در آستانه برگزاری مجمع بین المللی «کمربند و جاده»، دولت چین اخیرا کتاب سفید به عنوان «ابتکار کمربند و جاده: اقدامی مهم به منظور ساخت جامعه ای با سرنوشت مشترک برای بشریت» را منتشر کرد.این کتاب سفید ضمن تشریح کامل منبع تاریخی، چشم انداز مهفومی، مسیر انجام، دستآوردهای عملی و اهمیت جهانی ابتکار کمربند و جاده، دستارودهای ثمربخش حاصل شده طی یک دهه پس از مطرح شدن این ابتکار را معرفی کرده و توضیحاتی درباره چگونگی کمک این ابتکار -سرچشمه گرفته از چین اما متعلق به جهان- به زیباتر کردن دنیا ارائه داده است.

ایده ای که خاطرات 2 هزار ساله را زنده کرد

یکی از تفاوت های اصلی این کتاب سفید با دیگر اسناد مشابه خود، جمله‌بندی ادبی و شاعرانه در قسمت های پیشگفتار و متن پایانی آن است: بیش از دو هزار سال پیش، اجداد ما با انگیزه ساده انجام مبادلات دوستانه، از علفزارها و بیابان ها عبور کرده و جاده ابریشم زمینی را که آسیا، اروپا و آفریقا را به هم متصل می کرد، گشودند و عصری از مبادلات گسترده را در تاریخ تمدن بشری آغاز کردند؛ بیش از هزار سال پیش، اجداد ما از امواج متلاطم دریا عبور کرده و راه دریایی ابریشم را گشوده و شرق و غرب دنیا را به هم متصل و عصر جدیدی از آمیختگی تمدن های بشر را آغاز کردند.»

عکس: مقایسه کاروان شتر در جاده ابریشم باستانی با کاروان قطار باربری امروزه بین چین و اروپا. خط آهن باری چین-اروپا 112 شهر چین را با بیش از 100 شهر از 11 کشور و منطقه آسیایی و 200 شهر از 25 کشور اروپایی را متصل می کند.

این کتاب سفید جاده ابریشم باستانی را یک مسیر تجاری و نیز کانال تبادلات تمدن ها ذکر کرده است. در این کتاب آمده است، شی جین پینگ رئیس جمهور چین در سال 2013 در مواقع مختلف ابتکارهای «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» و «راه دریایی ابریشم قرن 21» را مطرح کرد که به طور مختصر به آن ها، ابتکار «کمربند و جاده» گفته می شود.

ابتکاری که انگیزه 150 کشور و منطقه برای تحقق رویای خود را برانگیخته است

در این کتاب سفید 30 هزار کاراکتری، دستاوردهای اجرای ابتکار «کمربند و جاده» در دهه گذشته تشریح شده است که عبارتند از: راه اندازی راه آهن چین-لائوس که لائوس را با دیگر شبکه ریلی بزرگ منطقه متصل کرده است؛ ساخت نخستین پل دریایی مالدیو؛ ساخت نخستین راه آهن سریع السیر در اندونزی؛ ساخت راه آهن آدیس آبابا-جیبوتی نخستین راه آهن برقی فراملی در شرق آفریقا؛ افزایش نرخ اشتغال در آفریقا ناشی از نرخ 89 درصدی شاغلان بومی در

شرکت های چینی فعال در آفریقا طبق گزارش McKinsey & Company؛ رهایی7.6 میلیون نفر از فقر شدید و خلاصی 32 میلیون نفر از فقر متوسط در آفریقا براثر سرمایه گذاری های در چارچوب ابتکار «کمربند و جاده» تا سال 2030 میلادی طبق پیش بینی بانک جهانی.

چنین مواردی،این را به اثبات رسانده است که اجرای مشترک ابتکار «کمربند و جاده» یک شعار نیست، بلکه به منزله اقدامات واقعی برای گشایش تنگناهای اصلی گریبانگیر توسعه اقتصادی اکثر کشورها است و باعث تقویت توانایی کشورها برای کاهش فقر شده و ابتکاری به سود بیشتر کشورها و مردم جهان به شمار می آید.

عکس: در راستای اجرای برنامه «سفر فرشتگان –کمک رسانی انسانی به کودکان مبتلا به بیماری های سخت در افغانستان در چارچوب ابتکار کمربند و جاده»، کودکان افغان مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی در چین تحت عمل جراحی رایگان قرار گرفتند.

این کتاب سفید نشان می دهد که تا پایان ژوئن 2023، چین بیش از 200 سند همکاری در زمینه اجرای مشترک ابتکار «کمربند و جاده» را با بیش از 150 کشور و بیش از 30 سازمان بین المللی در پنج قاره امضا کرده است. در دهه گذشته، این ابتکار از چین به جهان راه یافته و از یک مفهوم به عملیات واقعی با نتایج ملموس تبدیل شده و به عنوان یک محصول عمومی بین المللی و پلتفرم همکاری بین المللی، مورد استقبال گسترده قرار گرفته است.

عکس: در روز 16 اکتبر سال 2019 میلادی، فاز اول راه آهن استاندارد نایروبی-مالابا (راه آهن نایروبی-مالابا) در کنیا که توسط یک شرکت چینی ساخته شده بود، به روی ترافیک باز شد. این پروژه بیش از 20 هزار شغل ایجاد کرده است.

عکس: کودکان در مدرسه روستای پیکوکو، استان ماپوتو، موزامبیک. ساختمان مدرسه پشت آن ها مجهز به آنتن تلویزیون ماهواره ای اعانه شده توسط چین است. پروژه «اتصال ده هزار روستا به شبکه تلویزیونی» 2.5 میلیون جمعیت روستایی موزامبیک را تحت پوشش قرار می دهد.

اقدامی برای ایجادالگوی جدید جامعه با سرنوشت مشترک

طبق این کتاب سفید، اجرای مشترک ابتکار «کمربند و جاده» نه تنها منافع ملموسی را برای کشورها به ارمغان می‌آورد، بلکه کمک‌های مثبتی به ارتقای توسعه سالم جهانی‌سازی اقتصاد، حل مشکلات جهان در توسعه خود و بهبود سیستم حکمرانی جهانی، ارائه کرده است.

این ابتکار که متکی بر مشورت، ساخت و بهره مندی مشترک است، به عنوان ایده ای مربوط به حکمرانی جهانی تلقی می شود و در اسناد بسیاری سازمان ها و سازوکارهای همکاری بین المللی مانند سازمان ملل و مجمع همکاری چین- آفریقا گنجانده شده است. ابتکار «کمربند و جاده» به عنوان اقدامی مهم در راستای ایجاد جامعه با سرنوشت مشترک بشر، الگوی جدید تبادلات میان کشورها را ارائه داده و سیستم حکمرانی جهانی را به سمتی منطقی تر و عادلانه تر سوق داده است.

موسسه بروگل (Bruegel)، یک اندیشکده اروپایی، ماه آوریل 2023 گزارشی به عنوان «رویکرد جهانی به شناخت ابتکار کمربند و جاده» منتشر کرد که طبق آن، کشورهای سراسر جهان به طور کلی، مخصوصا کشورهای در حال توسعه از آسیا تا جنوب صحرای آفریقا ارزیابی مثبتی از این ابتکار داشته اند.

عکس: جاده کفی (Keffi) نیجریه که توسط یک شرکت چینی ساخته شده است، علاوه بر تسهیل عبور و مرور ساکنان و کالاهای محلی، سبب پرورش و آموزش کادر فنی محلی برای ساخت بزرگراه نیز شده است.

دهه اول ابتکار تنها یک سرآغاز بود

در این کتاب سفید به روشنی قید شده است: اجرای ابتکار «کمربند و جاده» این پروژه طولانی مدت تاریخی سیستماتیک فراملی، با گذشت ده سال تنها سرآغاز خود را پشت سر گذاشته است.»

عکس: شهر بندری کلمبو یک پروژه بزرگ مشترک شرکت مهندسی بندر چین و دولت سری لانکا است. انتظار می رود این پروژه بیش از 80 هزار شغل ایجاد کرده و بیش از 15 میلیارد دلار سرمایه جذب کند.

طبق این کتاب سفید، چین در مقیاس بزرگ‌تر، در زمینه‌های بیشتر و در سطح عمیق‌تر درهای خود را به روی جهان باز نگه خواهد داشت و مایل است تا سرمایه گذاری ها را افزایش داده و تمام تلاش خود را برای حق بیان کشورهای بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه در حکمرانی جهانی داشته باشد؛ چین نیز صمیمانه از تعداد کشورهای بیشتر و سازمان‌های بین‌المللی برای پیوستن به ابتکار کمربند و جاده استقبال می‌کند.