توسعه آموزش طب چینی به روش‌های سنتی و امروزی

طب سنتی چینی مجموعه‌ای از روش‌های درمانی است که در طول هزاران سال در چین بوجود آمده است. پزشکی سنتی چینی، روش‌های پزشکی سنتی ژاپن و کره را نیز در بر دارد.

دیدگاه این روش مبتنی بر این مسئله است که فرآیندهای بدن انسان به هم وابسته هستند و دائماً با محیط اطراف تعامل دارند. بنابراین این روش درمانی، برای پیشگیری، مبارزه و درمان بیماری‌ها به دنبال ناهماهنگی در بدن و محیط اطراف آن می‌گردد.

همچنین این روش بر چند چارچوب فلسفی چون نظریه ژنگ‌فو و نظریهٔ یین‌یانگ (پنج عنصر بنیادی) بناشده‌است. این روش همیشه در یک ساختار علمی فعالیت نمی‌کند ولی بعضی از فعالان این روش‌ها تلاش‌هایی نموده‌اند که آنها را در ساختاری از دانش پزشکی شهودی جای دهند.

طبق گزارش رادیو بین المللی چین به نقل از وزارت آموزش و پرورش ، در سراسر چین جمعاً 42 آموزشگاه عالی رتبه طب چینی وجود دارند، تعداد دانشجویان رشته طب چینی در این کشور به بیش از 700 هزار نفر رسیده و استعدادهای متخصص را برای طب و داروشناسی چینی، مطالعه، آموزش، تبادلات و همکاری چین با خارج از کشور پرورش می‌‎دهند. در این ضمن، دانشگاه‌های طب چینی نیز در حال اجرای راهبرد جهانی شدن هستند و به آموزش دانشجویان خارجی پرداخته اند. این مدل آموزشی موجب توسعه بیشتر طب چینی خواهد شد.

جانگ دا لیانگ، مدیر کل اداره آموزش عالی وزارت آموزش و پرورش چین می‎گوید: در زمینه آموزش و پرورش طب چینی چند مدل مختلف مانند تحصیلات دانشگاهی و آموختن از اساتید و آموزش خانوادگی وجود دارد. از این میان، یاد گرفتن مهارت‎های طب چینی از اساتید یکی از ویژگی‌های مهم آموزش طب چینی است. در برنامه توسعه 15 ساله طب چینی که در شش ماه اول امسال منتشر شد، به نیاز برای تقویت ارتباط بین تحصیل دانشگاهی و آموزش از اساتید معروف اشاره شده است. به نظر بعضی دانشجویان، پیوند این دو روش آموزش از حضور در کلاس درس جالب‌تر است و دانشجویان در جریان این نوع آموزش تمرکز بیشتری خواهند داشت.

هوانگ مین دانشجوی رشته طب چینی استان شان شی چین به خبرنگار ما می‎گوید: باید زیر نظر اساتید طب چینی آموزش بینیم، همچنین از نظر بالینی نیز خود را ارتقا دهیم. آموزش از اساتید روش سنتی آموختن طب چینی است و امروز نیز مفید خواهد بود.

فوشیائو هونگ معاون دانشگاه طب چینی پکن معتقد است که پیوند آموزش دانشگاهی و آموزش‌های اساتید سنتی برای ادامه و شکوفایی فرهنگ طب چینی سودمند است.

وی می‌گوید: برای نمونه در دانشگاه طب چینی پکن، در همه رشته‎ها نظیر پزشکی، پرستاری و یا مدیریت، استادان هم در زمینه دانستنی‎ها تئوری و هم از نظر بالینی به دانشجویان کمک می کنند و نه تنها در زمینه آموزش مطالب تئوری بلکه در زمینه معنویت و اخلاق نیز الگوی دانشجویان هستند.

شیوه سنتی آموزش طب چینی که از هزاران سال پیش ادامه یافته است، پس از پیوند با آموزش معاصر نقش مهمی در تربیت استعدادهای طب چینی ایفا می‌‌کند و در عین حال فرهنگ باستانی طب چینی نیز از این طریق به خارج از چین راه یافته است. اکنون، طب چینی در 183 کشور و منطقه اشاعه یافته است. دانشگاه‌های طب چینی در قاره‌های مختلف، نهادهایی مانند موسسه طب چینی کنفوسیوس و مراکز طب چینی بین‎المللی را ایجاد کرده‎اند و به شیوه‌های مختلف به همکارهای آموزشی می پردازند.

مایکل فلیپس شناگر معروف آمریکایی در بازیهای المپیک ریو از یکی از روش‌‌های سنتی طب چین موسوم به " ظروف آتش " استفاده کرد که تبلیغ بسیار خوبی برای طب چینی بود. شو لین استاد دانشگاه طب چینی پکن در برزیل طب چینی را آموزش می‎دهد. وی به خبرنگاران گفت شاگردانش به فرهنگ طب چینی بسیار علاقه دارند. آنان توانسته‌اند تئوری طب چینی را بیاموزند و با تجربیات زندگی خود پیوند دهند. برای نمونه، وقتی که به کاربرد‌های بعضی داروهای گیاهی چینی اشاره کردم، آنها توانستند این داروها را با داروهای گیاهی محلی مقایسه کنند، همچنین به طب سوزنی و ماساژ علاقه خاصی پیدا کرده‌اند.

هو هونگ یی معاون دانشگاه طب چینی شانگهای معتقد است باید برای محلی شدن طب چینی در کشورهای خارجی تلاش کرد. وی می‌گوید: با تاسیس مؤسسه طب چینی کنفوسیوس و سایر مراکز طب چینی در خارج از کشور، معلمان طب چینی به خارج از کشور راه یافته‌اند اماهنوز کافی نیست؛ باید به یاری شیوه‌های جدید آموزشی، محلی شدن طب چینی را در سایر کشورهای جهان تحقق بخشیم.

علاوه بر راه‌یابی طب چینی به خارج از چین، سالانه بسیاری از دانشجویان خارجی نیز برای یاد گرفتن طب چینی وارد چین می‌شوند. دانشجویان خارجی متقاضی فراگرفتن طب چینی مدت‎هاست که در صدر متقاضیان رشته‌های علوم طبیعی در چین هستند. لی جون هه اهل کره جنوبی و دانشجوی سال دوم کارشناسی ارشد دانشگاه طب چینی پکن در اشاره به علت علاقه‌مندی خود به فراگرفتن طب چینی در چین می‎گوید: فقط به خاطرعلاقه مشغول آموزش طب چینی هستم . زمان دبیرستان وو شوی چین را تمرین کردم ، از آن به بعد به فرهنگ چین و همچنین طب چینی علاقه پیدا کردم. از همین رو برای آموزش طب چینی وارد این کشور شدم.

دانشگاه‌های مختلف طب چینی طرح‌های آموزشی متفاوتی را برای دانشجویان خارجی تنظیم کرده‌اند تا آنان پس از بازگشت به میهن خود به راحتی فعالیت خود را شروع کنند.

هو هونگ یی معاون دانشگاه طب چینی شانگهای می‌گوید: ما نسبت به دانشجویان کشورهای مختلف برخورد یکسان داریم اما طرح‎های آموزشی مختلفی را مطابق با ویژگی‌های بومی کشور آنان تنظیم می‌‌کنیم، استاندارد کیفیت یکسان است اما مدل آموزش تا حدی فرق می‌کند و ویژگی خاصی دارد.

اما با وجود ادارات مسئول به این نکته اذعان دارند که نظام آموزش عالی طب چینی همچنان با مشکلاتی مانند کمبود جذابیت آموزشی و عقب‌افتادگی در زمینه زیرساخت‌های آموزش بالینی مواجه است و باید در جریان اصلاحات تکمیل گردد.