دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، کمتر از یک ماه پس از آغاز دوره دوم ریاست جمهوری خود، با به راه انداختن دور جدید جنگ های تجاری، بار دیگر به استفاده از تعرفه ها به عنوان سلاحی برای پیشبرد منافع ایالات متحده روی آورده است.اول فوریه امسال، ترامپ فرمان اجرایی اعمال تعرفه های 10 درصدی بر کالاهای وارداتی از چین و همچنین تعرفه  25 درصدی بر کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک را امضا کرد.10 فوریه نیز دولت ترامپ بر تمام فولاد و آلومینیوم وارداتی، بدون در نظر گرفتن هیچ استثنا و یا معافیتی یک تعرفه 25 درصدی وضع کرد.

سیاست تجاری تهاجمی دولت ایالات متحده برای پیشبرد راهبرد «اول آمریکا» نشان دهنده افزایش گسترده سیاست های حمایت گرایانه ایالات متحده و ناقض اصول اساسی تجارت جهانی است.

با این حال، وارد شدن به این درگیری های تجاری برای واشنگتن تازگی ندارد. ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود، به بهانه حفاظت از امنیت اقتصادی ایالات متحده، رگباری از تعرف را بر کالاهای چینی اعمال کرد که شامل 25 درصد عوارض بر مجموعه از کالاهای چینی به ارزش 50 میلیارد دلار و در ادامه یک مجموعه دیگر به ارزش 200 میلیارد دلار بود. دو طرف در ژانویه 2020 پس از امضای توافقنامه تجاری "مرحله اول" خود بر سر تنش‌زدایی موقت به توافق رسیدند اما همزمان با فراز و فرودهای سیاسی در واشنگتن، دولت ایالات متحده به سرعت این تعهدات را کنار گذاشته و امروز، حمله مجدد ایالات متحده به تجارت جهانی تبدیل به تهدیدی برای سال ها همکاری اقتصادی چندجانبه شده است.

در دورانی که پیوندهای متقابل اقتصادی کشورها و تجارت آزاد و مبتنی بر گشایش، رفاه و شکوفایی را برای سراسر جهان به همراه داشته، واشنگتن در تلاش برای احیای سطح تولید داخلی در ایالات متحده به ناسیونالیسم اقتصادی متوسل شده است. ایالات متحده یکی از بزرگترین مصرف کنندگان فولاد و آلومینیوم جهان به شمار می رود و به این فلزات در صنایع مختلف خود از خودروسازی و هوافضا گرفته تا توسعه زیرساخت‌ها نیاز دارد. با این وجود، رهبران ایالات متحده به جای استقبال از زنجیره های تامین کارآمد جهانی، واردات کالا را به عنوان یک بدهی اقتصادی می بینند. تجربه دور قبلی اعمال تعرفه های ایالات متحده با کاهش 27 درصدی واردات فولاد این کشور در ازای یک افزایش ناچیز در تولیدات داخلی آمریکا بود و اکنون شاهد آن هستیم سیاستی که به چنین نتایجی منجر شده، قرار است بار دیگر با ظاهری جدید و به عنوان یک راهبردی برای اشتغالزایی در ایالات متحده به اجرا گذاشته شود.

فراتر از محاسبات اقتصادی، این محاسبات سیاسی هستند که در اتخاذ چنین راهبردی از سوی ایالات متحده نقش دارند. ایالت‌های موسوم به «کمربند زنگار» در شمال شرقی آمریکا که پایگاه صنعتی رو به زوال این کشور را در خود جای داده‎ اند، در چند دوره اخیر کلید پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری را داشته اند. اکنون نیز دولت ترامپ با تبلیغ اعمال تعرفه‌ها به عنوان نبردی برای حفظ مشاغل ایالات متحده، به دنبال تحکیم پایگاه حمایتی حیاتی  خود در این ایالت‌هاست که معمولا در رویدادهای سیاسی عملکردی پرنوسان و چرخشی دارند. با این حال، در واقعیت، این حمایت آمریکا از بازار داخلی تنها یک نوشداروی  پوپولیستی خواهد بود.

همچنین، راهبرد پنهان ایالات متحده در اعمال تعرفه ها فراتر از مسائل تجاری است. ایالات متحده با هدف قرار دادن صنایع تولیدی و فناوری پیشرفته چین، قصد دارد رقیب جهانی خود در این عرصه را تضعیف کند. ایالات متحده از تعرفه ها هم به عنوان مجازات اقتصادی و هم به عنوان عاملی برای بازدارندگی استراتژیک استفاده می کند. با این حال، تاریخ نشان می دهد که راهبردهای مبتنی بر فشار اغلب نتیجه معکوس دارند. در مورد چین، تعرفه ها باعث شده تا چین ارتقای صنعتی خود را تسریع کند و از نظر اقتصادی انعطاف‌پذیرتر شود. چین به جای تسلیم شدن در برابر ایالات متحده، توسعه اقتصادی مبتنی بر نوآوری را دو چندان می‎کند و با گسترش بازار داخلی به یک الگوی توسعه مبتنی بر اتکای بیشتر بر خود روی می‎آورد

پیامدهای جنگ صلیبی حمایت گرایانه ایالات متحده فراتر از چین در کانادا و مکزیک نیز احساس خواهد شد و تأثیرات آن از زنجیره تامین آمریکای شمالی نیز دور نخواهد ماند. کانادا نزدیک به 25 درصد از فولاد ایالات متحده و 79 درصد از واردات آلومینیوم خام این کشور را تامین می کند، در حالی که مکزیک تامین کننده حیاتی آلیاژ آلومینیوم و فلزات قراضه ایالات متحده است. به این ترتیب ایالات متحده می‎ تواند با استفاده از تعرفه ها به عنوان یک اهرم، به دنبال امتیازاتی در زمینه کنترل مرزها، سیاست های انرژی و همسویی مقررات باشد.

اتحادیه اروپا، دیگر هدف تعرفه های ایالات متحده به شمار می‎رود و آمریکا به کشورهای این اتحادیه هشدار داده باید تعرفه های بالاتری را برای صادرات خودروهای خود بپردازند.

برای چین، تشدید درگیری های تجاری هم چالش و هم فرصت به همراه دارد. تعرفه ها با وجود افزایش فشارهای کوتاه‌مدت، سرعت تغییرات ساختاری مورد نیاز برای توسعه طولانی‌مدت و حرکت به سمت تولیدات با ارزش بالا و خودکفایی اقتصادی بیشتر را افزایش می دهند. ترویج نوآوری صنعتی، افزایش مصرف داخلی و تقویت روابط تجاری منطقه‌ای، می تواند چین را منعطف‎تر و قوی‌تر کند.

امروز جهان به یک دوراهی رسیده است. آیا  تجارت جهانی بر اساس اصول همکاری، منافع متقابل و پیشرفت مشترک ادامه خواهد یافت و یا تسلیم بازی‌های مجموع صفر یک ناسیونالیسم کور خواهد شد؟ پاسخ این پرسش در داشتن عزم جمعی و همبستگی در مبارزه با تهدیدهای تعرفه ای ایالات متحده نهفته است.در حالی که واشنگتن مشغول بالا بردن حصار تعرفه های خود است، بقیه جهان باید با همکاری یکدیگر برای گشوده نگه داشتن دروازه های تجارت جهانی تلاش کنند.