکر می‎کنم که با الهام از اشکال هنری معاصر می‎توانم با نگاهی وسیع‎تر به توسعه هنر سوزن‎دوزی کمک کنم»

ژانگ با ایده ترکیب سوزن‎دوزی و هنر معاصر، با استفاده از سوزن و نخ یک اثر چیدمان سه‎بعدی دیواری به نام «کوه‎ها را ببین» خلق کرد

ژانگ در مورد امکان مخدوش شدن ویژگی‎های سنتی هنر سوزن‎دوزی سوژوئو به خاطر چنین نوآوری‎های می‎گوید که این هنر در طول 2 هزار سال گذشته همواره دستخوش تغییر و تحول بوده که خود بخشی از نوآوری است.

«من هیچ محدودیتی برای موضوعات، مواد و اشکالی که در سوزن‎دوزی قرار است استفاده کنیم قائل نیستم. همه چیز به انتقال این هنر به نسل‎های بعدی و درعین حال نیازهای بازار بستگی دارد.» هنر کهن بار دیگر زنده می‎شود

درباره توسعه موضوعات مورد استفاده در خلق آثار می‎گوید در سال 2011 وقتی که او به مادرش برای ارتباط با مشتری‎ها کمک می‎کرده متوجه بعضی از مشتری‎ها می‎خواستند تغییراتی در طرح‎های سوزن‎دوزی ایجاد کنند که خارج از توان سوزن‎دوزی سنتی بوده است.

«مشتری‎ها به دنبال آثار بودند که طراحی جدید و متفاوت داشته باشد من هم تصمیم گرفتم که به همان سمت بروم». در آن زمان به گفته ژانگ، جوان‎ترها با توجه به فرصت‎هایی که پس از تحصیل برای نسل او در بازار کار وجود داشت، کم‎تر سراغ این حرفه می‎‏آمدند.

«با این حال، امروز نگاه‎ها به صنایع دستی سنتی تغییر کرده و بسیاری از فرزندان استادان سوزن‎دوزی سنتی این حرفه را به عنوان شغل خود برگزیده‎اند. »

اما ژانگ می‎گوید هر کسی که می‎خواهد این کار را شروع کند باید اول ببیند که برای چنین شغلی مناسب هست یا که نه «برای سوزن‎دوزی باید استعداد و صبر زیاد داشته باشید»

اما در عین حال او اضافه می‎کند که فرصت‎های شغلی زیادی در سوزن‎دوزی هست که افراد مختلف می‎توانند در آن‎ها توانایی‎های خود را نشان دهند. «به همین خاطر هم ما دوست داریم که جوان‎ترها در توسعه این صنعت و هنر قدیمی سهم داشته باشند.»