نهادهای ذیربط چین، ایران و عربستان سعودی در آغاز سال 2024 به طور مشترک سه نمایشگاه بزرگ میراث فرهنگی را در پکن راه اندازی کردند. این اولین بار است که میراث فرهنگی از ایران و عربستان سعودی به طور همزمان  و در یک محل چین به نمایش گذاشته می‌شود. برگزاری چنین رویداد تبادل فرهنگی نه تنها اقدام عملی سه کشور برای اجرای مشترک ابتکار تمدن جهانی محسوب می‌شود، بلکه رویداد مهمی است که گسترش سازوکار همکاری سه جانبه از سیاست به حوزه انسانی پس از توافق در گفتگوهای پکن در مارس 2023 را نشان می‌دهد.

موزه «شهر ممنوعه» چین به همراه موزه ملی ایران، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران، کمیسیون سلطنتی «العُلا» در عربستان سعودی و سایر نهادها اخیراً به طور مشترک «نمایشگاه مواجهه با تاریخ – مبادلات تمدن‌های باستانی بین چین و آسیای غربی» و «شکوه ایران باستان - نمایشگاه میراث فرهنگی برجسته ایران» و «نمایشگاه العُلا - واحه معجزه شبه جزیره عربستان» را راهاندازی کردند؛ سه نمایشگاه تقریبا به طور همزمان شروع شده و سه ماه ادامه خواهد داشت.در یک دوره تاریخی طولانی، تمدن شرق به نمایندگی از چین و تمدن غرب آسیا به نمایندگی از ایران و عربستان همواره درخشان‌ترین چراغ‌های تمدن در آسیا بوده‌اند. برخورد و درک متقابل این دو تمدن نه تنها مستقیماً به نفع یکدیگر بوده، بلکه باعث گسترش و پیشرفت ملت‌ها و کشورهای باستانی اطراف شده است.

216 اثر فرهنگی در مقوله‌های معماری، مجسمه سازی، سرامیک، شیشه، فلز، خوشنویسی و نقاشی گردآوری شده توسط بسیاری از موزه‌های ایران در معرض نمایش گذاشته شده است. این اولین باری است که شهر العُلا مناظر طبیعی دیدنی و مصنوعات باستان‌شناسی کمیاب خود را به تماشاگران چینی نشان می‌دهد. این نمایشگاه تمدن‌های مهم در جاده ابریشم را با آثار فرهنگی نفیس به هم پیوند می‌دهد و تاریخ طولانی و پرشکوه فرهنگ‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد و همچنین تاریخ طولانی مبادلات بین تمدن‌های بشری و فصل‌های باشکوه یادگیری متقابل و توسعه مشترک در روند ساخت جامعه بشری با سرنوشت مشترک را نشان می‌دهد.

این سه نمایشگاه بزرگ در شبکه‌های اجتماعی چین مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از تماشاگران به اینجا آمدند تا از تاریخچه هزاران ساله مبادلات دوستانه بین چین و کشورهای غرب آسیا مطلع شوند. کاربران نظرات و لایک‌های خود را در شبکه‌های اجتماعی گذاشتند و گفتند که این یک جشن بصری نادر است. برخی تحلیلگران این نمایشگاه را به آشتی تاریخی ایران و عربستان در ماه مارس گذشته در پکن مرتبط می‌دانند و می‌گویند که برخوردهای تاریخی باعث ترویج گفت‌وگو میان تمدن‌ها شد و نمایشگاه‌ها در شهر ممنوعه به ایران و عربستان سعودی فرصت داد تا دوباره دست به دست هم دهند. یکی از کاربران در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «دیدار آثار فرهنگی ایران و عربستان در شهر ممنوعه در پکن، گفتگوی بین واقعیت و تاریخ، و دست دادن بین تمدن‌هاست».

در سال‌های اخیر، چین و کشورهای آسیای غربی به طور فعال مبادلات و گفت‌وگوهای تمدنی انجام داده‌اند، برای اجرای ابتکار تمدن جهانی تلاش کرده‌اند، یادگیری متقابل تمدن‌های باستانی را ترویج کرده‌اند و همزیستی هماهنگ و دستیابی متقابل تمدن‌های مختلف را ترویج نموده‌اند. ایران یکی از اولین کشورهایی است که به ابتکار بین‌المللی «اقدام حفاظت از میراث فرهنگی آسیا» پاسخ داد. در سال 2023، چین و اتحادیه عرب «بیانیه مشترک اجرای ابتکار تمدن جهانی» را امضا کردند و کشورهای عربی را به اولین منطقه در جهان تبدیل کردند که بیانیه مشترکی با چین در مورد اجرای طرح تمدن جهانی صادر کردند.

در حال حاضر خطرات گسترش درگیری غزه به خارج افزایش یافته و حملات هوایی ایالات متحده و بریتانیا به اهداف نیروهای مسلح حوثی در یمن موجب تشدید بحران در دریای سرخ شده است. خاورمیانه در آستانه خطر شدید قرار دارد. ایران و عربستان سعودی به‌عنوان قدرت‌های منطقه‌ای با نفوذ و مهم، تمرکز استراتژیک خود را بدون مداخله خارجی حفظ کرده و به پیشبرد روند بهبود روابط دو طرف ادامه می‌دهند. این موضوع نه تنها به نفع منافع اصلی دو کشور است بلکه برای حفظ صلح و ثبات منطقه نیز فوق العاده اهمیت دارد. چین به ترویج آشتی بین ایران و عربستان سعودی به طرق مختلف ادامه می‌دهد و امیدوار است که با کشورهای مربوطه به طور خستگی ناپذیر تلاش کند تا فضای وسیعی برای صلح و توسعه در خاورمیانه ایجاد کند.

 نویسنده: لوئو لایی آن تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین