ایالات متحده از سال 2017 تعداد فزاینده‌ای از تحریم‌های یکجانبه را علیه چین اعمال کرده و فشار بر شرکت‌های فناوری چینی را با تحمیل کنترل‌های صادراتی و به وسیله زدن اتهامات دولتی و غیرنظامی، شدت بخشیده است.

این اقدامات با تحریم‌ها و محدودیت‌های بیشتر مرتبط با شین جیانگ و هنگ ‌کنگ همراه بوده به گونه‌ای که فهرست اهداف را گسترش داده تا بخش‌های کلیدی فعالیت اقتصادی از جمله کشاورزی، ساخت‌وساز، تجارت، فناوری‌های جدید و سبز، انرژی، مالی، مخابرات و غیره را در بر بگیرد.

یک کارشناس سازمان ملل در این باره گفت: تحریم‌های یکجانبه اعمالی از سوی آمریکا علیه چین با هنجارهای حقوقی بین‌المللی مطابقت ندارند و به عنوان اقدامات متقابل تحت قانون مسئولیت بین‌المللی قابل توجیه نیست.

اقدامات قلدرانه یکجانبه بر بهره مندی کامل مردم از حقوق بشر که در «اعلامیه جهانی حقوق بشر» ذکر شده، تأثیر می‌گذارد و به عنوان ابزاری برای وادار کردن دولت هدف به عمل مطابق با امیال آمریکا اعمال می‌شود.

«آلنا دوهان» گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور تدابیر قهرآمیز یکجانبه و حقوق بشر طی کنفرانس خبری که روز جمعه در پکن پس از یک بازدید 12 روزه برگزار کرد، گفت: بنا بر این دولت‌هایی مانند ایالات متحده باید تحریم‌های قهرآمیز یکجانبه خود علیه چین را بردارند و همچنین اقدامی قوی برای جلوگیری از تبعیت بیش از حد از تحریم‌ها توسط شرکت‌ها و سایر عوامل تحت امر آنها، انجام دهند.

وی افزود: کاهش فعالیت‌های تجاری و از دست دادن قابل توجه بازارهای جهانی، چه به دلیل تحریم‌های یکجانبه یا به دلیل پیروی افراطی از چنین اقداماتی توسط شرکت‌های خارجی، منجر به از دست دادن مشاغل و متعاقب آن اختلال در طرح‌های حمایت اجتماعی شده به گونه‌ای که به طور نامتناسبی بر آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه به ویژه در بخش‌های کار فشرده از جمله زنان، افراد مسن و همه کسانی که در مشاغل غیررسمی هستند، تأثیر منفی می‌گذارد.

تأثیر منفی چندوجهی تحریم‌ها همچنین در زمینه‌هایی مانند آموزش و همکاری دانشگاهی/علمی با فهرست شدن چندین دانشگاه و مرکز تحقیقاتی برجسته چین، قطع برنامه‌های مبادله، بورسیه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی مشترک بین چینی‌ها و خارجی‌ها - بیشتر آمریکا و موسسات اروپایی، و همچنین برچسب‌زنی گسترده‌تر دانشجویان و دانشمندان چینی، که ممکن است روادید ورود آنها رد شود یا ظاهرا به دلایل امنیت ملی تحت بررسی‌های کامل سوابق قرار گیرند، خود را نشان داده است.

مضاف بر این همانگونه که دوهان تاکید کرد، دسترسی به عدالت و اصول اساسی روند قضایی و اصل برائت نیز با رویه‌های فهرست‌بندی و حذف فهرست شدیدا تضعیف می‌شود.

به دیگر سخن، حمایت از حقوق بشر در شین جیانگ یا هنگ ‌کنگ تنها بهانه‌ای است که از سوی آمریکا برای توجیه تحریم‌های ضد چینی هدف‌گذاری شده است.

به گفته دوهان علی‌رغم اینکه چین توانایی کاهش دادن تاثیرات منفی تحریم‌ها را تا اندازه‌ای دارد، در عمل این تحریم‌ها نه فقط آسیبی غیرقابل اجتناب به حقوق بشر در چین وارد کرده، بلکه ممکن است به پیامدهای بشردوستانه منفی در هر جای دیگر منجر شود.

نکته قابل توجه اینکه درست یک روز قبل از کنفرانس خبری این کارشناس سازمان ملل در پکن، که تاریخ آن پیش از آغاز سفر وی اعلام شده بود، آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد 26 بازرگان دیگر پنبه چینی یا تأسیسات انبار را به بهانه حقوق بشر شین جیانگ به فهرست تحریم‌های خود اضافه کرد.

ظاهرا این یک اقدام تحریک‌آمیز غیرقابل انکار در پاسخ به دیدار دوهان باشد، زیرا او قبل از این به دلایل مشابه در رابطه با ونزوئلا، ایران و زیمبابوه شدیدا از آمریکا انتقاد کرده بود.

ممکن است گزارشی که دوهان بر اساس سفرش به چین در ماه سپتامبر به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه می‌کند و از طرف‌های تحریم کننده خواستار لغو تمام تحریم‌های یکجانبه بدون مجوز شورای امنیت علیه چین می‌شود، تاثیری بر موضع آمریکا نداشته باشد اما دستکم ماهیت زشت این اقدامات واشنگتن را برای جامعه جهانی برجسته می‌سازد.

برای آمریکا خجالت آور است که نگرانی‌های بشردوستانه را برای مقاصد سیاسی مورد سوءاستفاده قرار دهد و برباید.