نگاهی به انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران

روز جمعه 22 خرداد، انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. برخی تحلیلگران بر این باورند احتمال می رود که محمود احمدی نژاد رییس جمهور کنونی ایران در دوره اول رأی گیری پیروز شود، اما امکان رسیدن میر حسین موسوی به دور دوم انتخابات منتفی نیست.

بر پایه نتایج نظرسنجی که ایرنا در 21 خرداد منتشر کرده، 61،5 درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی رأی خود را به احمدی نژاد می دهند. طبق همین نظرسنجی میر حسین موسوی نخست وزیر پیشین و رقیب عمده احمدی نژاد 29،4 درصد آرا را کسب خواهد کرد و دو نامزد دیگر مهدی کروبی رییس پیشین مجلس شورای اسلامی و محسن رضایی فرمانده پیشین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کمتر از 7 درصد آرا را کسب خواهند نمود. نتیجه نظرسنجی سازمان صدا و سیمای ایران نشان می دهد که طرفداری از احمدی نژاد به مراتب از نامزدهای دیگر پیشی گرفته است. اما در استان تهران که یک ششم جمعیت کل ایران را در خود جای داده، میزان طرفداری از موسوی به 46 درصد رسیده و از احمدی نژاد بیشتر است.

طبق قانون انتخابات ایران، اگر نامزدی در نخستین دوره رأی گیری بیش از 50 درصد آرا کسب کند در انتخابات پیروز می شود، در غیر این صورت دو نامزدی که در دوره اول آرای بیشتری از نامزدهای دیگر را کسب کرده اند به دور دوم راه یافته و با هم رقابت خواهند کرد. با توجه به وضعیت کنونی، احتمال می رود که احمدی نژاد رییس جمهور کنونی ایران در دور اول رأی گیری پیروز شود.

با توجه به نتایج دوره های قبلی انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران، رؤسای جمهوری که بر سر کار بوده اند، در انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری نیز انتخاب شده و اکثر آنها در دور نخست رأی گیری پیروز شده اند. این امر با نظام سیاسی ایران ارتباط دارد. زیرا که رییس جمهور ایران در یک دوره ریاست جمهوری معمولاً نمی تواند برنامه های خود را اجرا کند. افزون بر این، اگر رییس جمهور جدید به میدان بیاید، سیاست های رفاهی تغییر خواهد کرد. این باعث می شود که بسیاری از مردم ترجیح دهند که رای خود را به رییس جمهور کنونی بدهند.

دوم آن که طرفداران میر حسین موسوی بیشتر متعلق به قشر اصلاح طلب و از اندیشمندان و جوانان هستند. احمدی نژاد در شهرهای متوسط و کوچک، روستاها و در میان قشر پایین برتری دارد.

همچنین با وجود انتقادات از سیاست خارجی احمدی نژاد توسط اصلاح طلبان، نامزدهای دیگر درباره مساله هسته ای بر سیاست دولت کنونی ایرادی وارد نمی دانند. این امر نشان می دهد که دستآوردهای دولت احمدی نژاد در زمینه هسته ای در چهار سال گذشته مورد پذیرش عمومی مردم ایران قرار گرفته است.

با این حال، امکان پیروزی میر حسین موسوی در این انتخابات منتفی نیست. در چند دوره گذشته انتخابات ریاست جمهوری نتیجه انتخابات با نتیجه نظرسنجی ها متفاوت بوده است. برای نمونه سید محمد خاتمی در انتخابات سال 1997 با کسب آرای زیادی بر علی اکبر ناطق نوری که از حمایت آیت الله خامنه ای رهبر ایران برخوردار بود، پیروز شد. احمدی نژاد نیز در دور دوم رأی گیری انتخابات سال 2005 با غلبه کردن بر هاشمی رفسنجانی پیروز شد. اگر انتخابات این دوره ریاست جمهوری نیز به دور دوم بکشد، احتمال زیادی می رود که احمدی نژاد با موسوی رقابت کند. در حال حاضر، مهدی کروبی اعلام کرده است که اگر او در دور اول رأی گیری شکست بخورد و موسوی به دور دوم راه بیابد، از طرفداران خود خواهد خواست که رأی او را به موسوی بدهند. از سوی دیگر، احمدی نژاد رییس جمهور کنونی ایران پس از رسیدن به قدرت سیاست سختگیرانه ای در پیش گرفت که اختلافاتی را با محافظکاران میانه رو به ریاست هاشمی رفسنجانی به وجود آورد و از چندی پیش این اختلافات شدت گرفته است. بنابراین اگر محسن رضایی نیز در دور نخست رأی گیری شکست بخورد، طرفدارانش احتمالاً به موسوی رأی خواهند داد و در این صورت به احتمال زیاد موسوی در دور دوم انتخابات برنده و رییس جمهور جدید ایران خواهد شد.