کاخ پودالا در کوه
"حون " در شهر لهاسای مرکز
ناحیه خود مختار تبت چین قرار
دارد تمامی معماریها در کوه
ساخته شده و دامنه آن پر ابهت و
مجلل و "مروارید بام
جهان"نامیده می شود و نماینده
بر جسته هنر معماری تبت و یکی
از معروفترین معماریهای باستانی
چین است.
این کاخ محل
فعالیتهای سیاسی و مذهبی و مسکن
لاماهای سلسله های تبت و
بزرگترین معماری های بلند
باستانی موجود در تبت است.
بنابریادداشت های تاریخی ، این
کاخ در قرن هفتم میلادی در
دوران سلسله سون زان گان بو
ساخته شده و در آن زمان کاخ حون
شان نامیده گردیده که بسیار
بزرگ بوده و در خارج آن سه
دیوار در درون ان هزار قصر دیده
شده و مرکز سیاسی سلسله توفن
بوده است .قرن نهم میلادی سلسله
توفن فروپاشید و تبت درگیرجنگ
طولانی گردید و کاخ حون شان به
تدریج منهدم شد .
سال1645 میلادی کاخ پودالا از
سوی دالایی پنجم دو باره تعمیر
و مرمت شد پروژهای عمده ظرف 50
سال ادامه داشت. سپس ساخت ان تا
بیش از 300 سال ادامه یافت .
بیرون این کاخ 13 طبقه با
بلندای 110 متر ساخته شده است
ساختار کاخ ترکیبات سنگی و چوبی
است و دیوار کاخ با سنگ خارا
ساخته شده است ضخیم ترین قسمت
آن به پنج متر می رسد و پایه
دیوار در میان سنگ قرار داده
شده است و در بیرون دیوار
ضایعات آهنی ریخته شده تا کلیت
و توانایی ضد لرزه معماری حفظ
شود . در ضمن تزیینات بام طلایی
است و ساختمان ضد رعد و برق می
باشد
.
سه بخش یعنی اساس
برج ، وسط برج و بام برج دارد.
جسد دالایی پنجم با ادویه و گل
سرخ در وسط برج نگهداری می شود
. برج با طلا روکش شده و 3724
کیلو طلا در آن به کار رفته است
. 15 هزار سنگ گرانبها از جمله
الماس – یشم سرخ و سبز ،مرواریدخاتم
کاری شده و بر روی پایه برج ،الات
موسیقی که در مراسم مذهبی
روحیانیان بودایی مورد استفاده
قرار می گیرد و اسباب قربانی به
ترتیب گذارده شده است. قصر غربی،
قصر برج روحی دالایی پنجم است و
بزرگترین قصر در کاخ سرخ است که
با 48 ستون چوبی به بلندای 6
متر ساخته شده است.
در ساختار معماری
از معماریهای ملیت خان استفاده
شد و حکاکی از جمله تصاویر
بودایی ،حیوانات و غیره بر آن
دیده می شود. تعمیر و مرمت کاخ
پس از قرن 17 توسط معماران
ناحیه تبت آغاز گردید و هزاران
هزار نقاشی دیواری – دالان ها و
راهروها به آن افزوده شده است.
این موضوعات فراوان نمایانگر
اشخاص تاریخی و داستانهای
تاریخی و بودایی و معماریها و
عادات و رسوم و ورزش و تفریح و
زندگی است. این هنرها در کاخ
پودالا بسیار پر ارزش و
گرانمایه است. گذشته از این ،
در این کاخ نقاشی های حکاکی های
سنگی و چوبی ،مجسمه های گلی ،
اشیای تاریخی ،فرش تبت ،سفالین
و ظروف یشمی پس از قرن 17 حفظ
شده است.اینها نه تنها دارای
ارزش هنری عالی بلکه نمایانگر
رفت و آمد دوستانه و تاریخ
دیرینه تبادلات فرهنگی ملیتهای
تبت و "هان "ظرف یک هزار سال
گذشته است. کاخ پودالا به
عنوان"مروارید بام جهان" به
لحاظ پروژه ساختمانی ،ذوب
فلزات،نقاشی و حکاکی در جهان
شهرت دارد. این اثر دست آورد
بزرگ هنرهای معماری ملیتها ی
هان ، مغول و مون است.سال 1994
کاخ پودالا رسما به عنوان اثر
فرهنگی در "فهرست آثار جهانی "
توسط یونسکو به ثبت رسید .
سون زان گان بو "
قهرمان ملی تبت داستانی زبانزد
خاص و عام در چین است . وی تبت
را به وحدت رسانده و به توسعه
سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی تبت
مساعدت کرده و تبادلات ملیت تبت
با ملیت خان را تقویت بخشیده
است . در ان زمان یعنی در قرن
ششم میلادی بتازگی جنگ خاتمه
یافته و کشور امپراطوری تاسیس
شده بود .
سون زان گان بو
سفیر خود را به سلسله تانگ
فرستاد تا از شاهدخت امپراطور
خواستگاری کند امپراطور " تای
زون " یکی از شاهدختهای خاندان
امپراطوری بنام " شاهدخت ون چن
" را برای پیوند زناشویی با سون
زان گان بو به تبت فرستاد و
شاهدخت ون چن به دون ترس از
دوری راه و خطر برای مساعدت به
تبادلات اقتصادی و فرهنگی سلسله
تانگ و تبت و تقویت روابط
دوستانه مردم دو ملیت خان و تبت
خدمات تاریخی انجام داد .هنوز
نیز تصاویر وی در معبد "دایو
زایو " و کاخ بودارا مورد عبادت
قرار می گیرد.
سال 641 میلادی ون
چن در معیت فرستاده مخصوص تبت و
پیشخدمتها وبا وظیفه وصلح و
جهاز فراوان راه تبت را در پیش
گرفت بی انکه از دوری راه و
سردی هوا و مسایل دیگر ترسد. می
گویند شاهدخت ون چن دختری بسیار
باهوش و اهل فضل و دانش بود
وقبل از ترک پایتخت " اینه
گرانبها " را از امپراطور به
دست اورد و به گفته اپراطور
همراهی این اینه، به دون توجه
به بعد مسافت هر موقعی اینه را
در دست می گرفت زادگاه و قوم
خویشان خود را در ان می دید و
غم و اندوه از وی دور می شود.
اما در راه محافظ
وی این اینه را عوض کرد زیرا می
ترسید. شاهدخت با نگاه به
زادگاه و قوم خویشان در اینه غم
و اندوه بیشتری پیدا کند شاهدخت
نیز اینه دیگر را به پای کوه
انداخت و مصمم شد عازم تبت شود.
به همین سبب مردم نام این کوه
را " ژی یوه" یعنی کوه روز و
ماه نام گذاری کردند. داستان
معبد دایو زایو روزی که شاهدخت
ون چن وارد لهاسا شد ، اهالی
همچون زمان برگزاری جشن های
رقصکنان واوازخوانان به افتخار
وی در دو طرف خیابان اجتماع
کرده بودند .
می گویند کاخ
بودالا را سون زان گان بو طبق
شگل معماری سلسله تانگ برای
اقامت و زندگی ون چن ساخته است.
شاهدخت ون چن از خاندان خود برج
بودایی و کتب بودایی و مجسمه
ساکیامونی 12 ساله را همراه خود
اورد. به این منظور برای عبادت
این مجسمه دین بودا مخصوصا معبد
دایو زایو و سپس معبد سیایو
زایو ساخته گردید. ون چن با
استفاده از " مکتب " یین یانگ "
– مکتب نیروهای مثبت و منفی
استنباط کرد که عوارض زمین تبت
به صورت زنی اهریمن در حال
درازکش است و تنها با ساخت این
معبد می توان این اهریمن را از
بین برد.
می گویند سال 650
میلادی سون زان گان بو در گذشت
و شاهدخت ون چن 30 سال درتبت
بسر برد و در تبت کشت ذرت وسیب
زمینی و سبزیجات وغیره را به
تبتیان اموخت . طی دهها سال
فرهنگ وفنون سلسله تانگ در این
منطقه رواج یافت و نسل اندر نسل
مورد احترام تبتیان قرار گرفت.
