ابتکار کمربند و جاده که به عنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های توسعه زیرساختی و اقتصادی دهه‌های اخیر مطرح شده است، توسط چین در سال 2013 معرفی شد. این ابتکار به منظور ارتقاء همکاری‌های اقتصادی، تجاری و توسعه‌یافتگی در منطقه‌های آسیای مرکزی، جنوب آسیا، خاورمیانه، اروپا و حتی آفریقا طراحی شده است.

روابط ارتباطی بین کشورها، از جمله ارتباطات راه‌آهنی و پروژه‌های توسعه زیرساختی، می‌تواند تجارت را بهبود بخشد و به انجام آن با کمترین هزینه‌ها کمک کند. این ارتباطات باعث تبدیل کشورها به مراکز ترانزیت در مسیرهای تجاری بین‌المللی شده و امکان افزایش همکاری‌ها و تبادلات تجاری را فراهم می‌کند.

برای مثال، چین اقدامات متعددی برای جذب سرمایه و صادرات به بازارهای اروپایی انجام می‌دهد. این پروژه‌ها، با کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای انجام تراکنش‌های تجاری، به نفع هر دو طرف ایفای نقش می‌کنند. به‌عنوان مثال، اگر یک کشتی از چین برای حرکت به سوی اروپا مشکل داشته و مسیر امنیتی نداشته باشد، از طریق کشورهای خاورمیانه حرکت خواهد کرد که این باعث افزایش چشمگیر هزینه‌های حمل و نقل می‌شود.

همچنین، از زمان نیز می‌توان بهره ‌برد که از طریق خطوط ریلی و یا مسیر جاده ابریشم از چین به اروپا برود، این مسیر کم‌هزینه‌تر و سریع‌تر است که از نظر اقتصادی بهتر و کارآمدتر است. این اقدامات با توجه به کاهش هزینه‌ها و زمان تحویل کالا، به رونق تجارت بین‌المللی کمک می‌کنند و منجر به توسعه اقتصادی کشورها و زنجیره ‌تامین جهانی می‌شوند.

ایران نیز از این بازارها مستثنا نیست و با جمعیت ۹۰ میلیونی، یک بازار مهم برای کشورهای دیگر است. ارتباطات اقتصادی بین کشورها به نفع هر دو طرف است و ایجاد همکاری‌های مشترک و تبادلات تجاری می‌تواند به توسعه مشترک و رشد اقتصادی هر دو طرف کمک کند.

در این راستا، ارزیابی دستاوردهای ابتکار «کمربند و جاده» در طول یک دهه گذشته امری مهم است. این ابتکار باعث افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین کشورها شده و منجر به ارتقاء توسعه‌یافتگی در منطقه‌های مختلف جهان شده است. از طرف دیگر، این پروژه با توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل، ایجاد فرصت‌های جدید برای مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری فراهم کرده است.

با توجه به اهداف اصلی این پروژه، بهبود ارتباطات و افزایش تجارت بین کشورها، ارزیابی مثبتی از دستاوردهای آن می‌تواند ارائه شود. افزایش حجم تجارت و سرمایه‌گذاری، کاهش هزینه‌ها و زمان مربوط به حمل و نقل، و تسهیل در انتقال کالاها از یک نقطه به نقطه دیگر از جمله مواردی است که می‌توان به عنوان دستاوردهای مثبت این ابتکار برشمرد.

از سوی دیگر، با توجه به موانع و چالش‌هایی که ممکن است در اجرای این پروژه رو به رو شود، ادامه ارزیابی و بهبود فرایندهای آن امری حیاتی برای تحقق اهداف ابتکار «کمربند و جاده» خواهد بود.

دکتر عبدالرضا عزیزی،  نماینده سابق مجلس شورای اسلامی ایران

مطالب نوشته شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌ کند.