نشست دو روزه «گروه 77 و چین» شانزدهم سپتامبر (25شهریور) در هاوانا، پایتخت کوبا به پایان رسید. این اجلاس سیگنال قوی نارضایتی از ایالات متحده را از سوی کشورهای «جنوب جهانی» و فراخوانی قوی برای برقراری نظم جدید بین‌المللی صادر کرد. ایده‌ها و اقدامات چین مورد تحسین اعضای گروه 77 قرار گرفته و انگیزه قوی برای تحقق توسعه مشترک در جنوب جهانی ایجاد کرده است.

«بیانیه هاوانا» که در این اجلاس به تصویب رسید، اشاره کرد که نظم ناعادلانه اقتصادی بین‌المللی کنونی چالش‌های بزرگی را برای کشورهای در حال توسعه به صورتی بسیار جدی به همراه داشته و نیاز مبرمی به اصلاح همه‌جانبه چشم‌انداز مالی بین‌المللی وجود دارد.

بیانیه فوق به شدت با تحریم‌های یکجانبه علیه کشورهای در حال توسعه مخالفت خود را ابراز و بر لزوم حذف فوری این اقدامات تاکید کرد. همچنین با انحصار فناوری و سایر اقدامات ناعادلانه که مانع توسعه فناوری در کشورهای در حال توسعه می‌شود، مخالف شد و از جامعه بین‌المللی دعوت گردید که محیطی باز، عادلانه، فراگیر و بدون تبعیض برای توسعه علمی و فناوری ایجاد کند.

اگرچه در بیانیه هاوانا اشاره نشده که چه کشوری تحریم‌های یکجانبه و انحصار فناوری را علیه کشورهای دیگر اعتمال می‌کند، اما «لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا» رئیس جمهور برزیل صریحاً در سخنرانی افتتاحیه خود از ایالات متحده نام برد و گفت که سیاست محاصره طولانی مدت ایالات متحده علیه کوبا اقدامی غیرقانونی است و قرار دادن کوبا در فهرست «کشورهای حامی تروریسم» را محکوم کرد. علاوه بر این، در مباحثه عمومی این نشست، رهبران بسیاری از کشورهای شرکت‌کننده نیز از رفتار هژمونیک و قلدرانه ایالات متحده انتقاد کردند.

چین عضو گروه 77 نیست، اما همواره از آرمان‌های عادلانه و خواسته‌های منطقی این سازمان حمایت کرده است. روابط چین با گروه 77 از دهه 1990 بر پایه‌ای اساسی توسعه یافت و هماهنگی و همکاری از طریق مکانیسم "G77 و چین" انجام شد. «لی شی»، عضو کمیته دائمی دفتر سیاسی و دبیر کمیسیون بازرسی انضباطی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین به نمایندگی از طرف رئیس جمهور «شی جین پینگ» در اجلاس سران هاوانا شرکت کرده بود.

بیانیه هاوانا، شماری از مفاهیم و گزاره‌های چینی را در خود جای دادده است. این بیانیه خاطرنشان می‌کند که همه طرف‌های ذیربط باید متعهد به دستیابی به توسعه جهانی و همکاری برد-برد بر اساس مشورت مشترک، ساخت مشترک و به اشتراک‌گذاری باشند و ساخت جامعه‌ای بشری با سرنوشت مشترک را ترویج کنند.

«میگل دیاز کانل» رئیس جمهور کوبا رئیس چرخشی گروه 77 در مراسم افتتاحیه خاطرنشان کرد که ابتکار توسعه جهانی پیشنهاد شده توسط رئیس جمهور چین شی جین پینگ دارای اهمیت و ارزش زیادی است. رهبران حاضر در جلسه از جمله «ازلی عسومانی» رئیس دوره‌ای اتحادیه آفریقا و رئیس‌جمهور کومور، «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا، «عبدالقادر کمیل محمد» نخست‌وزیر جیبوتی و «دانیل اورتگا» رئیس‌جمهور نیکاراگوئه همگی از اقدامات چین در حمایت از همکاری جنوب-جنوب تقدیر و تشکر کردند.

چین به بیش از 160 کشور کمک‌های توسعه‌ای ارائه کرده، با بیش از 150 کشور در ساخت و ساز مشترک ابتکار «کمربند و جاده» همکاری نموده و با بیش از 100 کشور و سازمان بین‌المللی برای ارتقای همکاری در ابتکار توسعه جهانی همکاری کرده است. علاوه بر این، چین یک صندوق توسعه جهانی و همکاری جنوب-جنوب افتتاح کرده و بودجه‌های ویژه‌ای را برای اجرای ابتکار توسعه جهانی اختصاص خواهد داد تا کمک‌های جدیدی به کشورهای در حال توسعه در غلبه بر مشکلات و چالش‌ها و دستیابی به توسعه مشترک داشته باشد. چین در مقایسه با برخی از کشورهای غربی، شرایط سیاسی را برای همکاری با کشورهای در حال توسعه ضمیمه نمی‌کند، بنابراین همکاری با چین با استقبال گسترده کشورهای در حال توسعه مواجه شده است.

ایده‌ها و اقدامات چین انگیزه قوی به توسعه مشترک جنوب جهانی تزریق کرده است. لی شی، نماینده ویژه رئیس جمهور شی جین پینگ، در مراسم افتتاحیه اجلاس هاوانا گفت که چین هر چقدر هم که توسعه یابد، همیشه عضوی از خانواده کشورهای در حال توسعه خواهد بود. چین مایل به همکاری با اعضای گروه 77 برای به حداکثر رساندن اثربخشی کالاهای عمومی مانند ابتکار کمربند و جاده، حل مشکلات توسعه، ایجاد جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای جنوب جهانی و ایجاد عصر جدیدی از توسعه مشترک است.

نویسنده: لوئو لایی آن تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین