«رادیو و تلویزیون مرکزی چین» روز جمعه مصاحبه اختصاصی با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه را پخش کرد. امسال مصادف است با دهمین سالگرد ساخت مشترک ابتکار «کمربند و جاده». پوتین تاکید کرد هدف این ابتکار کنار هم قرار دادن توانمندی‌های تمام کشورها و دستیابی به توسعه مشترک است. وی از «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین به عنوان یک رهبر جهانی واقعی تمجید به عمل آورد و استمرار در اجرای سیاست‌ها را مزیت منحصربفرد توسعه چین دانست. رئیس جمهور روسیه تاکید کرد جهان چند قطبی توقف ناپذیر است و به اصطلاح «نظم مبتنی بر قوانین» ته‌مانده تفکر استعماری است.

بخشی از مصاحبه آقای پوتین با رادیو و تلویزیون مرکزی چین در پی می‌آید:

 مجری: بیانیه مشترک چین-روسیه در مارس امسال اظهار می‌دارد که روابط چین-روسیه به بالاترین سطح در تاریخ رسیده است. شما اخیر در «کنفرانس ولادی» گفتید که «همکاری روسیه-چین برای با ثبات سازی جهان ضروری است». اگر ممکن است موضع کنونی خود را درباره روابط چین-روسیه و دیدگاهتان درباره توسعه این روابط در آینده را بفرمایید.

پوتین: روابط روسیه-چین یک موضوع موقتی نیست. این روابط ناشی از مدیریت دقیق و توسعه پایدار طی 20 سال گذشته است. تمام گام‌ها بر اساس منافع دو کشور برداشته شده است. این مناسبات بر اساس اجماع دو طرف حاصل شده است. روسیه و چین همواره به دیدگاه‌های یکدیگر گوش فرا داده و منافع طرف مقابل را به هنگام تداوم پیشبرد روابطشان در نظر گرفته‌اند. ما همواره برای یافتن راه‌حل‌های مصالحه آمیز در تمام موضوعات تلاش کرده‌ایم حتی موضوعات پیچیده‌ای که ریشه‌ای تاریخی دارند. روابط میان دو کشور همیشه بر اساس حسن نیت بوده از جمله در هنگام حل موضوعات تعیین خطوط مرزی. روسیه بزرگترین تامین کننده انرژی چین است. چین تدریجا به بزرگترین شریک تجاری روسیه تبدیل شده و روسیه تدریجا به رتبه ششم فهرست شرکای اقتصادی و تجاری چین از لحاظ حجم تجاری، ارتقاء یافته است. در اینجا باید به نقش روابط روسیه-چین در حفظ ثبات جهانی اشاره کنیم زیرا روابط دو کشور یک عامل اساسی در حوزه ثبات جهانی است.

 مجری: آیا فکر می‌کنید طی 10 سال گذشته، ساخت مشترک «ابتکار کمربند و جاده» از یک ایده به واقعیت تبدیل شده و تغییراتی ملموس برای توسعه جهانی به ارمغان آورده است؟

پوتین: به نظر من، مزیت اصلی این مفهوم همکاری که توسط چین پیشنهاد شده این است که در چارچوب همکاری،‌ هیچکس چیزی را بر دیگری تحمیل نمی‌کند. همه چیز به کشف و جستجو باز می‌گردد نه فقط یافتن راه حل‌های قابل قبول بلکه یافتن راه‌ها، پروژه‌های تسهیل‌گر و دستیابی به اجماع تمام طرف‌ها برای رسیدن به یک هدف مشترک. این چیزی است که درباره تعامل چین با دیگر کشورها در این مرحله و تحت رهبری رئیس جمهور شی جین پینگ، منحصر بفرد است. هیچ گونه تحمیل یا اجبار علیه دیگران وجود ندارد بلکه فرصت است. و حتی اگر مشکلاتی به وجود آید همواره می‌توانیم به شکلی فعال راه حل‌هایی برای آنها بیابیم. این تفاوت بین ابتکار کمربند و جاده پیشنهاد شده توسط رئیس جمهور شی جین پینگ و دیگر پروژه‌هایی است هک از سوی برخی کشورهای دارای سابقه استعماری ترویج می‌شود.

 مجری: آقای پوتین شما طی «کنفرانس ولادی» گفتید که جهان به «چند قطبی منصفانه» نیاز دارد. به مفاهیمی مثل «هژمونی ارزش» و «هژمونی اخلاق» اشاره کردید. همچنین گفتید که به اصطلاح «نظم مبتنی بر قوانین» مظهر و تجسم تفکر استعماری است. دلیل این اظهارات شما چیست؟

پوتین: شما الان به «نظم مبتنی بر قوانین» اشاره کردید. آیا این «قوانین» را دیده‌اید؟ نه! زیرا هیچکس هرگز این «قوانین» را ننوشته و هیچ کس درباره آنها بحث نکرده است. چگونه می‌توانید درباره نظم مبتنی بر «قوانین»ی صحبت کنید که هیچ کس آنها را ندیده است؟ از نقطه نظر عقل سلیم، این یک امر بیهوده است. اما برای کسانی که آن را ترویج می‌کنند، مزیت و کارایی دارد. زیرا اگر هیچ کس تا به حال این «قوانین» را ندیده به این معناست که آنهایی که درباره «قوانین» حرف می‌زنند این «قوانین» را به نفع خودشان و بر مبنای آن وضعیت خاص سر هم خواهند کرد. این چیزی است که استعمار انجام می‌دهد. امروزه، دیگر تعجب ندارد که نخبگان سیاسی آمریکا درباره «انحصارگرایی آمریکایی» حرف بزنند موضوعی که دقیقا تداوم تفکر استعماری است. وقتی آنها می‌گویند آمریکا «استتثنا» است، یعنی بقیه «در درجه دوم» قرار دارند. این ته مانده تفکر استعماری است.

مجری: اخیرا ساز و کار همکاری «بریکس» اعضای خود را از پنج کشور اولیه به 11 کشور توسعه داد. به نظر شما این تغییر تاریخی نشانه چیست؟

 پوتین: در حقیقت، جهان چند قطبی به شکلی مستقل ظهور یافته و روند آن توقف ناپذیر است. این بخاطر ظرفیت افزایش یافته بسیاری کشورها از جمله چین است. در آسیا، هند و اندونزی در حال توسعه هستند و بسیاری کشورها در آمریکای لاتین مانند برزیل. روسیه در حال ایستادن روی پای خود و قوی‌تر شدن است. باز هم تکرار می‌کنم، این نشان دهنده فرآیند عینی چند قطبی شدن جهان است. این نشان می‌دهد که تمام کشورهایی که ساز و کار همکاری بریکس می‌پیوندند از مفهوم ساخت یک جهان چند قطبی حمایت می‌کنند. هیچکس نمی‌خواهد گماشته یک کشور دیگر باشد، همه خواهان رابطه‌ای برابر هستند.

مجری: رئیس جمهور پوتین، شما نزدیک به 40 دیدار با رئیس جمهور شی جین پینگ داشته‌اید. به نظر شما رئیس جمهور شی جین پینگ چه نوع رهبری است؟

پوتین: رئیس جمهور شی جین پینگ یکی از رهبران شناخته شده جهان است. شی جین پینگ رهبری نیست که بر اساس وضعیت موجود تصمیم بگیرد. او شرایط را تحلیل و ارزیابی می‌کند و ملاحظات طولانی مدت برای آینده را در نظر می‌گیرد. این نکته‌ای بسیار مهم است. این تفاوت بین رهبران جهانی واقعی و کسانی است که ما آنها را «موقتی» خطاب می‌کنیم. «کارگران موقتی» فقط پنج دقیقه می‌آیند، نقششان را در صحنه جهانی ایفا می‌کنند و بدون هیچ ردی ناپدید می‌شوند. رئیس جمهور شی جین پینگ یک شخصیت متفاوت است. او شریکی قاطع،‌ آرام، عملگرا و قابل اعتماد است. می‌خواهم تاکید کنم تا زمانی که اتفاق نظر داشته باشیم،‌ می‌توانیم مطمئن باشیم دو طرف به این توافق پایبند هستند.

 مجری: رئیس جمهور پوتین، نظر شما درباره چشم اندازهای یک راه حل صلح آمیز برای بحران اوکراین چیست؟ صلح چه زمانی حاصل می‌شود؟ ارزیابی شما از پیشنهادی که پکن قبلا با عنوان «موضع چین درباره راه حل سیاسی بحران اوکراین» مطرح کرد، چیست؟

پوتین: بله ما از دوستان چینی بخاطر فکر درباره چگونگی پایان دادن به این بحران تشکر می‌کنیم. با این وجود، مایلم یادآوری کنم که عملیات‌های نظامی در اوکراین با عملیات‌ نظامی ویژه ما شروع نشد بلکه بسیار قبل‌تر یعنی در سال 2014 آغاز شد. ما هیچگاه مخالف یک راه حل صلح آمیز برای بحران اوکراین نبوده‌ایم. علاوه بر این در مقطعی در استانبول موافقت خود را ابراز داشته و آماده بودیم. اما مایلم تاکید کنم که یک راه حل صلح آمیز باید زمانی حاصل شود که منافع امنیتی مشروع روسیه تضمین شده است. اوکراین به منظور تضمین امنیت یک چارچوب بسیار سرسختانه برای خود طرح ریزی کرده و ما اساسا با این چارچوب موافقت کردیم. اما به محض آنکه نیروهای ما از کی‌یف خارج شدند، طرف اوکراینی تمام این توافقات را پاره کرد. البته ما پیشنهادات دوستان چینی را درک می‌کنیم و بخاطر آنها بسیار سپاسگزاریم. تصور می‌کنم این پیشنهادات بسیار مرتبطند و می‌تواند اساس یک توافق صلح باشد. اما متاسفانه طرف دیگر خواهان برگزاری هیچگونه مذاکره‌ای نیست.

 مجری: به نظر شما آیا احتمال دارد روسیه و اوکراین اختلافات خود را در مدت زمان کوتاهی کاهش دهند؟

پوتین: ما درباره این موضوع بحث کرده‌ایم. ما گفته‌ایم که امنیت یک کشور نباید مبتنی بر آسیب رساندن به امنیت کشورهای دیگر باشد. منافع امنیتی همه کشورها باید برابر باشد. به همین دلیل موضع بی طرف اوکراین برای ما بسیار مهم است. در سال 1991، دولت وقت ایالات متحده به ما اعلام کرد «ناتو» به سمت شرق توسعه نخواهد یافت اما ناتو پنج بار از آن زمان گسترش یافته است. هر بار ما نگرانی‌های خود را ابراز کرده‌ایم و هر بار به ما گفته شد: به شما قول می‌دهیم که ناتو به سمت شرق گسترش نخواهد یافت اما اینها فقط در حد حرف باقی ماند.اسنادی که امضای ما پای آن باشد کجاست؟ هیچ چیز روشن و متمایزی وجود دارد؟ همین، خدانگهدار! متوجه شدید؟ ارتباط برقرار کردن با چنین افرادی بسیار دشوار است. توافق هسته‌ای ایران (برجام) را به عنوان مثال در نظر بگیرید. این مثال را قبلا هم ذکر کرده‌ام. طرف‌های برجام مدت‌های طولانی مذاکره کردند و به مصالحه رسیدند و اسناد امضا شد. با این وجود، وقتی دولت جدید ایالات متحده قدرت را در دست گرفت، همه چیز را به سطل زباله انداخت انگار که این توافقات اصلا حاصل نشده است. آیا اگر هر دولتی از اول کار را شروع کند، این موثر خواهد بود؟ چگونه می‌توانیم درباره آن حرف بزنیم؟