در حوزه‌ مسائل اقتصادی اجتماعی، آنهایی که دید بازتری دارند، مسائل اقتصادی را در بستر مسائل اجتماعی قرار می‌دهند. ایده‌هایی مانند آنچه شوماخر در کتابی به نام "کوچک زیبا" بیان کرده است، نه تنها نشانگر ارتباط ژرف بین مسائل اقتصادی و اجتماعی است، بلکه به وجدآوری یک دیدگاه متفاوت‌تر در خصوص توسعه اقتصادی می‌شود. فرآیند اقتصادی جدای از رفتار انسان نیست، بلکه یک پدیده رفتاری است که تحت تاثیر متغیرهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و روانشناختی قرار دارد.

در این راستا، دیدگاه اجتماعی به مسائل اقتصادی ما را تشویق به فهم این واقعیت‌ها می‌کند. اقتصاد به موضوع پاگزینی تنها نباید محدود شود، بلکه به عنوان یک مسئله رفتاری مورد بررسی قرار گیرد. دیدگاه‌های اقتصادی نه تنها نشانگر پدیده‌های رفتاری بلکه خود یک پدیده رفتاری هستند.

حال اینکه اقتصاد کم ارتفاع (محلی، کم توسعه) به مفهوم تلاش برای بهبود شرایط زندگی مردم و تأمین نیازهای اساسی، به ویژه در مناطق روستایی، اشاره دارد. این مفهوم نه تنها به جلب توجه جوانان و جمعیت مازاد شهری برای بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی در روستاها است بلکه به توجه به نیازهای اساسی مردم و رشد پایدار و توسعه محلی نیز برمی‌گردد.

برای تحقق اقتصاد کم ارتفاع، می‌توان به توانایی‌های محلی و منابع طبیعی هر منطقه توجه و بهره‌برداری کرد.

توسعه مشاغل محلی و صنایع‌دستی می‌تواند به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در روستاها کمک کند. برنامه‌های آموزشی و توسعه کارآفرینی برای جوانان و زنان در روستاها نیز می‌تواند نه‌تنها به توسعه اقتصادی بلکه به تقویت ارتباطات اجتماعی و ارتقای سطح زندگی مردم کمک کند.

از سوی دیگر، ایجاد شبکه‌های محلی برای تبادل اطلاعات و منابع، تعامل بین ساکنین روستاها و تشکیل اتحادیه‌های تعاونی می‌تواند به توسعه اقتصاد کم ارتفاع و ارتقای وضعیت اجتماعی و اقتصادی منطقه کمک کند.

با ادامه توجه به این نکات و ارائه راه‌حل‌های مبتنی بر اقتصاد کم ارتفاع، می‌توان به وضوح‌تر نشان داد که چگونه این پدیده می‌تواند به بهبود وضعیت روستاها و جلب جمعیت مازاد شهری به آنها کمک کند.

چین توانسته است با استفاده از رویکردهای نوین، بر پدیده ازدحام در شهرها غلبه یابد. این کشور به روستاها به عنوان قطب‌های تولید و مشاغل موثر و کارآمد نگاه می‌کند، به جای آنکه آنها را به عنوان مکان‌های تفننی تلقی کند. این دیدگاه موجب شده است تا استراتژی‌های موثری برای توسعه و رونق روستاها در این کشور اجرا شود.

چین با توجه به نیاز به توسعه و پرورش روستاها به عنوان قطب‌های تولید و کارآمد، بسیاری از برنامه‌ها و پروژه‌ها را برای تقویت اقتصاد محلی و ارتقاء شرایط زندگی ساکنین روستایی اجرا کرده است. از جمله اقدامات این کشور می‌توان به ایجاد شبکه‌های توزیع محلی برای ارائه کالاها و خدمات، توسعه کشت و دامداری محلی، ارتقاء زیرساخت‌های روستایی، ایجاد مراکز مشاغل محلی و توسعه صنایع دستی اشاره کرد.

همچنین، چین با بهره‌گیری از تکنولوژی، ارائه آموزش و افزایش آگاهی مردم در زمینه کشاورزی، دامپروری و فنی‌های جدید، به توسعه و تقویت بخش کشاورزی و صنایع محلی کمک کرده است. این کشور همچنین برنامه‌های اجرایی برای جلب سرمایه‌گذاری و ایجاد مشاغل در مناطق روستایی را پشتیبانی می‌کند تا بتواند به ایجاد رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی در این مناطق کمک کند.

از این روی، این تجربه چین نشان می‌دهد که با تمرکز بر توسعه روستاها به عنوان مراکز تولید و فعالیت‌های اقتصادی، می‌توان به جلوگیری از ازدحام در شهرها و بهبود شرایط زندگی مردم کمک کرد. این تجربه می‌تواند به سایر کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه، الهام بخش باشد تا استراتژی‌های مشابهی را در راستای توسعه اقتصاد کم ارتفاع و بهبود شرایط زندگی در مناطق روستایی به کار بگیرند.

به زمینه‌ اقتصاد کم ارتفاع از دیدگاه انسانی و رفتاری نگاه کنیم، باید در نظر داشت که رفتارهای اقتصادی نه تنها تحت تأثیر پذیرش و مدیریت احساسات و روابط انسانی قرار دارد، بلکه نیازهای شناختی و رفتارهای فردی نیز تأثیر مهمی بر آن دارند. مفهوم اقتصاد کم ارتفاع، بنیان‌گذاری مفاهیم اقتصادی بر پایه‌ ارزش‌های انسانی و اجتماعی است که به افزایش کیفیت زندگی جامعه می‌پردازد. این دیدگاه بهبود روابط اجتماعی و ارتقاء رفاه جامعه را هدف قرار می‌دهد. از طرفی، با رشد اجتماعات شهری از قرن هفدهم به این سوی، نیازمندی‌های مختلف و زمینه‌های مختلف مورد بررسی و رسم توجه قرار گرفته‌اند که این موضوعات بر رفتار و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی تأثیرگذار است. توجه به این عوامل به کمک اقتصاددان‌ها می‌آید تا به‌طور دقیق‌تر به تحلیل و پیش‌بینی وضعیت اقتصادی مردم بپردازند و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه را تشویق کنند.

با توجه به نقش بزرگ چین به عنوان بزرگترین صادرکننده جهان و توانایی آن در تولید و صادرات انواع کالاها، همکاری با چین می‌تواند برای هر کشوری فرصت‌هایی فراهم کند. ایران نیز در گذشته به عنوان صادرکننده نفت خام شناخته می‌شد، اما در حال حاضر با توسعه صادرات غیرنفتی، سهم آن از صادرات غیر نفتی و گاز افزایش یافته است. این توانایی‌ها نشان می‌دهد که هر کشوری می‌تواند با ارائه توانایی‌های خود، معاملات مفیدی با چین برقرار کند. توانایی یک کشور در بهره‌برداری از تمامی منابع و توانمندی‌های خود، می‌تواند جذب بازارهای جهانی و جلب توجه خریداران از سراسر جهان را داشته باشد.

در واقع وقتی یک کشور توانایی‌های خود را به بهره برداری برساند، امکان چشم‌اندازی روشن برای توسعه و رشد اقتصادی خود دارد. این توانایی‌ها منجر به جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، توسعه صادرات و ایجاد ارتباطات بین‌المللی موثر می‌شود. با استفاده از تجارت و همکاری با کشورهای دیگر، کشورها به اشتراک تجربیات و مهارت‌های خود می‌پردازند و این امر به تحقق اهداف مشترک و توسعه مستدام کمک می‌کند. این نوع همکاری‌ها و تبادلات اقتصادی، فرصت‌های جدیدی را برای توسعه و پیشرفت اقتصادی کشورها ایجاد می‌کند و به آن‌ها امکان می‌دهد تا در بازارهای جهانی رقابت کنند و موفقیت‌های بیشتری را بدست آورند. به روشنی دیده می‌شود که تلاش برای بهره‌وری از توانایی‌های موجود و ترویج همکاری‌های بین‌المللی، می‌تواند به تحقق اهداف اقتصادی و اجتماعی رونق بخشد و به توسعه پایدار و عادلانه کشورها کمک کند.

با توجه به توانایی‌ها و تجربیات بسیار چین در توسعه اقتصادی و کم‌ارتفاع، همکاری با این کشور می‌تواند برای کشورهای دیگر یک فرصت بی‌نظیر برای یادگیری و بهره‌برداری از روش‌ها و استراتژی‌های مؤثر در حوزه توسعه اقتصادی و کم‌ارتفاع باشد. این همکاری‌ها می‌تواند به اشتراک‌گذاری دانش، تبادل تجارب موفق و ارتقاء ظرفیت‌های محلی در کشورها منجر شود، که در نهایت منجر به توسعه پایدار و افزایش رفاه اجتماعی و اقتصادی خواهد شد.

عبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصادی ایران

مطالب نوشته‌شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌کند.