حسن بهشتی پور، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی ایران

آمریکا همواره قرائت خود از حقوق بشر را طوطی وار در گوش جهان می خواند. این متن اگر چه تحت عنوان حقوق بشر جهانی شناخته شده است اما در حقیقت حقوق آمریکا است. برای کاخ سفید این طور مسلم شده که دیگر کشور ها باید پیرو دستورات حقوق بشر آنها باشند که در حقیقت منافع ملی آمریکا است.

در مفاهیم غربی حقوق بشر مردم جهان آزاد و برابر نیستند، بلكه آمریکا، سیاستمداران، شرکت ها و سرمایه دارانش؛ برتر، آزادتر و البته در استفاده از منابع و امتیازات دارای حق ویژه هستند. حقوق بشر آمریکایی گسترش دهنده نابرابری ساير ملل با آمریکایی ها است. حقوق بشر جهانی به شکلی خزنده و تدریجی توسط تفکرات منفعت طلبانه آمریکا شکل ‌گرفته تا در روند سلطه طلبی این کشور بر سرتاسر جهان مورد بهره برداری قرار بگیرد.

یکی از نمود های بارز آمریکایی بودن حقوق بشر جهانی، محدود کردن مذهب است. درحالیکه جهان تنها آمریکای شمالی و اروپا نیست. تاریخ و تمدن بسیاری از مناطق جهان از جمله آسیا با مذهب گره خورده است و به صورت کانون های منطقه ای بستر تنوع فرهنگی و دینی به شمار می روند. در این شرایط حقوق بشر آمریکایی با عدم پذیرش واقعیت انکار ناپذیر دین، مذهب و فرهنگ در مناطقی همچون خاورمیانه، این مساله را دستاویز مناسبی برای اعمال فشار بر دولت ها و ملت ها قرار داده است.

قائل نبودن جایگاهی برای مذهب، فرهنگ و سنت ها در حقوق بشر آمریکایی کشور هایی چون ایران و چین را به عنوان مخاطب اصلی سیاست حقوق بشری آمریکا، در تقابل با این قدرت سلطه گر قرار داده است. گسترش اسلام هراسی یا چین هراسی در جهان و تبعاتی که این هجمه برای کشور های مسلمان خاورمیانه یا شهروندان چینی داشته و دارد، یکی از برنامه های تعریف شده در پروژه حقوق بشر آمریکایی است.

این در حالی است که می توان مثال ‌های بی شماری از نقض حقوق بشر توسط آمریکا در داخل و خارج از خاک ایالات متحده برشمرد و برای هر یک از این موارد پرونده سنگینی تدارک دید که به دلیل مرعوب بودن جهان در مقابل قدرت آمریکا، عموما در مجامع بین المللی به جنایات این کشور عادلانه رسیدگی نمی شود. متاسفانه آمریکا با فشار، اعمال نفوذ و استفاده از ابزار های تحریمی جهان بین ‌الملل را به تبعیت از خود وا داشته است.

اگر از گذشته آمریکا و تاریخچه استثمارگرایانه، برده ‌داری و رفتار وحشیانه با پناهندگان سایر ملل بگذریم، مواردی نظیر حمله به افغانستان، عراق و جنگ هایی که آمریکا در سوریه، لیبی و سایر نقاط جهان به راه انداخته مصداق بارز جنایت کار بودن دولتمردان این کشور و بهترین سند برای اثبات نقض حقوق بشر توسط ایالات متحده است. آمار کشته شدگان، نقص عضو، مفقودین و زندانیان این اشغالگری ها سر به فلک می کشد. جنگ طلبی آمریکا در سرتاسر جهان باعث بروز بلایای انسانی در مقیاس بزرگ بوده و هست.

امروز هم آمریکا نیروهای نیابتی خود را به طور گسترده ای در سرتاسر جهان تجهیز کرده و از این طریق تسلیحات تولید شده در کارخانه هایش را به فروش می رساند. ایالات متحده با عادی ‌سازی خشونت، قتل و کشتار، همچنان گسترش دهنده جنگ و خونریزی در جهان است. به طوری که می توان فرهنگ آمریکایی، هنر، داستان و سینمای آمریکایی و حتی تجارت آمریکایی را ریشه دوانده در منبع تغذیه خشونت دانست تا از این طریق اهداف کلان آمریکا که گسترش درگیری در مناطق مختلف جهان است، محقق شود. در این بین واقعیت این است که حقوق بشر توسط آمریکا شکل ‌گرفته تا اقدامات جنایت‌ کارانه ‌اش در جهان را توجیه و عادی‌ سازی نماید.

در چنین شرایطی و پس از تجربه حملات، تجاوزات و تبعات حضور آمریکا در منطقه امروز عموم مردم خاورمیانه به آمریکا بی اعتماد هستند در چنین شرایطی فضا برای استقبال از قدرتی که اهداف نظامی و سیاسی ندارد و بر محور کسب منافع اقتصادی دو جانبه حرکت می کند، فراهم است. چین در موقعیتی که شهروندان خاورمیانه برای داشتن یک زندگی عادی حسرت می خورند به منطقه آمده است. در شرایطی که كشورهای خاورمیانه دریافتند برای ايجاد صلح و ثبات لزوما نيازمند حضور نظامی آمريكا در منطقه نيستند.

چین مثل آمريكا درصدد ایجاد تغییرات کلان و در صدد براندازی رژیم های سیاسی منطقه نیست و با توجه و احترام به مسائل اعتقادی، سیاسی، مذهبی و نژادی با کشور های شریک رفتار می کند. حضور چین به جای آمریکا در مناطق مختلفی از جهان، استقبال از همکاری با چین توسط دیگر کشور ها و برقراری موفق و با ثبات روابط دوجانبه بین چین و شرکا، حسادت و حساسیت آمریکا را برانگیخته است.

با توجه به جایگاه چین در نظم نوین جهانی، تداوم ثبات اقتصادی و به دنبال آن ثبات سیاسی در جهان نيازمند همكـاری با چيـن اسـت. مدت زیادی است که این درک در میان کشور های جهان و به ویژه دولت ها و ملت هایی که از آمریکا صدمه دیده اند به وجود آمده است. اگر چه سیاست چین هراسی و بهانه تراشی های حقوق بشر آمریکایی همچنان به قوت خود باقی است اما آمریکا دیر یا زود به دلیل تشدید بحران های داخلی به ویژه بحران اقتصاد، مجبور به تدوین سیاست احترام به چین خواهد شد.

نویسنده: حسن بهشتی پور، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی ایران

مطالب نوشته شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌ کند.