«نشست بین‌المللی آشنایی با چین» در شهر «گوانگ‌جو» واقع در جنوب چین در حال برگزاری است. خبرنگار بخش فارسی «سی جی تی ان» در این نشست با «خلیل شیرغلامی» معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه ایران و سرکنسولگر پیشین جمهوری اسلامی ایران در گوانگ‌جو مصاحبه کرده است.

مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:

خبرنگار: در جهان کنونی، یک سری چالش‌ها و ریسک‌هایی وجود دارد که مانع توسعه جهان می‌شود. بدین سبب سئوال اولم این خواهد بود که شما ضرورت تقویت گفتگو و تبادلات تمدن‌های جهان به منظور رفع چالش‌های پیش روی جهان و بشر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

شیرغلامی: واقعیت این است که تحولات جهانی نشان می‌دهد که نوع بشر به شدت از فرهنگ و ذهنیت مبتنی بر برتری یک عده بر عده دیگری یا برتری یک فرهنگ، یک ایده یا تمدن بر دیگران، آسیب زیادی دیده است؛ رویکردی که هژمونی را در محوریت تفکرش قرار می‌دهد. بنابراین، آن چیزی که امروز دنیا به آن رسیده و باید بیشتر انجامش دهیم و در ابتکار تمدن جهانی مطروحه رئیس جمهور «شی جین پینگ» هم مشخص است، مبتنی بر یک واقعیت است که تمدن‌ها باید از همدیگر یاد بگیرند. باید فرهنگ مفاهمه و مدارا توسعه پیدا کند. هیچ تمدنی از دیگری برتر نیست. در عین حال، تمدن‌ها چیزهای زیادی به همدیگر یاد می‌دهند. بر اساس این ذهنیت است که همه تمدن‌ها و همه کشورها باید در یک چارچوب برابر با همدیگر گفتگو برقرار کنند. این ایده، ایده‌ای است که به نظم در حال شکل‌گیری جهان کمک می‌کند. واقعیت این است که نظم در جهان در حال تحول است. امیدواریم نتیجه تحولات کنونی و انتقال قدرت که به شکل غیرمتقارن از بخشی از دنیا به سمت دیگری از دنیا در حال وقوع است، به این سمت پیش برود که ما یک نظم جهانی متوازن‌تر، متعادل‌تر و متکثرتر مبتنی بر شنیدن صداهای بیشتر داشه باشیم. بنابراین، من معتقدم که از طریق توسعه فرهنگ گفتگو، مدارا و مفاهمه، گفتگوی و یادگیری متقابل تمدن‌ها، می‌توانیم جهان بهتری داشته باشیم. و امیدواریم ابتکار تمدن جهانی مطروحه رئیس جمهور شی جین پینگ که بسیار ارزشمند است، بتواند کمک به ایجاد جهان بهتر در چارچوب آینده مشترک، سهم بیشتری داشته باشد.

خبرنگار: شما در بازه 2017-2020 کنسول ایران در گوانگ‌جو بودید و در این مدت در فعالیت‌های فرهنگی بسیاری از جمله جشنواره غذا و کمک‌های متقابل مردم دو کشور در زمان پاندمی کرونا نقش داشتید اما متاسفانه کماکان شناخت‌های نادرست مردم ایران از چین وجود دارد. سئوال دوم من این است که به نظر شما، علت وجود این شناخت نادرست و سوتفاهمات مردم ایران از چین چیست؟ برای رفع آن چه پیشنهاداتی دارید؟

شیرغلامی: اولا بسیار خواشحالم که مجددا در گوانگ‌جو هستم و دوستان چینی را می‌بینم. خاطرات بسیار خوبی از این شهر و استان گوانگ‌دونگ دارم. دوستی دو ملت و ذهنیت مثبت دو ملت در ارتباط با یکدیگر یکی از موتورهای محرکه دو کشور محسوب می‌شود. آن چیزی که شما فرمودید، نیاز به یک نوع آسیب‌شناسی در روابط ایران و چین دارد. بر اساس این واقعیت ما روابط را باید از شکل صرفا رسمی وارد ابعاد مختلف بکنیم و یکی از ابعاد مهم آن، شناخت دو ملت از یکدیگر است. می دانیم که بعید است مردم دو کشور دیدگاه کاملا مثبتی نسبت به یکدیگر داشته باشند، اما در واقع مردم دو کشور در حال حاضر به خوبی یکدیگر را درک نمی کنند و این یک آسیب قابل شناسایی در روابط دو کشور است. فکر می‌کنم ما باید کانال‌های متعدد ارتباطات بین دو ملت را فعال کنیم. ارتباطات مردم با مردم، جوانان با جوانان و اینفلونسرها، افراد پرنفوذ متشخص از نخبگان فکری و دانشگاهی میان دو ملت باید توسعه پیدا کند. فکر می‌کنم یکی از راهکارها غیر از تبادلات میان نخبگان فکری، اساتید، دانشجوان و جوانان می‌تواند گردشگری باشد. توریست‌های بیشتری باید از ایران به چین بیایند تا این کشور زیبا، متمدن و باشکوه را ببینند و توریست‌های بیشتری باید از چین به ایران بروند تا فرهنگ و تمدن و تاریخ ایران را ببینند. اگر بتوانیم با موفقیت روابط خوب دو کشور را در عرصه سیاسی به بعد تفاهم متقابل بین مردم گسترش دهیم، مشکل حل خواهد شد. و من امیدوارم از طریق ایجاد کانال‌های متکثر و متعدد برای تقویت ارتباطات و تعامل دو کشور، مردم دو کشور بتوانند مستقیماً یکدیگر را درک کنند. این روند مثبت در میان مردم دو کشور نیز به نوبه خود به توسعه بیشتر روابط سیاسی و اقتصادی چین و ایران کمک خواهد کرد.

خبرنگار: وضعیت کنونی همکاری چین و ایران برای عملی کردن ابتکار کمربند و جاده را چگونه می‌بینید؟ آینده آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟

شیرغلامی: ظرفیت‌های بزرگی برای توسعه همکاری‌ها بین دو کشور در حوزه‌های مختلف از جمله ترانزیت، حمل و نقل و تبادل فناوری وجود دارد. در مقطعی که من در گوانگ‌جو بودم، در تلاش بودیم نه تنها با استان گوانگ‌دونگ بلکه با دیگر استان‌های چین برای توسعه ارتباطات و پروژه‌ها بین طرف های چینی و ایرانی همکاری برقرار کنیم. ابتکار کمربند و جاده مطروحه رئیس جمهور شین جین پینگ که مفهوم آن در سال‌های اخیر دچار تحول شده در کنار ابتکارات جدید مطرح شده همپوشانی دارند و فضایی خوب برای همکاری چین با دیگر کشورها از جلمه بین چین و ایران ایجاد کرده است. رویکرد و ذهنیت این ابتکارات مبنی بر همکاری برد-برد است. ایران از ابتکار کمربند و جاده و دیگر ابتکارات آقای شی جین پینگ استقبال می‌کند. جایگاه ژئوپلتیک ایران در منطقه و غرب آسیا، به عنوان یکی از محورهای مهم ترانزیتی و یکی از قدرت‌های اقتصادی مهم در غرب آسیا می‌تواند به توسعه ابتکار کمربند و جاده کمک کند. متاسفانه امروز در جهان شاهد هستیم که برخی از منازعات در یک دو سال اخیر شرایط جهانی را به تنش کشانده و موجب از دست رفتن جان انسان‌ها و بسیاری از ظرفیت‌ها شده است. این واقعیت‌ها این را این امر را ایجاب می‌کند که ما بر مبنای ابتکارهایی که آقای شی جین پینگ مطرح کرده بر اساس گفتگو، فهم متقابل و توسعه فراگیر، بیشتر کار کنیم. فکر می‌کنم از ظرفیت کمربند و جاده هنوز به طور کامل استفاده نشده و هنوز ظرفیت‌های زیادی وجود دارد. ایران می‌تواند سهم مهمی در پروژه‌های مربوط به این ابتکار داشته باشد. روابط ممتاز و اعتماد متقابل بین دو کشور و رهبران آنها نیز به ایران در تحقق این امر کمک خواهد کرد.