آداب و سنن مردم قاینات

شب چله

درشب يلدا اقوام وخويشان طبق يك سنت ديرينه درخانه بزرگ فاميل جمع شده با شيريني وميوه ازآنان پذيرايي مي شود. ميوه اين شب اغلب انار، خربزه وهندوانه مي باشد. اعتقاد براين است كه با خوردن هندوانه دراين شب درتابستان احساس تشنگي نخواهند كرد. دراين شب خانواده هايي كه نامزد دارند ازطرف داماد هدايايي به خانه عروس مي فرستند.

جشن سده

جشن سده ازجمله جشن هاي سنتي ايرانيان بوده كه درميانه زمستان روزدهم بهمن كه چهل روزاول زمستان يعني چله بزرگ تمام وچله كوچك شروع شد، برگزارمي گرديد. شيوه اجراي آن همانند چهارشنبه سوري بود. هريك ازخانواده ها مقداري هيزم تهيه وبرپشت بامها آتشي روشن كرده با پريدن ازروي آتش به سروروشادماني مي پرداختند. وچنين مي خوانند.

آي سده، سده، سوز

آي صد روزبه غله

پنجه به نوروز

زنان بي شو،چله بدرشو

زنان شودار، به غم گرفتار

دخترون دخونه

بي شو ممونه

آي سده، سده، سوز

آي صد روزبه غله

پنجه به نوروز

چهارشنبه سوري

درگذشته عصرروزچهارشنبه آخرسال اين سنت بدينگونه اجرا مي شد كه هرخانواده مقداري هيزم به پشت بام برده ودريك كوزه مقداركمي آب، نمك، زغال وجوريخته، درچهارگوشه پشت بام مقداري ازآب كوزه را مي ريزند وبعد به بالاي سردرب منزل آمده، كوزه را محكم برزمين كوبيده مي گويند:

درد وبلام اي جم هتو كوزه ريزه اودرد وبلاي كوزه هتو كوچه ريزه

بعد ازشكستن كوزه همگي با شوروشعف به طرف بوته ها رفته وآن را روشن نموده وازروي آتش مي پرند وبا صداي بلند مي گويند:

اي سده، سده ما صد بزبه كله ما

برخي درخرمن ها خاروخاشاك را آتش زده وبا هلهله وشادي ازروي آتش مي پرند ومي خوانند: زردي من ازتو سرخي تو ازمن يعني همه ناخوشي ها را بدورريختيم وآتش زده وسلامتي وشادابي خود را ازآن خود مي سازيم. براين باورند كه آتش بايد بتدريج خاموش شده، خاكسترآن را برسرچهارراهي مي ريزند.