برنامه های ادبی و هنری گوناگون در طول عید بهار چین

الف: درود به شما شنوندگان گرامی! سال نوی چینی مبارک! از این که شنوندۀ برنامۀ بخش فارسی رادیوی بین المللی چین هستید، بسیار خرسندیم.

ب: امروز یکشنبه 6 فوریه، 17 بهمن و چهارمین روز از ماه یکم سال قمری به تقویم قمری چینی است. دیروز ما چهارمین ویژه برنامۀ عید بهار را پخش کردیم و امیدواریم از این طریق موجبات شادی شما را در هر کجای جهان که هستید، فراهم کرده باشیم. در برنامۀ امروز فعالیت های ادبی و هنری گوناگون مردم چین را به شما معرفی می کنیم.

الف: درست است. مردم چین در تعطیلات عید به جز گردهم آمدن و خوردن شام آخرین شب سال قمری و رفتن به بازار مکاره، به تماشای نمایش های فرهنگی و هنری می روند.

ب: در طول ایام عید بهار، جشن های متنوعی در جاهای مختلف چین برگزار می شود و نمایش های ادبی و هنری همه جا برگزار می شود.

الف: فعالیت های فرهنگی و سنتی چین خیلی زیبا و تأثیرگذار است. در میان آنها رقص شیر، رقص اژدها، راه رفتن روی دو چوب دست، رقص قایقرانی و رقص «یآن گو» رایج تر است. در اینجا از شما دعوت می کنم به یک قطعه موسیقی شاد از آوازهای سنتی شمال منطقۀ استان شان شی توجه کنید.

ب: «رقص قایقرانی» چیست؟ اسمش خیلی جالب به نظر می رسد.

الف: بله. «رقص قایقرانی» نوعی رقص خلقی است. شرکت کنندگان به تقلید از حرکات راندن قایق، می رقصد و آواز می خوانند. آنها برای این منظور از یک قاب چوبی به شکل قایق استفاده می کنند که آن را هم به اشکال و با اشیاء زیبایی تزئین می کنند. معمولاً هر شرکت کننده یک قاب قایق دارد، ولی گاه دو یا چهار نفر هم از یک قاب قایق استفاده می کنند. مردم معمولاً در ایام عید بهار با این رقص سنتی جشن می گیرند.

ب: که این طور! غیر از «رقص قایقرانی» از رقص شیر و رقص «یآن گو» هم نام بردید. چرا مردم چین این قدر به رقص شیر علاقه دارند؟

الف: البته! شیر برای مردم چین نمادی خوش یمن است. برای همین به مناسبت اعیاد، با رقص شیر، سعی می کنند روحیۀ شادی و نشاط را افزایش دهند. رقص «یآن گو» نوعی رقص مردمی است که مردم به آن هم علاقۀ زیادی دارند. شرکت کنندگان برای اجرای آن لباس شخصیت های تاریخی یا افسانه ای کشور یا منطقه را به تن می کنند.

الف: می دانیم که در چین 55 اقلیت قومی وجود دارد که آنها هم طبق آداب و رسوم خود با نمایش های ویژۀ خود در جشن های عید بهار شرکت می کنند.

الف: بله. قطعه موسیقی که شنیدید، یک موسیقی شاد مغولی بود که آهنگ شاد آن مناسب عید بهار ساخته و پرداخته شده است.

ب: مغول ها به قوم اسب سوار شهره هستند. مردم این قوم عید بهار را چگونه جشن می گیرد؟

الف: آنها هم مثل مردم قوم هان به ترقه و آتش بازی علاقۀ زیادی دارند. در آخرین شب سال قمری به تقویم قمری چین، مغول ها لباس های سنتی نو می پوشند، دور هم جمع می شوند و خوراک و نوشیدنی های سنتی می خورند. در صبح روز عید سوار بر اسب به دید و بازدید یکدیگر می روند. وقتی به بزرگ تر های قوم می رسند، سر به زمین می سایند و سپس به نوشخواری و رقص ادامه می دهند.

ب: وقتی این معرفی را دربارۀ مراسم جشن مغول ها می شنیدم، خیلی دلم خواست که به مراتع مغولستان بروم و از نزدیک شاهد جشن مردم باشم.

الف: امیدوارم این فرصت حتماً برای شما و شنوندگانمان دست بدهد تا از نزدیک با آیین ها و مراسم مغول ها در ایام جشن بهار آشنا شوید.

ب: در حقیقت بقیۀ اقلیت های ملی چین هم ایام عید بهار را با برگزاری فعالیت های هنری جشن می گیرند. به عنوان نمونه در فلات چین هایی – تبت، مردم تبت که تقویم ویژۀ خود را دارند، عید بهار را مهم ترین عید خود نمی دانند، ولی به روش های مختلف عید بهار را جشن می گیرند.

الف: اگر در ایام عید بهار به تبت بروید، تئاترهایی محلی زیادی خواهید دید. ریشۀ این تئاترهای محلی به هنرهای آیینی و مذهبی این ملیت بر می گردد. در گذر زمان در این تئاتر هر چه بیشتر آواز و شعر خوانده یا دکلمه می شود. برای اجرای این نمایش ها از نقاب استفاده می شود. مردم این منطقه نقاب را نشانۀ سعادت و یمنِ خوش تلقی می کنند.

الف: در میان برنامه های ادبی و هنری عید بهار، برنامه های هنری تلویزیون ملی چین هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. هر سال در آخرین شب سال قمری چین، بازیگران و آوازخوانان معروف چین در استودیوی تلویزیون مرکزی چین جمع می شوند و جشنوارۀ ویژۀ 5 ساعته ای برای مردم کشور اجرا می کنند.

ب: بله امروزه الگوهای برنامه سازی هنری مدرن روز به روز از استقبال بیشتر مردم برخوردار می شوند؛ از جمله جشنواره های اینترنتی و کارتون های تلویزیونی برای کودکان و حتی بزرگسالان.

ب: جشنواره های تلویزیونی و اینترنتی عید بهار فرصت ها و گزینه های تفریحی بیشتری برای مردم فراهم می کند و جنب و جوش بیشتری در تبادلات و مشارکت عمومی در این جشن ملی می آفریند.

الف: من فکر می کنم به طور کلی می شود برنامه های هنری عید بهار را به سه قسمت تقسیم کرد. اگر رقص شیر و رقص اژدها، راه رفتن روی چوب دست، رقص قایقرانی، رقص «یآن گو» و از این قبیل، برنامه هایی برای میانسالان و بزرگسالان باشند، می شود گفت که جشنواره های اینترنتی و تلویزیونی هم برای نوجوانان و جشنواره های کارتونی هم ویژۀ کودکان و خردسالان هستند.

ب: کاملاً موافقم. بچه ها با دیدن جشنواره های کارتونی عید بهار در تلویزیون لحظات و خاطرات خوشی را می گذرانند. ما هم در عید نوروز ایران جشنوارۀ فیلم و کارتون داریم و برای هم سن و سال های من کارتون «رابین هود» از بهترین خاطرات آن سال ها محسوب می شود.

الف: خیلی از چینی ها هم عادت دارند در تعطیلات عید بهار فیلم تماشا کنند. زیرا در این مدت بازار فیلم خیلی داغ می شود. ما به فیلم هایی که در تعطیلات سال نو پخش می شود «فیلم تبریک سال نو» می گوییم.

ب: خیلی جالب است. روش های جدید جشن گرفتن سال نو، عبارت های چینی جدیدی هم ایجاد کرده است.

الف: بله، موضوع این فیلم ها معمولاً آداب و رسوم سنتی و اتفاقات جالبی است که برای شخصیت ها می افتد. سبک آنها هم کمدی یا رزمی یا ترکیبی از هر دو است. از وقتی که نخستین «فیلم تبریک سال نو» در سال 1997 در چین پخش شد، بازار آن کم کم رونق گرفت.

الف: برغم تفاوت هایی که آیین ها و روش های مردم چین از دوران باستان تا امروز در جشن گرفتن سال نوی چینی پیدا کرده، هدف محوری آنها که ایجاد شادی و نشاط برای خود و اعضای خانواده و همۀ مردم کشور باشد، تغییری نکرده است.

ب: درست است. همراه با تغییرات در جامعه و بالا رفتن آهنگ زندگی، آداب و رسوم و برنامه های هنری عید بهار هم تغییراتی پیدا می کند؛ ولی روحیۀ پرنشاط و امید و آرزوهای خوش مردم برای سال نو، همیشه ثابت بوده است.

الف: شنوندگان گرامی! ویژه برنامۀ امروز سال نوی چینی را با ترانه ای به نام «سال خوش» به پایان می رسانیم. امیدواریم در برنامه های روزهای آینده هم همراه ما باشید.