اخیرا جذر و مد در دریای جنوبی چین شدید بوده است. طی چند روز گذشته این آب‌ها شاهد گشت‌های مشترک آمریکا-فیلیپین، استرالیا-فیلیپین و یک ناو جنگی آمریکایی بوده که غیرقانونی وارد آب‌های سرزمینی چین در نزدیکی جزایر «شیشا» شده‌اند. این اقدامات حرکات معمولی برای افزایش تنش و خطرات بیشتر در وضعیتی است که پیش از این هم ناآرام بوده است. 

ایالات متحده و فیلیپین از 21 نوامبر (30 آبان) گشت‌های مشترک سه روزه دریایی و هوایی را در آب‌های نزدیک جزیره تایوان و برخی جزایر دریای جنوبی چین آغاز کرده و نخستین گشت‌های دوجانبه را از سال 2016 که متوقف شده بود، برگزار کردند.

به باور ناظران این اقدامات نشان می‌دهد اعمال نفوذ ایالات متحده در فیلیپین و دخالت در امور دریای چین جنوبی به سطح بالایی بازگشته است. از آنجایی که استرالیا به شکل سنتی در حوزه امنیت به آمریکا تکیه کرده، تعجبی ندارد که فیلیپین و استرالیا نخستین گشت‌های مشترک دریایی و هوایی خود را در دریای جنوبی چین آن هم چند روز بعدتر یعنی از 25 تا 27 نوامبر (4 تا 6 آذر) برگزار کنند.

ایالات متحده با برگزاری گشت‌های مشترک با فیلیپین در دریای جنوبی چین و ورود غیرقانونی به آب‌های سرزمینی چین یا مشارکت خود در امور منطقه‌ای از طریق استرالیا، یک هدف اولیه دارد و آن افزایش اعتماد به نفس فیلیپین و اطمینان دادن به اینکه مانیل می‌تواند موضع تقابلی و یا حتی تحریک برانگیز خود در قبال چین را حفظ کند.

«لی کای‌شنگ» معاون «موسسه مطالعات بین‌المللی شانگهای» به روزنامه «گلوبال تایمز» گفت: این بخاطر آن است که ایالات متحده به حفظ سطح بالایی از تنش در این منطقه در راستای راهبرد منطقه‌ای خود نیاز دارد. 
از زمان روی کار آمدن «فردیناند مارکوس راموالدز جونیور» رئیس جمهور فیلیپین این کشور بسرعت مشارکت خود را آمریکا را تقویت کرده که در نتیجه آن حضور نظامی ایالات متحده در قلمرو فیلیپین افزایش یافته است.

ابتدای سال جاری میلادی مانیل بر اساس یک پیمان دفاعی مشترک اجازه دسترسی واشنگتن به چهار پایگاه نظامی جدید را داد که موقعیت‌های آنها نزدیک جزیره تایوان و جزایر مورد مناقشه دریای جنوبی چین است.

این مجموعه اقدامات به شکل چشمگیری انحراف از راهبرد متوازن مشترک میان کشورهای «آسه‌آن» از جمله راهبرد قبلی فیلیپین محسوب می‌شود.  
در حال حاضر مانیل از نیروهای خارجی برای گشت زنی در دریای جنوبی چین استمداد طلبیده و تنش‌های بیشتری را در مناقشاتش با چین ایجاد می‌کند تا بر میزان فشار بر پکن بیافزاید. و آمریکا هم از بهره بردن از این وضعیت خشنود است. 
«شن یی» استاد دانشگاه «فودان» به گلوبال تایمز گفت: اقدامات نظامی آمریکا در دریای جنوبی چین نشان می‌دهد واشنگتن فاقد صداقت در حفظ روابط با ثبات با پکن است. ایالات متحده در سطح دیپلماتیک می‌خواهد سیگنالی ارسال کند که می‌تواند امواج را در اطراف چین برانگیزد و در عین حال مانع از کوره در رفتن پکن می‌شود. 
«سونگ جونگ‌پینگ» کارشناس نظامی چین و مفسر تلویزیونی به روزنامه گلوبال تایمز گفت: تا زمانی که ایالات متحده خواستار حفظ وضعیت هژمونیک خود باشد، تناقضات ساختیاری میان چین و آمریکا ادامه خواهد داشت، راهبرد مهارِ چین ایالات متحده دست نخورده باقی خواهد ماند و بنا بر این واشنگتن به همدستی با متحدان و ایجاد دردسر برای چین ادامه خواهد داد.
در این شرایط، برخی نیروهای آمریکایی را نباید از مد نظر دور داشت-آنهایی که ذینفع هستند از جمله دلالان اسلحه- چرا که آنها در دستکاری درگیری‌های نظامی خارجی و مداخله در تصمیم گیری دولت ایالات متحده نقش ایفا می‌کنند.

به گفته سونگ، این نیروها که به جنگ و ناآرامی دل بسته‌اند می‌توانند در لابی و دولت لابی کنند، به تئوری‌های توطئه دامن بزنند، بر سیاست‌های آمریکا تاثیر بگذارند و نهایتا به هدف خود یعنی ایجاد دردسر و ناآرمی در سراسر جهان برسند.
با این همه دریای جنوبی چین جایی برای نیروهای خارجی برای تمرین هژمونی یا اقدامات مستبدانه نیست. آنهایی که غیرقانونی وارد دریای جنوبی چین شده‌اند هشدار داده می‌شود یا اخراج خواهند شد. گشت‌ها و مانورهای ارتش چین نیز در این آب‌ها به صورت منظم برگزار خواهند شد. وضعیت در دریای جنوبی چین پیچیده شده است اما توانمندی چین برای دفاع از حقوق و منافع خود به شکل قابل توجهی افزایش یافته به گونه‌ای که به منبع عزم راسخ و تمرکز راهبردی قدرتمند چین تبدیل شده است. 
شن تاکید کرد: تحولات جدید روابط چین-آمریکا از جمله آنچه در دریای جنوبی چین رخ داده مظهری از بازی چین-ایالات متحده در دوره جدید است یعنی اگر آمریکا خواستار گفتگو است، در باز است. با این حال اگر ایالات متحده به دنبال دردسر باشد اقدامات متقابل نیز وجود خواهد داشت.