پایان زمستان و استقبال از بهار در بسیاری از کشورهای نیمکره شمالی، با برگزاری جشن ها و آیین هایی همراه است. بیشتر کشورهایی از جمله چین، ایران، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان و پاکستان پایان زمستان و ورود بهار را جشن می گیرند.

در این بین ایرانیان و چینی ها برای جشن آغاز بهار اهمیت بالایی قائل هستند و در این راستا شباهت ‌های فراوانی میان آداب و رسوم دو کشور دیده می ‌شود. ایرانی ها به نوروز و چینی ها به عید بهار اهمیت می دهند.

جشن گرفتن در آغاز هر بهاری به معنای جشن گرفتن امیدواری است، امیدواری از ساختن فصلی جدید و زندگی تازه. ضمن اینکه این جشن انسان را با طبیعت آشتی می دهد و از این نقطه نظر برای بشر امروز لازم است.

از این رو شاید بتوان گفت که نوروز ایرانی و جشن های بهاره چینی، ماهیتی طبیعت گرا دارند و در دل آداب و رسوم این دو ملت احترام به خلقت و طبیعت نهفته است.

جشن های بهار در چین کمی با عید نوروز و مراسم ایرانیان متفاوت است ولی در عین حال شباهت های ذاتی بسیار دارند. مردم چین در پایبندی سرسختانه به آداب، رسوم و باورهای خود زبانزد هستند.

این باور باستانی در تلاقی با دگرگونی به سنت جشن های بهاری چین شکل داده است. چینی ها هم مانند ایرانی ها که سنت نظافت، پاكیزگی، دیدار با خویشاوندان و عیدی دادن و عیدی گرفتن را در عید نوروز اجرا می کنند، در عید بهار رسوم مشابهی دارند.

چینی ها هم مثل ایرانی ها این جشن ها را در کنار خانواده برگزار می کنند. جمع شدن همه اعضای خانواده در كنار یكدیگر در میان چینی ها نیز بسیار مرسوم است. آن ها خود را از تمام نقاط جهان به چین و خانواده می رسانند، مثل ایرانیان که در نوروز به زادگاه خود بر می گردند. با توجه به جمعیت بالای چین، سفرهای چینی ها و توریست هایی که قصد دارند از جشن های بهار در چین دیدن کنند در این ایام یکی از سنگین ترین ترافیک های گردشگری جهانی را رقم می زند.

چینی ها هم مثل ایرانیان که در نوروز به زیارت اهل قبور می روند، زمانی از جشن های بهار را به زیارت از معابد اختصاص می دهند و برای این روز ویژه دعاها و مراسم مخصوصی دارند.

مردم چین نیزمثل ایرانیان سنت خانه تكانی و پاکیزگی محیط زندگی را قبل از ایام جشن اجرا می کنند. چینی ها معتقدند كه با تمیز كردن محیط، خود و خانواده را از شر پلیدی، نیروهای اهریمنی، بیماری و آلودگی رها می کنند. خانه تکانی چینی در استقبال از بهار به صورتی انجام می شود که در روز جشن هیچ کاری برای هیچ کسی باقی نمانده باشد و کسی حق ندارد مشغول امور مرتبط با نظافت خانه باشد.

آیین هایی مثل نوروز باستانی ایرانیان یا جشن های بهار در چین نشانه غنای فرهنگی این جوامع است. پیوند این دو ملت با فرهنگ نسل های پیش از خود هویتی جاودانه برای آن ها خلق کرده است. از این منظر می توان مردم ایران و چین را جزو غنی ترین ملت های جهان نامید.

حسین حجت پناه، جامعه شناس و مدرس دانشگاه ایران

مطالب نوشته شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌ کند.