آیا تعهدات آمریکا قابل اعتماد است؟ اگر صحنه فرار آمریکایی‌ها از کابل و چگونگی خیانت آمریکا به کردهای سوریه را فراموش کرده‌اید، بازهم می‌توانید با نگاهی به گفتار و کردار اخیر ایالات متحده در دریای جنوبی چین و تعاملاتش با فیلیپین، پاسخ این سئوال را بیابید.

فیلیپین دو کشتی گارد ساحلی و دو کشتی پشتیبانی را در 5 مارس (15 اسفند) به آبهای مجاور سخره «رن آی» در جزایر «نانشا» چین فرستاد تا مصالح ساختمانی را به یک کشتی جنگی خود که 25 سال پیش به بهانه «به گل نشستن» به‌طور غیرقانونی در ساحل این سخره لنگر انداخته و هنوز آنجا حضور دارد، برسانند. در این جریان، یک کشتی گارد ساحلی فیلیپین علی‌رغم هشدار کشتی‌های چینی، عمداً به کشتی گارد ساحلی چین برخورد کرده و باعث ایجاد خراشیدگی در کشتی شد. بعدها یک کشتی پشتیبانی فیلیپینی که موقتا آن آبها را ترک کرده بود، دوباره برگشته و تلاش کرد تا ملزومات را به کشتی «به گل نشسته» خود برساند که این بار نیز، کشتی گارد ساحلی چین مجبور به استفاده از دستگاه‌های آب‌پاش پرفشار برای اخراج آن کشتی فیلیپینی شد.

بعد از این حادثه، فیلیپین شروع به تبلیغ «تراژدی» خود کرده و مدعی شد که اقدامات چین «خطرناک» و «غیرقانونی» بوده و دیپلمات‌های چین در مانیل را برای اعلام اعتراض احضار کرد. به این ترتیب فیلیپین سعی کرد خود را به عنوان چهره‌ای که حقش توسط چین خورده شد، جلوه دهد.

این اصل ماجرا بود. حالا ببینیم آمریکا چگونه با فیلیپین هماهنگ بوده است.

«متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در 5 مارس یعنی در همان روز بروز حادثه گفت که آمریکا در کنار متحد خود یعنی فیلیپین در برابر این اقدامات «خطرناک» و «غیرقانونی» چین خواهد ایستاد. وی همچنین بار دیگر «پیمان دفاعی بین آمریکا و فیلیپین» را یادآوری کرد و هشدار داد که هرگونه حمله به کشتی‌ها یا هواپیماهای گارد ساحلی فیلیپین باعث فعال شدن این معاهده خواهد شد و آمریکا در آن زمان، اقدام خواهد کرد. بدیهی است که میلر می‌خواست با احتمال کشانده شدن پای آمریکا به این ماجرا، چین را بترساند.

اما میلر انتظار نداشت در همان کفرانس مطبوعاتی سیلی محکمی بخورد. یک خبرنگار پرسید که آیا استفاده از آب‌پاش علیه کشتی فیلیپینی و برخورد با کشتی فیلیپینی به منزله حمله است؟ اما خبرنگار هنوز نتوانست حرف خود را پایان دهد که میلر بلافاصله حرفش را قطع کرد و گفت که آمریکا در این زمینه، به «گمانه زنی» نمی‌پردازد.

این یعنی چه؟ آیا میلر نمی‌خواست پاسخی روشن بدهد؟ او به یاد نداشت که درست در همان نشست خبری بر «پیمان دفاعی بین آمریکا و فیلیپین» تاکید کرده است؟!

حقیقت این است که کشتی‌های گارد ساحلی چین در طول هشدار کشتی‌های فیلیپینی واقعا از دستگاه‌های آب‌پاش علیه کشتی‌های فیلیپینی استفاده کردند و کشتی‌های چینی و فیلیپینی نیز واقعا با هم برخورد کرده‌اند. برای اثبات واقعیت آن، ویدئوهای زیادی منتشر شده و وجود دارد.

خنده‌دارتر این است که در جریان همان درگیری کشتی‌های چینی و فیلیپینی، آمریکا که متعهد شده بود بر «پیماتن دفاعی آمریکا و فیلیپین» پایبند خواهد بود و «در کنار متحد خود فیلیپین خواهد ایستاد»، کشتی جنگی «یو اس اس موبایل» در نزدیکی همان آبهای دریایی حضور داشت، اما اقدامی انجام نداد.

با مقایسه سخنرانی میلر و واکنش ناو یو اس اس موبایل به حادثه مذکور، این تردید به وجود می‌آید که تعهدات ایالات متحده چه ارزشی دارد؟ واقعیت این است که آمریکا فقط می‌خواهد فیلیپین را برای مقابله با چین وسوسه کند اما خودش درگیر دعوا نشود و فقط به دنبال بهره برداری از این درگیری چین و فیلیپین است. البته آمریکا بازهم برای آن بهایی می‌پردازد و این بها، بهای اخلاقی است یعنی شروع بحث تعهدناپذیری آمریکا اما واشنگتن فکر می‌کند می‌تواند با اقتدار تبلیغاتی خود، آن را جبران کند.

با اینکه صحبت درباره مساله دریای جنوبی چین و سخره «رن آی» به میان آمد، بهتر است به این موضوع هم اشاره‌ای کنیم.

سخره «رن ای» بخشی از جزایر نانشا و قلمرو چین است. در طول تاریخ طولانی مدت، حاکمیت چین بر جزایر نانشا و سخره «رن آی» و آبهای مجاور آن شکل گرفته و این موضوع هم با قوانین بین‌المللی از جمله منشور سازمان ملل متحد مطابقت دارد.

در واقع، قبل از سال 1999، حاکمیت چین بر جزایر نانشا به چالش کشیده نشده بود. اما در سال 1999، فیلیپین عمدا و به طور غیرقانونی کشتی جنگی «سیرا مادره مانتن» ( Sierra Madre mountain) خریداری شده از آمریکا را در سخره «رن آی» چین به بهانه «ایراد فنی» زمین گیر کرده و هنوز به نگهداری آن در ساحل سخره «رن آی» ادامه می‌دهد.

چین حداکثر خویشتنداری را برای پرهیز از تشدید احتمالی اوضاع در سخره «رن آی» نشان داده است. متأسفانه اقدامات فیلیپین در دو دهه گذشته به وضوح نشان داده که هیچ برنامه‌ای برای همسو شدن با چین برای حل مساله نداشته است.

آمریکا بدون شک نقشی در دامن زدن به این وضعیت ایفا کرده و از فیلیپین به عنوان مهره‌ای برای برهم زدن اوضاع در دریای جنوبی چین استفاده می‌کند. فیلیپین نباید «لحظه کابل» و خیانت آمریکا به کردهای سوریه را فراموش کند.

نگاهی به تاریخ به ما می‌آموزد مهره‌های آمریکا اکثرا در نهایت توسط این کشور کنار گذاشته و به دور ریخته می‌شوند.