چند روز پیش، «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه در سخنرانی خود در دانشگاه «سوربن» در پاریس هشدار داد که «اروپا در خطر مرگ است» و خواستار دستیابی اروپا به خودمختاری راهبردی شد و بار دیگر تاکید کرد که «اروپا نباید تابع ایالات متحده شود».

مدتهاست که ماکرون از اصلاحات نهادینه اتحادیه اروپا و خودمختاری راهبردی آن حمایت می‌کند. هفت سال پیش، ماکرون که به تازگی رئیس جمهور فرانسه شده بود، در دانشگاه فوق الذکر نیز سخنرانی کرد و پیشنهاد ایجاد «اتحادیه اروپای مستقل، یکپارچه و دموکراتیک» و ایجاد یک سیستم دفاعی و امنیتی متحد اروپایی را داد. ماکرون در آوریل سال گذشته، طی مصاحبه‌ای در هواپیمای ویژه هنگام بازگشت از چین گفت که اروپا باید برای خودمختاری راهبردی بجنگد و در برابر فشار تبدیل شدن به «پیرو ایالات متحده» مقاومت کند.

رویترز گزارش داد که ادعای ماکرون مبنی بر «خود مختاری راهبردی» اروپا با مخالفت سایر کشورهای اتحادیه اروپا مواجه شده چرا که معتقدند دفاع از سوی  ناتو قابل اعتمادتر است. با این حال، افکار عمومی بیشتر بر این باورند که با تغییرات ساختار جهانی، اروپا تا حدودی نگرش خود را نسبت به ادعاهای ماکرون تغییر داده است. جهان خارج به یاد دارد که سخنان هفت سال پیش ماکرون درباره بیدار کردن اروپا، توسط «آنگلا موکل» صدراعظم وقت آلمان زیر سؤال رفته بود، اما این بار، «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان سخنان ماکرون را تحسین کرد و گفت که او در مورد چگونگی «قوی نگه داشتن اروپا»  فکرهای عالی را مطرح کرده است.

اتحادیه اروپا قطب مهمی در جهان چند قطبی است، اما مدت‌هاست که اتحادیه اروپا در روابط خارجی، امنیتی و سایر زمینه‌ها عمیقاً تحت تأثیر آمریکا بوده و استقلال آن مورد انتقاد و تردید قرار گرفته است. اشاره مکرر ماکرون به خودمختاری استراتژیک اروپا نشان می‌دهد که فرانسه نسبت به وضعیت کنونی اروپا در روابط قدرت‌های بزرگ، به ویژه در شرایط متغیر بین‌المللی، احساس بحران شدیدی دارد. فرانسه به اصطلاح همپیمان سنتی ایالات متحده است، اما در مواجهه با نامشخص بودن انتخابات و سیاست‌های ایالات متحده و همچنین افزایش سریع نیروهای راست افراطی در اروپا، ماکرون و دولت فرانسه به طور فزاینده‌ای هوشیار شده‌اند.

سخنرانی ماکرون ممکن است برای جهان خارج کمی «هشدار دهنده» به نظر برسد، اما صدراعظم آلمان آن را تحسین کرد که نشان می‌دهد رهبران فعلی فرانسه و آلمان در خصوص تقویت خودمختاری راهبردی اروپا اتفاق نظر دارند.  خودمختاری استراتژیک برای اروپا در حفظ ثبات داخلی، کاهش وابستگی خارجی  و افزایش نفوذ جهانی با اهمیت است؛ می‌توان گفت تقویت خودمختاری راهبردی هدف اصلی از تاسیس اتحادیه اروپا بود اما  این اتحادیه در این مسیر بسیار سخت به جلو حرکت می‌کند. بزرگترین چالش از سوی آمریکاست؛ بدیهی است که واشنگتن تمایلی به خروج اتحادیه اروپا از کنترل خود ندارد و از گرایش استقبال و خودمختاری اروپا جلوگیری می‌کند و به سرکوب آن می‌پردازد. علاوه بر این، کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ارتقای خودمختاری راهبردی اختلاف نظر دارند. برخی کشورها به دلیل وابستگی خود به تضمین امنیتی ایالات متحده، ترجیح می‌دهند به جای دنبال کردن استقلال بیشتر، اتحاد نزدیک با ایالات متحده را حفظ کنند. حتی شماری از سیاستمداران اروپایی وجود دارند که منافع اتحادیه اروپا را نادیده می‌گیرند و به سخنگویان منافع آمریکا تبدیل می‌شوند.

چین همواره از اروپا در تقویت خودمختاری راهبردی و ایفای نقش فعال در عرصه بین‌المللی حمایت کرده است. تقویت خودمختاری استراتژیک اروپا می‌تواند استقلال روابط چین و اتحادیه اروپا را افزایش دهد و فرصت‌های همکاری و فضای توسعه بیشتری را برای هر دو طرف فراهم سازد. اتحادیه اروپایی که به خودمختاری استراتژیک و وحدت قوی پایبند باشد، می‌تواند فعالانه‌تر در مدیریت جهانی و شکل‌دهی نظم بین‌المللی شرکت کند و ساختن یک نظام بین‌المللی عادلانه‌تر و مؤثرتر را ترویج نماید.

«شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین از پنجم تا دهم ماه مه (16 تا 21 اردیبهت) به فرانسه، صربستان و مجارستان سفر خواهد کرد. این سفر اولین سفر رهبر چین به اروپا طی پنج سال گذشته و همچنین اولین سفر وی به خارج در سال جاری میلادی خواهد بود. سفر آقای شی نه تنها برای روابط چین با سه کشورمزبور، توسعه کلی روابط چین و اتحادیه اروپا و خودمختاری راهبردی اروپا از اهمیت برخوردار است، بلکه انرژی جدیدی به توسعه صلح آمیز جهان  تزریق خواهد کرد.