«مجمع عالیرتبه گفتگوی تمدن‌های جهانی – تعاملات تمدن چین و تمدن ایران» روز جمعه 13 اکتبر (21 مهر) در دانشگاه «لانگ جو» واقع در شمال غربی چین برگزار شد. «علی محمد سابقی» دبیر کل انجمن دوستی ایران و چین و رایزن فرهنگی اسبق ایران در چین در این مجمع حضور داشته و سخنرانی کرد. در حاشیه مجمع خبرنگاران بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین با آقای سابقی مصاحبه اختصاصی انجام دادند. آقای سابقی در این مصاحبه خاطرات عمیق درباره چین را روایت و خاطرنشان کرد که «ابتکار کمربند و جاده» که آقای «شی جین پینگ» مطرح کرد، یک الگوی خوب هست. به عقیده وی این ابتکار می‌تواند در دنیای امروز که دنیای بسیار نامطمئن و بحران خیزی است، صلح و ثبات منطقه‌ای را ایجاد و تثبیت و به توسعه فرهنگی دو کشور کمک کند.

علی محمد سابقی دو بار به عنوان رایزن فرهنگی به مدت هفت سال (2000-2005، 2008-2010) در چین فعالیت داشته و پس از بازگشت به ایران، به خاطر آنکه علاقه‌مند فرهنگ و مردم کشور چین هست، تمام توجه‌اش معطوف به مطالعات چین شده، تعداد زیادی کتاب، مقاله و مطلب مربوط به چین خوانده و تقریبا به عنوان یکی از چین شناسان ایران مطرح هست. از او تاکنون بیش از 60 مقاله درباره چین در مطبوعات ایران چاپ شده و کتاب فرهنگ سنتی چین به زبان فارسی را ترجمه کرد و منتشر شده است. علاوه بر اینها، جامعه و فرهنگ چین در سه جلد و هزار و پانصد صفحه را تالیف و منتشر  کرده است. این کتاب به موضوعاتی چون تاریخ چین، فرهنگ چین، هنر چین، ادبیات چین و روابط ایران و چین پرداخته و در ایران بسیار مورد استقبال واقع شده به گونه‌ای که کسانی که می‌خواهند با چین بیشتر آشنا شوند، از این کتاب استفاده می‌کنند.

آقای سابقی میگوید: «چین یکی از کشورهای بزرگ است و تاریخ و فرهنگ عمیقی دارد؛ فرهنگ سنتی چین با فرهنگ سنتی ایران شباهت زیادی دارد، به این خاطر من به مطالعه و پژوهش درباره فرهنگ چین علاقه‌مند شدم، ضمنا عضو هئیت مدیره انجمن چین شناسان هم هستم. هرجا بودم راجع به چین صحبت کردم، راجع به چین مطالعه داشتم، الان هم افتخار دارم در لانگ جو در مجمع گفتگوی تمدن چین و تمدن ایران شرکت کنم.»

سابقی به بسیاری از شهرهای چین مسافرت کرده؛ از هاربین در شمال تا های نان در جنوب، از ارومچی در شین جیانگ چین تا چونگ چینگ، کون مینگ و نان نینگ در غرب تا شانگهای، فوجیانگ و شان دونگ در شرق رفته است.

به عقیده وی هرجایی که رفته، یکپارچکی کشور را دیده، ولی هر استان فرهنگ خاص خود را داشته، مردم اخلاق خودشان را داشته، غذاهای خاص خودشان را داشته و آداب و رسوم خودشان را داشته‌اند.

دبیر کل انجمن دوستی ایران و چین در ادامه می گوید : «یکی از خاطرات خوب من از چین انتشار گنجینه شاهکار ادبیات ایران است که توسط استادان دانشگاه پکن ترجمه شد و در زمان ماموریتم انتشارات ادب و هنر هونان آن را چاپ کرد. مرحوم استادان جانگ هونیان، زنگ یان شن و یه یی لیانگ در این زمینه خیلی زحمت کشیدند، افتخار داشتم که من با همه آنان دوست بودم، رفت و آمد داشتم؛ مخصوصا با استاد جانگ هون نیان روابط نزدیکی دارم، بعد از ماموریت برای حضور در یک سمینار به چین آمدم، به خانه ایشان رفتم، با ایشان صحبت کردم، خیلی خوشحال شد. در ایران برای ایشان یک بزرگداشتی برگزار کردیم، از ایشان هم دعوت کردیم به ایران بیاید، اما چون خیلی پیر بود، دیگر نتوانست بیاید. نشست بزرگداشت بسیار خوب برگزار شد. فیلمی برای ایشان فرستام، خیلی خوشحال شد، گفت چنین مراسم معمولا برای افرادی که فوت شده‌اند برگزار می‌شود، اما شما اولین کسی هستید در زمان حیاتم، برگزار کردید. من به ایشان گفتم شما پدر زبان فارسی در چین و شایسته این افتخار هستید. آقای یه یی لانگ هم به خاطر اینکه چهار پنج سمینار ایرانشناسی برگزار کرد، من به ایشان گفتم شما پدر ایران شناسی در چین هستید. به آقای زنگ یان شن هم گفتم شما پدر لغت نامه زبان فارسی در چین هستید. همه این سه استاد خدمت بزرگی برای روابط ایران و چین و گسترش زبان فارسی در چین انجام دادند. یک روز هم با استاد جانگ هون نیان به خانه استاد بزرگ جی شیان لین رفتم، ایشان استاد برجسته چین و هم یکی از دوستداران فرهنگی ایرانی بودند.»

رایزن فرهنگی اسبق ایران در چین خاطرات خوبی درباره چین دارد، حتی در مدتی هم که به خاطر ماموریت به مالزی رفته بود هر سمیناری درباره چین برگزار می‌شد، از او دعوت می‌شد به عنوان چین شناس سخنرانی کند.

آقای سابقی در «مجمع عالیرتبه گفتگوی تمدن‌های جهانی – تعاملات تمدن چین و تمدن ایران»  درباره  جاده ابریشم قدیم که بین ایران و چین جریان داشت، سخنرانی کرد.

وی اظهار داشت که در این جاده علاوه بر کالاهای بازرگانی که مبادله می‌شد، فرهنگ و اندیشه مردمان دو کشور نیز مبادله می‌شد و تاثیر خوبی داشته است. شناختی که مردم ایران از چین دارند و مردم چین از ایران دارند، محصول همان جاده ابریشم است.

این جاده بیشتر یک جاده فرهنگ بود تا جاده بازرگانی. چون از کالاهایی که از طریق آن جاده مبادله می‌شد، هیچ اثری باقی نمانده، ولی فرهنگ و هنری که مبادله شده، هنوز هست و هر دو کشور هنوز از آن استفاده می‌کنند و حفظ شده و همچنان باعث شد تکامل تمدن و توسعه فرهنگ هر دو کشور شده است.

رایزن فرهنگی اسبق ایران در چین می‌گوید: «ابتکار کمربند و جاده که آقای شی جین پینگ مطرح کرد، الگوی خوبی است. این ابتکار می‌تواند در دنیای امروز که دنیای بسیار نامطمئن و بحران خیزی است، صلح و ثبات منطقه‌ای را ایجاد و تثبیت کند و به توسعه فرهنگی دو کشور کمک کند.»

فرهنگ اصولا کانالی است که می‌تواند برای همیشه منافع ملت‌ها را در نظر بگیرد و نیز یک بستر خوب برای توسعه سایر روابط است .روابطی از جمله روابط سیاسی و بازرگانی می‌تواند در بستر فرهنگ شکل بگیرند. همان طور که در دوران جاده ابریشم قدیم، این فرهنگ بود که زمینه برای توسعه مبادلات کالاها را فراهم می‌کرد.

بنابراین، ابتکار کمربند و جاده مطرح شده توسط آقای شی جین پینگ یک ایده بسیار خوب است. چین هم تلاش می‌کند تا این ایده را عملی کند و ایران نیز همان طور که در دوران جاده ابریشم قدیم نقش مهمی داشته، در اجرای ابتکار کمربند و جاده و ادامه جاده ابریشم قدیم، نیز نقش مهمی ایفا خواهد کرد. زیرا ایران موقعیت ژئوپلیتیک و جغرافیایی مهمی دارد به گونه‌ای که شرق و غرب را مرتبط می‌کند. ایران کشوری مستقل است و دارای سوابق فرهنگی، تمدنی و جمعیتی نسبتا خوبی است و ارتباطاتش با بقیه کشورهای همسایه خوب است طوری که می‌توان گفت اغلب کشورهای همسایه ایران تحت نفوذ فرهنگ ایران هستند .بنابراین اگر رابطه چین و ایران توسعه پیدا کند، اثرش در منطقه نیز ماندگار خواهد بود.

آقای سابقی اشاره کرد که ایران بیش از 50 سال رواط دیپلماتیک با چین دارد و حالا ایران نیز عضو سازمان همکاری شانگهای وعضو گروه بریکس شده و با چین توافقنامه همکاری 25 ساله را امضاء کرده و در عرصه بین‌المللی نگاه‌های مشترکی با چین دارد و هر دو با یکجانبه گرایی کشورهای غربی مخالفند و معتقدند مشکلات منطقه باید از طریق گفتگو حل شود. این عوامل جدیدی است که به آن عوامل قبلی برای توسعه روابط اضافه شده است.

وی می‌گوید: «لذا من پیشنهاد کردم که ارتباطات فرهنگی و ارتباطات بین مردم و ارتباطات در زمینه گردشگری و ارتباطات علمی و رسانه‌ای بین ایران و چین بیشتر گسترش پیدا کند.ما این هنوز کم است. با توجه به پتانسیلی که هر دو کشور چین و ایران دارند، این عوامل باید خیلی بیشتر شود. امیدوارم که با افزایش رفت و آمدهای هیئت‌های بین دو کشور و با برگزاری کنفرانسی که فردا (13اکتبر) برگزار می‌شود، زمینه برای توسعه هر چه بیشتر همکاری‌های فرهنگی بین ایران و چین فراهم شود.«

وی با اشاره به اینکه آمریکا و غرب برای مقابله با ابتکار کمربند و جاده طرح های خود را مطرح کرده و به اجرا گذاشته‌اند اما موفق نبوده‌اند گفت: دلیلش این است که دنیا دیگر استعمار غرب را با چشمان خودش دیده است. کشورهای دنیا از آن ضربه خورده و ضرر کرده‌اند.

از انگلیس گرفته تا پرتغال و هلند و فرانسه تا آمریکا، هر کجا رفتند غیر از اینکه ضرر به آن ملت‌ها بزنند و این کشورها را نابود کنند چیز دیگری نبوده است، اما چین چنین سابقه‌ای ندارد و مردم بیشتر چین را می پذیرند. این یکی از دلایل مهمی است که هر چه تلاش کنند نمی‌توانند با ابتکار کمربند و جاده مطرح شده توسط آقای شی جین پینگ مقابله کنند. قطعا هر کاری بکنند به نتیجه نخواهد رسید.

چین شناس معروف ایران تاکید کرد: اگر ابتکار کمربند و جاده به درستی اجرا شود و از عوامل و کشورها و ملت‌های موثر مثل ایران استفاده شود، قطعا تاثیرگذاری این ابتکار بیشتر خواهد شد.