نیروهای دریایی چین، ایران و روسیه هم اکنون در حال برگزاری رزمایشی مشترک تحت عنوان «کمربند امنیتی-2024» در نزدیکی خلیج عمان هستند. این رزمایش از 11 مارس (21 اسفند) شروع شده و 15 مارس (25 اسفند) پایان خواهد یافت.

علاوه بر چین، ایران و روسیه، نمایندگان نیروهای دریایی پاکستان، قزاقستان، آذربایجان، عمان، هند و آفریقای جنوبی نیز بر این رزمایش نظارت خواهند داشت.

از سال 2019 این رزمایش مشترک سه گانه سه بار با موفقیت برگزار شده و یک سازوکار عادی میان این سه کشور تشکیل داده است.

رزمایش مذکور علیه هیچ کشوری نیست و هیچ ارتباطی با وضعیت ژئوپلتیکی ندارد. به مانند گذشته، شعار سه نیروی دریایی حاضر در این رزمایش حفظ مشترک ایمنی کشتیرانی و فعالیت‌های اقتصادی دریایی با تشکل‌های کشتی است.

این رزمایش عمدتا حرکات آرایش، تیراندازی با تفنگ دریایی، تمرینات مخابراتی، مبارزه با دزدی دریایی و سایر موضوعات را انجام می‌دهد و اساسا در اسکورت خلیج عدن با نیروی دریایی سه کشور شرکت می‌کند. محتوای این اقدامات استوار و ثابت است.

خلیج عمان در ورودی تنگه هرمز قرار دارد و سالانه حدود 5/1 محموله نفت جهان از این تنگه عبور می‌کند. حفاظت مشترک امنیت این کانال و حفظ صلح و ثبات دریایی منطقه‌ای نه تنها جزو اهداف یکپارچه این سه کشور است بلکه جزو منافع مشترک جهان نیز هست.

از نخستین همکاری گرفته تا رزمایش‌های مشترک نهادینه شده و عادی سازی شده کنونی، نشان می‌دهد که نتایج رزمایش‌ها برای چین، ایران و روسیه رضایت بخش بوده و حاکی از تمایل و توانایی سه طرف برای همکاری و همچنین پاسخگوی نیازهای منطقه است.

مبارزه با دزدی دریایی، جستجو و نجات و غیره قابلیت‌هایی هستند که نیروهای دریایی مدرن برای اجرا ماموریت های اسکوت و تضمین ایمنی آبراه‌ها، باید داشته باشند.

تمرین این قابلیت‌ها تدبیری مناسب برای وضعیت امنیتی منطقه است و با رزمایش‌هایی که برخی کشورها برای رویارویی نظامی انجام می‌دهند، کاملا متفاوت است.

اگر برخی کشورها نگران «روابط امنیتی» هستند، هیچ نیازی به این نگرانی نیست. حتی نیازی به مقایسه موضوعات این رزمایش وجود ندارد.

فقط کافی است به اسم رمز رزمایش‌های مشترک برخی کشورها نگاه کنید. آنها یا «تیغه تیز»، «مشت آهنین» یا حتی «آمادگی برای جنگ» هستند. این رزمایش‌ها تهاجمی و حتی مرگبارند و یک حس شدید بازدارندگی دارند.

حالا مشخص نیست که چه کسی در جهان خارج باید نگران باشد و چه کسی نباید نگران باشد؟

وضعیت کنونی در خاورمیانه آشفته است و برخی افکار عمومی غربی بر این باورند که رزمایش مشترک سه گانه با هدف نشان دادن حمایت چین و روسیه از این صورت می‌گیرد.

مساله اینجاست که این چهارمین بار است که چین، ایران و روسیه این رزمایش‌های مشترک را برگزار می‌کنند. پیش از این رسانه‌های غربی گفتند این رزمایش‌ها توسط چین و روسیه انجام می‌شود تا به ایران سلاح بفروشند. سال گذشته آنها گفتند این رزمایش‌ها اقداماتی هدفمند برای مقابله با «Orcus» است. ادعاهای مربوط به این رزمایش هر سال به روزرسانی می‌شوند. اگر خود رسانه‌های غربی گیج نمی‌شوند، جهان خارج هم به همین ترتیب گیج نخواهد شد.

«روابط امنیتی» بر زمینه‌های امنیتی غیرسنتی تمرکز دارد و برای پاسخ به تهدیدات مشترک جامعه بین‌المللی طراحی شده‌اند. ائتلاف این سه کشور غیرممکن است و در راستای اتحاد نظامی توسعه نخواهند یافت. مباحثی که به روز سعی دارد این سه طرف را از طریق به اصطلاح «ائتلاف» و «محور» کنار هم قرار دهد همچنان در سطح تفکر اینرسی «تقابل اردوگاهی» میان ایالات متحده و غرب است. این همکاری سه جانبه توسط آنها مختل نمی‌‌شود و به دلیل ناراضی بودن آنها هم متوقف و محدود نخواهد شد.

جدید ترین «گزارش ارزیابی تهدیدات سالانه 2024» که از سوی «دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا» منتشر شده بر این باور است که ایالات متحده در سال آینده با نظم بین‌المللی شکننده فزاینده‌ای روبرو خواهد شد و همچنین از چین، ایران و روسیه نام برده شده است.

باید گفت که شکنندگی واقعی برای نظم جهانی کنونی این است که آمریکا از اقدامات واقعی بیش از حد برای دامن زدن به تقابل بین اردوگاه‌ها در پوشش به اصطلاح «محور» استفاده می‌کند و فهم منطقی بسیار اندکی از تغییرات در وضعیت جهانی دارد.

امنیت آب‌های خلیج عمان شامل منافع تمام کشورهاست و نیازمند مشارکت مشترک تمام کشورها برای حفاظت از آن است.

نیروهای چینی حاضر در این رزمایش چهل و پنجمین تشکل اسکورت هستند. چین فعالانه در همکاری‌های امنیتی بین‌المللی مشارکت و به آن کمک می‌کند و تصویر خود را به عنوان یک کشور مهم مسئول‌پذیر نشان می‌دهد.

ایالات متحده اغلب از چین می‌خواهد «مسئولیت‌های منطقه‌ای بر عهده بگیرد.» این بار جهان خارج هم باید توجه زیادی کند به اینکه آیا آمریکا حقیقت را می‌گوید یا خیر.