چین: مهد آئین و آداب

کتاب «فرهنگ آئین و آداب چین باستان» به تازگی با ترجمه احسان دوست‌ محمدی توسط انتشارات کوهسار منتشر و راهی بازار نشر شده است. 

پنگ لین، نویسنده این کتاب، یکی از آئین شناسان مشهور چین و استاد دانشگاه چینگ خوآ می‌باشد. وی تالیفات زیادی در زمینه آئین شناسی دارد. پنگ لین در طول دوران تحصیل و تحقیق در زمینه آئین شناسی، همواره این دغدغه را داشته تا این مفاهیم را با زبانی ساده و قابل فهم به مردم معرفی کند. همانطور که خود وی در مقدمه این کتاب یادآور شده، تبدیل متون سخت و پیچیده باستانی به متن ساده و قابل فهم برای خواننده، کاری بس دشوار است. وی تلاش فراوانی برای دستیابی به این هدف انجام داده تا این مفاهیم را با زبانی ساده به خواننده معرفی کند و در این راستا نسبتاً موفق بوده است.   

چین مهد آئین و آداب با پیشینهای چند هزار ساله است. حدود ۳۰۰۰ سال قبل، در سلسله جو، جو گونگ آئین و موسیقی و ادارۀ کشور براساس اصول مربوط به آن را پایه گذاری کرد. بعد از آن بزرگانی همچون کنفوسیوس، منسیوس و شواِن زه به تکمیل و ترویج این اصول پرداختند و این گونه آئین و موسیقی تبدیل به هستۀ اصلی فرهنگ کنفوسیوس شد. بعد از سلسلۀ هان غربی، کتب آداب و آئین، آئین و آداب جو و شعائر، به عنوان مرجعی در زمینۀ اصول آئین و آداب در زمان باستان به عنوان دروس اصلی مدارس ملی انتخاب شد و نه تنها جزو کتب کلاسیکی بود که دانشجویان حتما باید آن را میخوانند، بلکه به عنوان معیاری برای تدوین آئین و آداب توسط پادشاهان سلسلههای مختلف نیز بود؛ تاثیری که این کتب بر فرهنگ چین گذاشتهاند برهمگان آشکار است. همزمان با شکلگیری حلقۀ فرهنگ کنفوسیوس در شرق آسیا، آئین و موسیقی تبدیل به یکی از ویژگیهای مهم تمدن شرق شد. بدون شک، برای شناخت فرهنگ سنتی چین، شناخت آئین و آداب چین ضروری است.

عناصر ارزشمند فرهنگی، برای مدت طولانی در جریان روده تاریخ زنده میمانند و بدون وقفه بر روح و فکر مردم تاثیر میگذارند. برای مثال، قرن ششم قبل از میلاد که در آن بزرگانی همچون کنفوسیوس، لائو زه، سواِن زه، سقراط، افلاطون و گوتاما بودا با آثار بزرگ و تاثیر گذاری ظهور کردند به عنوان یکی از دورههای کلیدی در تمدن جهان به شمار میرود. بعد از گذشت دو هزار سال، آنها همانند همیشه همراه جریان تاریخ هستند و حضورشان را در همه جا میتوان حس کرد. فرهنگ آئین و موسیقی ترویج شده توسط کنفوسیوس نیز شامل عناصر ارزشمند فرهنگی و منبعی مهم برای شناخت فرهنگ چین به شمار می‌رود.