در طول تاریخ چندین هزار ساله چین ،بسیاری شخصیتهای معروف پا به عرصه وجود گذاشتند . عده ای از آنها با اختراعات و اکتشافات خود به روند فرهنگ ملت چین مساعدت نمودند،عده ای بابرپائی جنگ مسیر پیشرفت تاریخی را تغییر دادند و برخی از آنان بعلت هوش و درایت و تبحر خود درتاریخ جاوید ماندند .

همانطورکه از بدو تمدن بشری اکثر افسانه ها ،روایات و حماسه ها آغازیدن گرفت ،امپراتوران "یان دی " و "خوانگ دی "نیز نقشی در روایات در عهد قدیم داشتند .

چینی ها همه خود را فرزندان امپراتوران "یان "و "خوان " می دانند اما تا کنون برهان قاطعی برای تائید حقیقت وجود "یان دی "و "هوان دی " به دست نیامده است . معمولا "یان "و"خوان”چون شیخ در دو قبیله درجامعه بدوی تلقی می شدند .

گفته میشود که قبیله "یان دی"و قبیله "خوان دی"در ابتدا در غرب چین در استان "شن سی"یعنی حوضه رودخانه زرد - رود مادر چین می زیستند .

این با نقطه نظر حاکی از اینکه تمدن دنیا از حوضه این رود شروع شده ، یکسان است . پس از مهاجرتها ،جنگها و الحاق های متعدد ، این دو قبیله بتدریج با ملیت "ای " درشرق وملیتهای "لی" و "میائو " درجنوب درهم آمیختند و ملیت "حوا" را بوجود آوردند.

در آنزمان درمیان ملیتها و قبایل در نواحی فلات مرکزی ملیت "خوان دی "از لحاظ نیرومند بوده و سطح تمدن بالایی داشت لذا ملیت "خوان دی"به نماینده فرهنگ فلات مرکزی بدل شد و امپراتوران "یان دی "و "خوان دی" اولین جد ملیت "حان " و بعدها اولین جد ملیت چین نامیده شدند.

حدود قرن دوم قبیل ازمیلاد ملیت"حوا" به ملیت "هان " تغییر نام داد . ازاینرو ، مردم اغلب ملت چین را "فرزندان یان خوان " می نامند. افسانه ها و روایات درباره امپراتور"خوان دی " در دوران مختلف و یادداشتها ی مختلف بسیار زیاد و متفاوت بوده است.گفته میشود که "خوان دی " فرزند پسر خدای زمین بود . در طفولیت عاقل و هشیار بود و تکلم می دانست .

وی صاحب 25فرزند بوده و 10هزار شاهزاده فرمانبرداشت که 7هزار شاهزده از میان آنها رب النوع های مسول امور مختلف بودند .باد وباران ورعد و برق در طبیعت نیزتحت کنترل "خوان دی " قرارداشت و او توانست طبیعت را با14 تغییر روبرو سازد .

"خوان دی " چهار قیافه در چهار سمت داشت و بدون حرکت گردن می توانست از هر رویدادی در هر جایی مطلع شود و بر آن تسلط یابد. بمنظور ایجاد رفاه برای مردم ،وی به آنها کشت غلات و چگونگی مهار حیوانات و مرغان را یاد داد.

"خوان دی"ضمن اختراع پارچه به مردم چگونگی استخراج معادن و تهیه وسائل آهنی و مسی را آموخت .بعدها وی دستور داد تا خطوط ، آهنگ موسیقی ،تقویم و کتاب پزشکی نیز ایجاد شود . ناگفته نماند که به نظر تاریخدانان چینی عصر "خوان دی " در روایات اساسا تمام دوران حجر را دربرمی گیرد.