مذهب بودا در چین

مذهب بودا از سال 67 میلادی از هند وارد چین شد. در 2000 سال اخیر، این مذهب به وسیلۀ راهبان بودایی در سلسله های گوناگون، حفظ، ترجمه و توسعه یافته و به مرور زمان با فرهنگ سنتی چین تلفیق شده و مذهب بودایی چینی را بوجود آورد. گفته می شود که بودا مهم ترین مذهب وارد شده در تاریخ چین پیش از دوران معاصر محسوب می شود.

مذهب بودا چندان مورد شناخت و توجه نسل های بعدی قرارگرفت که آنها فراموش کردند که این مذهب از کشوری دیگر وارد چین شده است. به طور مثال تعدادی از واژه های بودایی مانند،«جهان، زمان، بهشت، آگاهی و یا بینش هایی همچون از جزء به کل رسیدن» کاملا با زندگی روزانۀ مردم آمیخته شده است.

«شی مین شن»، معاون انجمن مذهب بودای چین دربارۀ تاثیر عمیق و دیرپای این مذهب در فرهنگ چینی ها به نقل از «جای پو چوئو» یک بودایی غیرروحانی و رییس مرحوم این انجمن می گوید:«اگر چینی ها بخواهند مذهب بودا را فراموش کنند، کلامشان ناقص شده و جملات کاملی را نمی توانند بیان کنند.»

از زمان انتقال مذهب بودا به چین تا کنون، این مذهب تحت نظر و پیشبرد یک فرقۀ بودائیسم یا تئوئیسم بوده و شخصیت های نامدار و با نفوذی از جمله حکام سلسله های مختلف چین، از آن حمایت کرده اند، و به این ترتیب مذهب بودا جزو فرهنگ سنتی برتر چین شناخته شده است.

فرهنگ بودایی بر هنرهای سنتی چین از جمله مجسمه سازی و ریخته گری نیز تاثیر بسیاری داشته است. این مسئله بخصوص بر شعر«تسی» (اشعاری که ویژۀ آوازها سروده می شد و دارای قالب های موزون و مقفی با تعدادی معین از واژه ها و ابیات بوده است) بسیار موثر واقع شده است.

پس از سلسلۀ «تانگ» چین، هوش و ذکاوت فرقۀ «چن» یکی از فرقه های مذهب بودای چین که معتقد به تفکر و عبادت هستند، در خلق اشعار و حتی نوعی ترانۀ رایج در سلسۀ «یوان» (1271-1368) که شامل «زاجو» و «سان چو» است، نقش مهمی ایفا کرده است. بنابراین محتوای آن شامل فرهنگ، زبان و مذهب است.»

خانم «ماسوجن» کارشناس بخش زبان تایلندی رادیو بین المللی چین، یک بودائی مومن است، او نخستین بار، 10 سال پیش، برای تحصیل به چین آمد، ودر این مدت چندین بار در بین رفت و آمدش به چین و کشورش تایلند، از آثار باستانی مذهبی دیدن کرده است.

این خانم که هم اکنون در پکن مشغول به کار و زندگی است، دربارۀ چگونگی انجام فعالیت های مذهبی خود در چین می گوید:«من همیشه به پارک «بادا چوئو» واقع در حومۀ غربی پکن می روم. در آنجا در گوشه ای آرام نشسته و کتاب مقدس دین بودا را قرائت و حفظ می کنم.»

تایلند کشوری است که مذهب بودا در آن بسیار رواج یافته است. بیش از 95 درصد مردم تایلند به مذهب بودا اعتقاد دارند.

ماسوجن امیدوار است که بتواند معبدی به شکل تایلند در چین بیابد. در این حالت دیگر احساس غربت نخواهد کرد.

شی مین شن یکی از شاهدان و شرکت کنندگان در تکمیل یک کاخ بودایی در «چوئن جوئو گوان دون» است. او می گوید: «در «چوئن جوئو» ، معبدی به نام «کای یوان» قراردارد که تعداد مهاجران چینی حاضر در آن بیش از ساکنان دیگر مناطق است.

«شی هوی ژو» یک مهاجر چینی مقیم تایلند در عملی بشردوستانه مبلغی را به عنوان اعانه برای احداث یک کاخ بودایی تایلندی پرداخت می کند. این کاخ کاملا به شکل معماری تایلند در چوئن جوئو بنا شده است. و نخستین معبد تایلندی احداث شده در خاک اصلی چین پس از زمان اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز که باعث تبادلات فرهنگی میان این منطقه و تایلند شد، محسوب می شود.»

در اذهان مردم، مذهب بودا مذهبی به دور از عوالم خاکی شناخته شده است. مذهبی که هدفش رهایی از درد و رنج دنیوی است.»

معبد «گوان شیائو» که شی مین شن رئیس انجمن یاد شده در آن فعالیت می کند، یکی از سه معبد بزرگ فرقۀ چن محسوب می شود.

اما در دوسال گذشته، معبد گوان شیائو، هم از نظر دیدگاهی، به عنوان «مذهب بودای جوامع انسانی» و هم در مجامع و برگزاری دوره های آموزشی چین شناسی، نقش مهمی داشته است و روز به روز مورد توجه افرادی قرار می گیرد که برای تحصیل به آنجا مراجعه می کنند. و حالا دیگر این معبد تنها محلی برای عبادت نیست.»

شی مین شن، با توجه به این تغییرات می گوید:« مذهب بودا نیز ، باید به مرور زمان و متناسب با جامعه حرکت کند. از این رو من در معبد گوان شیائو به آموزش و گسترش چندین فرهنگ مشغول هستم. به طور مثال، فرزندان بودائیان در این معبد، با فرهنگ سنتی و بعضی دیدگاه های مذهب بودا آشنا می شوند . ما در اینجا محلی را برای آموزش نقاشی به کودکان 5 و 6 ساله در نظر گرفته ایم.

علاوه براین، هدایای نقدی بودائیان را در صندوقی که به منظور انجام امور خیریه دایر کرده ایم جمع آوری می کنیم. اینگونه فعالیت ها تاثیرات مثبت بسزایی در جامعه خواهد داشت.»