کمیسیون مدیریت و نظارت اوراق بهادار چین اخیراً اعلام کرد معاملات آتی نفت خام چین 26 مارس امسال (6 فروردین 1397) در مرکز بینالمللی معاملات انرژی شانگهای به عنوان یکی از شرکتهای زیرمجموعه شرکت معاملات آتی شانگهای آغاز میشود. پیشبینی میشود آغاز معاملات آتی نفت خام چین به افزایش سهم چین در تعیین قیمت نفت خام جهان و گسترش میزان جهانی شدن یوان کمک خواهد کرد.
قرارداد آتی نفت خام چین از ابتدای کار خود با سیاستی باز و مبتنی بر معیارهای بینالمللی خواهد بود و دسترسی به شبکه تصفیه حساب بینالمللی نیز خواهد داشت. از میان مهمترین قراردادهای آتی نفت خام کنونی دنیا میتوان به قرارداد آتی نفت خام شیرین سبک یا نفت خام تگزاس غربی (WTI) در بورس کالای نیویورک و قرارداد آتی نفت خام برنت در بورس کالای لندن اشاره کرد. هو یویویه، رئیس پژوهشگاه اوراق بهادار و معاملات آتی کالای دانشگاه صنایع و بازرگانی پکن در این باره توضیح داد مشخصات آتی نفت خام شانگهای عبارتند از: معامله نفت خام ترش نیمهسنگین، قیمتگذاری و تصفیه حساب با یوان و فروش به آسیا و اقیانوسه و کل جهان او افزود:
"مهمترین مشخصه آتی نفت خانم شانگهای، قیمتگذاری آن با یوان است. همه میدانند تقریباً همهی کالاهای عمدهی فروشی کنونی جهان با دلار قیمتگذاری میشود. حالا که ما با یوان نفت خام آتی شانگهای را قیمتگذاری میکنیم، در واقع به دنبال تقویت جایگاه خود در قیمتگذاری برای کالاهای عمدهی جهان و پیشرفت روند جهانی شدن یوان هستیم. میدانیم نفت برنت و WTI از نوع نفت شیرین سبکتر هستند در حالی که بیشتر نفت خام وارداتی چین از نوع نفت خام شور نیمهسنگین است و نسبت این نوع نفت خام به انواع نفت خام تولید شده در جهان 44 درصد است. با توجه به آنکه هنوز مرجع برای قیمتگذاری این نوع نفت خام وجود ندارد، انتشار قرارداد آتی نفت خام شانگهای برای جبران آن حائز اهمیت زیادی است."
چین در حال حاضر مهمترین وارد کننده نفت خام جهان است و در سال 2017 میلادی، 420 میلیون تن نفت خام وارد کرده است. پیشبینی میشود با آغاز معاملات آتی نفت خام شانگهای، یکی سکوی مناسب برای پوشش ریسک شرکتهای مربوطه داخلی نیز فراهم شده است.
به علاوه، لازم به ذکر است میزان فروش نفت آسیا و اقیانوسیه از آمریکا و اروپا فراتر رفته است اما هنوز یک مرجع قابل قبول برای قیمتگذاری نفت خام در این منطقه وجود ندارد . با راه اندازی قرارداد آتی نفت خام شانگهای، این منطقه دیگر میتواند به رقابت قیمتگذاری نفت خام بپیوندد. همچنین، با پیوستن بورس شانگهای به بورسهای نیویورک و لندن، یک سازوکار معاملات مستمر 24 ساعته نیز شکل میگیرد. هان شیائوپینگ، کارشناس ارشد سایت انرژی چین در این باره یادآور شد چین به عنوان طرف نیازمند نفت خام با راه اندازی بورس آتی نفت خود میتواند بر شکلگیری قیمت نفت خام جهان تاثیر بگذارد. او افزود:
"این یک مرحله طولانی مدت اما اجتنابناپذیر است. چین مهمترین واردکنندهی نفت خام جهان است طوری که میزان واردات امسال نیز 400 میلیون تن برآورد شده است. به علاوه، چین تدریجاً به به نفت وارداتی وابستهتر میشود طوری که 70 درصد نفت مصرفی امسال ما نفت وارداتی پیشبینی شده است. چین بزرگترین خریدار نفت خام جهان است اما هنوز تاثیری بر قیمتگذاری نفت خام ندارد. از همین رو با راه اندازی این بورس آتی نفت و پس از تکمیل آن در آینده، میتوانیم تأثیراتی بر شکلگیری قیمت نفت جهان بگذاریم؛ البته این به معنای آن نیست کاملاً بر قیمتگذاری نفت مسلط خواهیم بود اما دست کم میتوانیم یک سکوی برای شرکتهای چینی فراهم کنیم تا بتوانند در آن طبق میل خود به خرید نفت بپردازند که یک نوع پیشرفت خواهد بود. این کار برای باز کردن درهای صنعت مالی ما و نوآوری این صنعت در آینده و تضمین امنیت انرژی کشور مفید خواهد بود."