CRI Online

توسعه به سبک چینی، از خندۀ ایرانی ها تا پیام سال 2020م. شی جین پینگ

GMT+08:00 || 2020-01-01 17:31:35        cri

سید علی مزینانی

(مدرس تاریخ در دانشگاه علامه طباطبایی، تهران)

در دهه 2010م. یعنی تنها 10 قبل تر، «چینی بودن» در ایران نوعی اتهام بود. این طور گفته می شود که حوالی سال 2003م.، زمانی که پای محصولات چری تازه به ایران باز شده بود، منوچهر منطقی، مدیرعامل وقت ایران خودرو، ورود تولیدات آن شرکت به خط تولید خود را نوعی سرشکستگی خوانده و در نهایت نیز از این رویداد جلوگیری کرده بود. ایران خودرو به لحاظ کمیت در آن زمان بزرگترین تولید کننده خودرو در خاورمیانه بود و امروزه نیز هست. اتهام «چینی بودن» حتی در فرهنگ عامه هم جای پای محکمی داشت. در سال 2007م. آلبوم یک گروه موسیقی زیر زمینی منتقد به نام «کیوسک» دارای قطعه ای بود به نام «عشق سرعت» که جمهوری اسلامی ایران را، از روی تحقیر، به پیروی از «توسعه به سبک چینی» متهم می کرد. به این ترتیب نخبگان و عوام ایرانی در آن زمان به یک سان «چینی بودن» را نوعی اهانت می شمردند.

در آخرین شب از سال 2019م. شی جین پینگ، رییس جمهور جمهوری خلق چین، به رسم رهبران تمام کشورهایی که مبنای سالشماری خود را تقویم میلادی قرار داده اند پیامی شادباشی خطاب به ملت خود و جهان صادر نمود که سرشار بود از بالیدن به «توسعه به سبک چینی». به طور طبیعی تمام بندهای این پیام با قصدی مشخص و به منظور پوشش بخشی از دغدغه های چین امروز سازمان داده شده اند. آقای ژی پیام خود را با برشمردن نمودهای عینی پیشرفت چین یعنی توسعه سرزمینی سه حوزه اقتصادی مهم کشور، یک کاوشگر بر سطح ماه، یک موشک فضایی جدید و نسل جدید ارتباط اینترنتی آغاز کرد. این بخش از سخنان او را می توان تاکیدی دانست بر دانش بینان بودن «توسعه چینی». وی سپس در حوزه مناطق آزاد، بورس، دارو، دسترسی به اینترنت و محیط زیست به رفع مسایلی اشاره کرد که کشورش در سال های گذشته با آنها درگیر بوده. طراحی و تعبیه این بخش در سخنان رییس جمهور را می توان به روشنی نمادی از قصد وی برای تاکید بر توان کشورش جهت تحمل مسئله و حل مسئله و یا در یک کلام مدیریت محور بودن «توسعه چینی» دانست. در گام بعدی و در میان اشاراتی که به بزرگداشت دست آوردهای ارتش خلق چین اختصاص یافته اند عبارت کلیدی را باید «میدان تیان آن من به دریای خشنودی و هیجان تبدیل شده بود» دانست که به نظر نویسنده رییس جمهور چین آن را با هوشمندی تمام در گفتار خود تعبیه کرده بود و جایی در ادامه همین نوشتار به آن بازخواهیم گشت. آقای شی از بستر دیگر توسعه کشور خود آن جا پرده برداری می کند که به نام بردن از نبردهای انقلابی و نمادهای برپا داشته شده به منظور گرامیداشت آنها می پردازد و تاکید می نماید از بازدید چندباره آنها «دچار احساسات عمیق» شده؛ پس توسعه چین همچنین مدیون و متکی بر توجه به پیشینه و میراثی که از گذشتگان برای چین امروز به یادگار باقی مانده، نیز هست. به نظر آخرین و مهمترین عنصر داخلی در فرایند توسعه کشور توسط رییس جمهوری چین هنگام صحبت از دهقانان و مردم عادی مورد اشاره قرار می گیرد. اینجا او برخی اسامی را به طور موردی ذکر می نماید و تاکید دارد که حرف های دل مردم بخش شیا دانگ را به خاطر دارد یا هوانگ ون شیو برای او تنها یک اسم روی یک برگه هویت نیست. در واقع آخرین و مهمترین عنصر داخلی در«توسعه چینی» مردم چین هستند، حال هر چه قدر از پایتخت دور باشند یا هر چه قدر کارشان به نظر کوچک باشد.

اما توسعه بدون بعدی جهانی قابل تصور نیست و «توسعه چینی» هم نمی تواند استثنایی بر این اصل باشد. در بعد بین المللی از دید آقای شی مهمترین عامل توسعه چین افزایش بی پایان شمار دوستان است. چین در این راستا میزبانیِ رویدادهای بین المللی را برای خود فرصت می شمرد و مفتخر است که روز به روز بر روی تابلوی کشورهای دارای روابط دیپلماتیک با چین عدد بزرگتری نصب شود. کشورهایی که او تنها «پیشنهادات چین» را با آنها در میان گذاشته؛ روشی که می خواهد نشان دهد با شیوه های قدیمی حاکم بر روابط بین الملل تفاوت اساسی دارد.

هر چند می توان با مصداق های ارایه شده توسط رییس جمهور شی موافق نبود اما حتی بدون این سخنان هم نمی توان انکار کرد «توسعه به سبک چینی» بر پایه دانش، مدیریت، میراث و مردم در سطح داخلی و با پیشنهادهای همکاری در سطح بین المللی در حال پیشروی است. با این نوع توسعه دیر یا زود مطابق آرزوی رییس جمهور شی تصویر میدان تیان آن من 2019م. و رژه هفتادمین سالگرد بینانگذاری جمهوری خلق چین از تصویر میدان تیان آن من 1989م. پیشی خواهد گرفت. این واقعیتی است که اثر ماندگاری بر نظام جهانی و یا حتی بر اعتراضات دامنه دار هنگ کنگ خواهد گذاشت.

اما در مورد ایران هم نوبت آن رسیده که دیگر از اتهام و عیب دانستن «چینی بودن» دست برداشته و به سمت شناخت و تحلیل «چینی بودن» حرکت کنیم. به جای خندیدن به نوشتار چینی به سمت آموختن دانش چینی برویم، به جای خندیدن به محصولات تولید چین به سمت آموختن مدیریت چینی برویم، به جای پرستش اتباع غربی و در مقابل بی اعتنایی به اتباع چینی به سمت یادگرفتن میراث چین حرکت کنیم. «توسعه به سبک چینی» جریانی است که حداقل برای چندین دهۀ پیش رو نبض تاریخ را در دست خواهد داشت و این در طول تاریخ معاصر ایران این نخستین باری است که کشور ما از افق های تمدنی پیش روی خود آگاهی داشته و حق انتخاب دارد.

اخبار مرتبط
پیام شما
رسانه ها
برگزیده ها
• سخنگوی وزارت خارجه چین: دور سوم آزمایش بالینی واکسن کرونا در برزیل شروع میشود
• سخنگوی وزارت خارجه چین: رییس جمهور در سه نشست سران پیشنهاد چین را تشریح میکند
• تصویب تصمیمات کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق چین در مورد هنگ کنگ
• نخستین کشتی کروز ساخت چین آماده برای بهره برداری
• شی جین پینگ: توسعه چین بدون جهان ناممکن و شکوفایی جهان نیازمند چین است
• شی جین پینگ: با دخالت خارجی در امور داخلی اعضای سازمان همکاری شانگهای قاطعانه مخالفیم
• شی جین پینگ: مایلیم نیاز اعضاء سازمان همکاری شانگهای به واکسن کرونا را مد نظر قرار دهیم
• شی جین پینگ: سازمان همکاری شانگهای باید برای پیشبرد ایجاد جامعه بشری با سرنوشت مشترک تلاش کند
• شی جین پینگ: همکاری دوسویه باید جایگزین بازی مجموع صفر شود
• انتقاد سازمان ملل از سابقه حقوق بشر و رویکرد تبعیض آمیز و جدایی طلبانه آمریکا
• وضعیت حقوق بشر آمریکا در سازمان ملل مورد انتقاد گسترده قرار گرفت
بیشتر>>
خبرهای تصویری
بشنوید
ببینید