شرکت «بوئینگ» از «خودکشی» عجیب و غریب یکی از «افشاگران» گرفته تا وقوع حوادث ایمنی متعدد برای هواپیماهایش شدیدا در میانه سوالات فراوان افکار عمومی گیر افتاده است. دولت ایالات متحده دیگر نمی‌تواند دست روی دست بگذارد.

 «پت بوتیجیج» وزیر حمل و نقل و «مایک وایتکر» رئیس سازمان هوانوردی فدرال آمریکا اخیرا پا پیش گذاشته و پذیرفتند مشکلاتی در کنترل کیفیت بوئینگ وجود دارد.

با این وجود هیچکدام از آنها به تدابیر راه حلی دولت و مسئولیت‌های نظارتی آن که افکار عمومی جهان بیش از همه نگران آن است، جوابی ندادند.

مشکوک

«اگر اتفاقی برای من بیفتد، قطعا خودکشی نمی‌کنم»- چند روز قبل رسانه‌های ‌آمریکایی مکالمه میان «جان بارنت» کارمند بازنشسته شرکت بوئینگ و دوستانش را منتشر کردند که ابهامات درباره این شرکت را بیشتر و بیشتر کرد.

بارنت 62 ساله بیش از 30 سال به عنوان مدیر کنترل کیفی برای بوئینگ کار کرد. او مکررا اخبار مربوط به مشکلات تولید هواپیماهای مسافربری و آشفتگی داخلی در این شرکت را منتشر کرد به گونه‌ای که جهان خارج وی را به عنوان «افشاگر» بوئینگ شناخت.

جسد او نهم مارس (19 اسفند 1402) در یک وانت پیدا شد. پلیس ایالات متحده اعلام کرد او با شلیک گلوله، خودکشی کرده است. او قرار بود همان روز در یک شکایت مرتبط با بوئینگ شهادت دهد. مرگ بارنت فقط ذره‌ای از خروار «بحران اعتماد» اخیر بوئینگ محسوب می‌شد. 

ارجحیت سود بر همه چیز

بوئینگ به عنوان یک برند مطرح «ساخت آمریکا» تاریخچه‌ای چند صد ساله دارد. بوئینگ به خاطر ایمنی و عملکرد و مهارت مهندسی آن به عنوان «افتخار آمریکا» شناخته شده است.

زمانه هر روز در حال پیشرفت است. در حالی که سایر کشورها از تجربه بوئینگ برای بهبود مداوم سطح تولید خود فرا می‌گیرند، اقتصاد آمریکا «از واقعیت فاصله می‌گیرد و به سمت واقعیت مجازی حرکت می‌کند» و فرهنگ مهندسی برتر را پشت سر قرار می‌دهد.

تحلیلگران بر این باورند که هرج و مرج ساخت و تولید بوئینگ یک مشکل طولانی مدت است که عمدتا به دلیل تاکید بر سهام نسبت به کیفیت، تغییرات رهبری پی در پی و عدم سازوکارهای پاسخگویی ایجاد شده است.

درگیری میان سیاست و تجارت

عدم نظارت از جانب نهادهای دولتی آمریکا عامل اصلی ایجاد مشکلات هواپیماهای بوئینگ محسوب می‌شود.

دهه‌هاست سازمان هوانوردی فدرال ایالات متحده برخی از روندهای صدور گواهینامه ایمنی هواپیما را برای صرفه جویی در هزینه به بوئینگ و دیگر تولیدکنندگان هواپیما واگذار کرده، امری که معادل «واگذاری قدرت داوری به دستان ورزشکاران» تلقی می‌شود. ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و بسیاری از مقامات سابق دولت آمریکا خواستار این هستند که لابی گر شرکتی شوند.

بحران در کمین است

برای بوئینگ فقط هواپیمای آن نیست که بال‌های خود را در این «بحران اعتماد» از دست داده بلکه خودش شرکت نیز هست.

وضعیت کنونی بوئینگ به عنوان بزرگترین صادرکننده واحد در آمریکا، نه فقط نتیجه ناکامی حاکمیت شرکتی است، بلکه نشانه افت کلی صنعت تولید ایالات متحده به حساب می‌آید.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که تقاضای ضعیف برای بوئینگ ممکن است همچنین باعث ایجاد دردسر برای اقتصاد آمریکا هم بشود.