شرکت خودروهای برقی هوشمند چینی«18 «NIOدسامبر(27آذر) اعلام کرد که یک سرمایه‌گذاری استراتژیک 2.2 میلیارد دلاری از CYVN Holdings، یک موسسه سرمایه‌گذاری در ابوظبی، امارات متحده عربی دریافت کرده است. این خبر باعث برانگیخته شدن توجه عمومی شده است. روزنامه «Lianhe Zaobao» سنگاپور نوشت که موسسات سرمایه‌گذاری مستقل خاورمیانه بارها در بازار سرمایه چین اقدام نموده  و توجه را به خود جلب کرده‌اند. به همین دلیل «پولداران خاورمیانه» به کلیدواژه محافل سرمایه گذاران چینی تبدیل شده است. 

در یک سال اخیر، موج بی‌سابقه‌ای از شوق «سرمایه‌گذاری در چین» در کشورهای خاورمیانه به وجود آمده است.بنیاد‌های سرمایه‌گذاری دولتی خاورمیانه امسال به‌طور متوالی دفاتری در چین راه‌اندازی کرده‌اند، شرکت با سرمایه‌گذاری‌های مشترک با طرف چینی افتاح کرده یا به سرمایه‌گذار تبدیل شده‌اند. در ماه سپتامبر، Mubadala Investment Company، یک بنیاد سرمایه‌گذاری دولتی امارات، دفتری را در پکن افتتاح کرد. در اوایل دسامبر، Public Investment Fund بنیاد سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی اعلام کرد که یک دفتر دیگر در چین افتتاح خواهد کرد. علاوه بر این، سازمان‌های سرمایه‌گذاری کویت و  قطر نیز در بازار چین بسیار فعال هستند. بنیادهای سرمایه‌گذاری  خاورمیانه در بیش از 40 شرکت چینی در بازار سهام که شامل انرژی‌های جدید، اینترنت، زیست پزشکی، تجهیزات پیشرفته و سایر صنایع چین است، به عنوان سهامدارعمده حضور دارند.

اما چرا شوق «سرمایه‌گذاری در چین» در کشورهای عربی ظاهر شده است؟ آنان نسبت به بازده مالی هنگفتی که می‌توان با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های چینی به دست آورد، خوشبین هستند؛ همچنین امیدوارند که از طریق سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های نو و سایر زمینه‌های علمی و فنی، این کمک صورت بگیرد که ساختار اقتصادی این کشورها را که متکی بر نفت و گاز طبیعی است تغییر دهند و به سمت انرژی‌های جدید و فناوری‌های هوشمند حرکت کنند.  

سرمایه داران خاورمیانه و شرکت‌های چینی به صورت متقابل فعالیت می‌کنند. از ابتدای سال جاری میلادی هئیت‌های زیادی از شرکت‌های فناوری چینی برای بازاریابی به خارج از کشور رفتند. یکی از مقاصد مهم آنان خاورمیانه است. قراردادهای همکاری مختلف امضاشده بین چین و کشورهای عربی رشد انفجاری را تجربه کرده است. «واحد اطلاعات اکونومیست» بریتانیا پیش بینی کرد که از آنجایی که کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا فعالانه به دنبال برقراری روابط دیپلماتیک و اقتصادی نزدیکتر با شرکای شرقی خود هستند، این منطقه سرمایه‌گذاری فزاینده‌ای از کشورهای آسیایی دریافت خواهد کرد. در بلندمدت، چین به عنوان محرک اصلی رشد سرمایه‌گذاری خارجی در این منطقه  باقی خواهد ماند.

پس زمینه اصلی رونق سرمایه‌گذاری متقابل بین کشورهای خاورمیانه و چین این است که در ماه مارس امسال ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین در پکن روابط سیاسی را از سرگرفتند تحولی که روند آشتی را در کل خاورمیانه ارتقا داد و در نتیجه اعتماد کارآفرینان برای سرمایه‌گذاری متقابل را تقویت کرد. در حال حاضر، شرکت‌های چینی به‌ویژه برخی از شرکت‌های خصوصی کوچک و متوسط برای استفاده از فرصت‌های تجاری به تهران رفته‌اند و به طور فزاینده‌ای در ایران فعال شده‌اند. تعداد شرکت‌های ایرانی شرکت‌کننده در نمایشگاه بین‌المللی واردات چین امسال و مساحت غرفه‌های آنها نیز نسبت به سال‌های گذشته ده‌ها برابر افزایش یافته است. با این حال، باید اذعان داشت که به دلایل شناخته شده، هنوز فاصله زیادی در مقیاس سرمایه‌گذاری متقابل بین چین و ایران در مقایسه با عربستان سعودی و امارات وجود دارد.

 سرمایه‌گذاری‌های بنیادهای دارایی دولتی خاورمیانه در گذشته عمدتاً در اروپا و ایالات متحده متمرکز بود، اما اکنون آنها امیدوارند که فعالیت‌های اقتصادی خود را متنوع کنند. نزدیک شدن بنیادهای خاورمیانه به چین باعث «نگرانی» ایالات متحده شده است.

«بلومبرگ» در ماه نوامبر به نقل از منابعی اعلام کرد که مبادلات بنیادهای دارایی دولتی خاورمیانه در ایالات متحده تحت نظارت سخت‌تری قرار می‌گیرد. مقامات آمریکا به طور فزاینده‌ای نگران هستند که فناوری، زیرساخت‌ها و داده‌های کلیدی که به امارات می‌رسد ممکن است در نهایت به دست پکن بیفتد.

«وال استریت ژورنال» نیز اشاره کرد که روابط اقتصادی رو به رشد بین چین و کشورهای خاورمیانه نشان می‌دهد که ایالات متحده در برخورد با این منطقه نفت‌خیز با چالش مواجه است.

افزایش سرمایه‌گذاری متقابل بین کشورهای خاورمیانه و چین انتخاب مستقلی است که هر دو طرف بر اساس سود متقابل و نتایج برد-برد انجام می‌دهند و ایالات متحده صلاحیت اظهار نظر غیرمسئولانه را ندارد. آمریکا در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای نگران کاهش نفوذ خود در خاورمیانه شده و نگران از دست دادن هژمونی خود است. اما کاری که ایالات متحده باید انجام دهد این است که به جای تلاش برای ممانعت از همکاری کشورهای خاورمیانه با سایر کشورها، در سیاست‌های اشتباه خود تجدید نظر کند چرا که تداوم این روند تنها باعث از دست رفتن محبوبیت واشنگتن در خاورمیانه می‌شود.

 نویسنده: لوئو لایی آن تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین