مناقشات اقتصادی چین و آمریکا در حال نزدیک شدن به جنگ تجاری است. در سه ماه اخیر آمریکا بار دیگر وضعیت را تحریک کرده و بارها هشدار افزایش نرخ عوارض گمرکی بر دهها میلیارد دلار کالای چینی را صادر کرده است. در پشت این همه اقدامات تحریک آمیز آمریکا مفهوم نوساخته «تجاوز اقتصادی» از سوی کاخ سفید نهفته است.
کمیتۀ تجارت ملی کاخ سفید اخیرا گزارش «تجاوز اقتصادی چین تهدیدی علیه فناوری و مالکیت معنوی آمریکا و جهان» را منتشر کرد که اقدامی به منظور گذاشتن کلاه «تجاوز اقتصادی» بر سر چین به شمار می رفت. در مارس امسال دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا در امضاء تفاهنامه ای علیه چین نیز اظهار کرد این تفاهمنامه با توجه به تجاوز اقتصادی چین امضاء می کند. هفته پیش نیز برخی رسانه های آمریکا گزارشهای زیادی درباره همکاری چین و سریلانکا در پروژه بندر هامبانتوتا منتشر و سعی کردند این همکاری را که به دعوت دولت سریلانکا صورت گرفته است، به عنوان یک پروژه استعمارگرانه و تجاوزکارانه اقتصادی از سوی چین جلوه دهند.
این فرایند هیولاسازی از چین، از گزافه پردازی در رسانه ها شروع شده که در ادامه سرانجام مفهوم روشن «تجاوز اقتصادی» از آن صادر شده و از آن پس نیز رسانه ها گاه و بی گاه گزارشهایی منتشر می کنند که انگار «مدارکی» دال بر صحت این مفهوم را فاش می کند. آمریکا می خواهد با این مراحل سازمان یافته از چین هیولایی بسازد و از طریق این جنگ رسانه ای، چین را در جایگاه «کشور متجاوز اقتصادی» بنشاند. اما این برای چین و کشورهای دیگر معلوم است که این مفهوم «تجاوز اقتصادی» که بر اساس گمانه زنی، افترا و اخبار کذب ساخته شده، نسخه جدیدی از نظریۀ «تهدید چین» است.
طبق معیارهایی که آمریکا برای «تجاوز اقتصادی» تعیین می کند، امروز آمریکا در واقع خود به اکثر کشورهای دنیا تجاوز اقتصادی کرده است. کاخ سفید به منظور حفظ منش و خوی استکباری و سلطه جویانۀ خود و در راستای سیاست «اول آمریکا»، همه کشورهای شریک تجاری خود، چه متحد چه رقیب، چه کشورهای توسعه یافته چه توسعه نیافته را مورد سرکوب قرار می دهد. به عنوان مثال، آمریکا به بهانۀ «امنیت ملی» نرخ عوارض گمرکی بر فولاد و آلومینیوم کانادا را افزایش داده که باعث شد کانادا هم در یکم ژوئیه در اقدامی تلافی جویانه نرخ عوارض گمرکی بر کالاهای وارداتی از آمریکا را ارتقاء دهد. دعاوی آمریکا با کشورهای افریقای شرقی از جمله رواندا، کنیا، تانزانیا و اوگاندا بر سر نرخ عوارض گمرکی پوشاک دست دوم آمریکا یکی از موارد دیگر است. صنعت صدور پوشاک دست دوم به کشورهای افریقایی 40 هزار فرصت شغلی در آمریکا به وجود آورده است. پس از هشدار آمریکا به کاهش منافع این کشورها از «طرح توسعه و فرصت آفریقا»، کشورهای کنیا، تانزانیا و اوگاندا سازش کرده و از ارتقاء نرخ عوارض گمرکی بر پوشاک دست دوم آمریکا منصرف شدند اما رواندا به منظور توسعه صنایع ملی خود هنوز کوتاه نیامده و از این رو آمریکا اخیرا برای بار دیگر به رواندا هشدار داده است. در موردی دیگر نیز طبق گزارش آسوشیتد پرس و روزنامه گاردین، دونالد ترامپ اخیرا بارها در صحبت با مشاوران ارشد کاخ سفید احتمال تجاوز به ونزوئلا را به میان آورده و مقامات کاخ سفید را به حیرت انداخته است.
جواب این سئوال که کدام کشور در واقع خوی استکباری از خود نشان می دهد و تجاوز اقتصادی می کند، بر همگان معلوم است. جیمز نورت استاد دانشگاه نیویورک و محقق کهنسال پژوهشگاه اقتصاد جهانی می گوید اگر قرار بود چین کشوری تجاوزکار در تجارت جهانی باشد، قاعدتاً باید مشاهده می کردیم که کشورهای بیشتری نسبت به چین کسری تجاری داشته باشند، اما واقعیت این است که جز آمریکا، بیشتر کشورها با چین کسری تجاری چندانی ندارند.
چین در همکاری با کشورها به دنبال نتیجه برد – برد است و این رویکرد چین برای تعداد زیادی کشورها محسوس است. مکی سال رییس جمهور سنگال نیز در سومین مجمع سرمایه گذاری در آفریقا که در این کشور برگزار شد، در بیان احساسات خود به همکاری روزبروز فشرده تر چین و آفریقا، گفت «عصر آفریقا همین الان است.» در مورد همکاری چین و سریلانکا در پروژه بندر هامبانتوتا نیز که به دعوت دولت سریلانکا صورت گرفته است، برخی رسانه های آمریکا این پروژه را «دام بدهی به چین» توصیف کردند. اما گروهی از نمایندگان مجلس سریلانکا در برنامه تلویزیونی این گزارشها را به باد انتقاد گرفته و دو خبرنگار بومی سریلانکا که در تهیه این گزارشها به رسانه های آمریکایی کمک کرده بودند را محکوم کردند.
در رقابتهای امروز جهان، آمریکا با تکیه به قدرت نظامی، مالی، فنی و پولی خود، در راستای حفظ منافع اقتصادی و اجرای سیاست «اول آمریکا»، بدون توجه به هر گونه بها و پیامد احتمالی، به دنبال منافع تخیلی خود می گردد و در اقدامات بی شرمانه، برچسبهای گوناگون به متحدان و رقبای خود می چسباند. اینکه آمریکا همه تلاشهای چین به منظور بازتر کردن درهای خود و حفظ نظام تجارت آزاد را به عنوان «تجاوز اقتصادی» تعریف می کند، کاری بهانه جویانه برای یکجانبه گرایی و حمایتگرایی تجاری خود است. متاسفانه، در دهه های گذشته، نظریه های «تهدید چین» و «فروپاشی چین» به تناوب پیش کشیده شد اما چین نه فروپاشیده نه دیگران را تهدید کرده است در حالی که آمریکا همیشه چین را رقیب نیرومند خود می داند.
یک ضرب المثل چینی می گوید: «درخت می خواهد بی حرکت بماند ولی باد همیشه می وزد». استکبار آمریکا و راهبردش برای جلوگیری از توسعه چین و ایدئولوژی تبعیض آمیز آن در کوتاه مدت تغییر نمی کند و راه توسعه چین نیز هموار نخواهد بود و مشکلات زیادی یکی از پس دیگری برای چین پیش می آید اما جهان باید از میان این همه حملات تبلیغاتی خشم آگین و شدید اللحن کاخ سفید این حقیقت را دریافت که چین در چهل سال گذشته هرگز در مقابل فشارها، افتراها و مداخله ها سازش نکرده بلکه از سیاست اصلاحات و درهای باز بهره برده و رشد کرده و به میان جامعه جهانی رفته است. چین اگر وضعیت خوبی داشته باشد، فرصت بزرگی برای توسعه جهان به شمار می رود و این سهم در آینده نیز حتما بزرگتر از امروز خواهد بود
