با توجه به افزایش بی سابقه دمای هوا در روزهای اخیر، دولت ایران به منظور حفظ سلامت مردم، روزهای 2 و 3 آگوست (11 و 12 مرداد) را تعطیل سراسری اعلام کرد.

نگارنده سال‌ها در ایران  کار و زندگی کرده و به دلیل آلودگی شدید هوا با تعطیلات زیادی مواجه شده است، اما هرگز تعطیلات به علت دمای بالا را تجربه نکرده است. با این حال، با تشدید گرمایش کره زمین، تعطیلی به دلیل دمای بالا ممکن است در آینده رایج شود.

سازمان جهانی هواشناسی و آژانس هواشناسی اتحادیه اروپا اخیراً گزارشی مشترک منتشر کرده‌اند که در آن اعلام شده جولای امسال به احتمال زیاد به گرم‌ترین ماه از زمان شروع ثبت در سال 1940 تبدیل خواهد شد. «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد در این خصوص هشدار داد: «عصر  گرمایش زمین به پایان رسیده  و عصر جوشش جهانی فرا رسیده است».

«عصر جوشش جهانی» اصطلاحی اغراق آمیز است، اما گوترش این عبارت را برای تاکید بر جدی بودن مشکل جهانی آب و هوا استفاده کرد. در ماه گذشته، مردم در سراسر جهان شاهد رکوردشکنی دمای بالا، آتش سوزی شدید جنگل‌ها و طوفان‌هایی بوده‌اند که باران‌های بی سابقه‌ای را برای بسیاری از کشورهای آسیایی به ارمغان آورده است. پکن پایتخت چین و استان «هبی» در دو سه روز گذشته تحت تاثیر بارندگی شدید قرار گرفته‌اند و در برخی مناطق تلفات و خسارت‌های شدیدی به بار آورده است.

گوترش خاطرنشان کرد که آب و هوای افراطی در حال تبدیل شدن به روند عادی جدید هستند و کشورها باید از هم اکنون برای جلوگیری از بلایا اقدام کنند. وی از کشورهای توسعه یافته خواست تا به تعهد خود مبنی بر حمایت اقلیمی 100 میلیارد دلاری در سال از کشورهای در حال توسعه عمل کنند.

در کنفرانس اقلیمی کپنهاگ که در سال 2009 برگزار شد، کشورهای توسعه یافته متعهد شدند تا سال 2020 هر سال حداقل 100 میلیارد دلار بودجه به کشورهای در حال توسعه برای مقابله با چالش تغییرات آب و هوایی ارائه کنند. 14 سال گذشته، اما کشورهای توسعه یافته به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و مجموع تامین مالی فعلی نه تنها به طور جدی با هدف نامبرده فاصله دارد، بلکه حتی مشکلاتی مانند اعداد و ارقام ساختگی وجود دارد.

آنچه جدی‌تر است این است که دولت سابق ایالات متحده عمداً از توافقنامه پاریس خارج شد و معاهدات بین‌المللی و تعهدات داخلی را به‌عنوان بازی بچه‌گانه تلقی نمود به گونه‌ای که به‌طور جدی به تلاش‌های جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی آسیب وارد کرد. اگرچه دولت بایدن پس از روی کار آمدن دوباره به  توافقنامه پاریس پیوسته است، اما آمریکا سال آینده وارد سال انتخابات خواهد شد. دونالد ترامپ در حال حاضر در نظرسنجی‌ها پیشتاز است. آیا سیاست آمریکا دوباره به همان روند باز می‌گردد؟ جامعه جهانی در این مورد تردید دارد.

در مقابل، اگرچه چین یک کشور در حال توسعه است، اما همیشه به تعهدات بین‌المللی خود عمل کرده است. همچنین در کنفرانس آب و هوای کپنهاگ، دولت چین اعلام کرد که تا سال 2020 انتشار دی اکسید کربن به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی در مقایسه با سطح سال 2005 بین 40 تا 45 درصد کاهش می‌یابد که این هدف دو سال زودتر از برنامه یعنی در سال 2018 محقق شد. در سال 2020، چین مبتکرانه متعهد شد  تا سال 2030 به اوج انتشار آلاینده‌های کربنی خود برسد و تا 2060 نیز هدف خنثی سازی کربن خود را محقق کند. این جدول زمانی که بسیار پایین‌تر از کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه است، نبرد سختی برای چین محسوب می‌شود، اما چین آن را یک رویداد بزرگ مرتبط با توسعه پایدار ملت و ساختن جامعه بشری با سرنوشت مشترک  تلقی می‌کند.

در سال‌های اخیر، چین دستاوردهای چشمگیری در مسیر توسعه سبز، کم کربن و توسعه پایدار احراز کرده است. ظرفیت تجمیعی انرژی‌های تجدیدپذیر نصب‌شده چین در رتبه اول در جهان قرار دارد و تعداد خودروهای انرژی جدید به بیش از 10 میلیون دستگاه رسیده که معادل بیش از نیمی از کل تعداد جهانی است. علاوه بر این، انرژی‌های پاک مانند نیروگاه‌های آبی، بادی و فتوولتائیک نیز زمینه اصلی همکاری برق چین در چهارچوب ابتکار «کمربند و جاده» است. نزدیک به 70 درصد از ظرفیت تولید فتوولتائیک در جهان توسط شرکت‌های چینی تامین می‌شود که به کشورهای میزبان در عرضه انرژی در جهت بهره وری بالا، پاکیزگی و تنوع کمک کرده و  تحول منافع مثبت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را به همراه داشته و سهم بزرگی در ارتقای توسعه سبز و پایدار در جهان ایفاء کرده است.

تغییرات اقلیمی چالشی رایج است که همه بشر با آن مواجه است و بشر باید برای مقابله با آن همکاری کند. کشورهای توسعه یافته‌ای مانند ایالات متحده باید ابتکار عمل را به عهده بگیرند. همانطور که آقای گوترش گفت، اولویت اصلی باید عمل به تعهدات برای ارائه سالانه 100 میلیارد دلار حمایت آب و هوایی به کشورهای در حال توسعه باشد. ایالات متحده باید از اقداماتی برای اثبات صداقت خود در مقابله با تغییرات اقلیمی استفاده کند، نه اینکه از آن به عنوان به اصطلاح «رهبر آب و هوا» استفاده کند، چه رسد به اینکه با تغییرات اقلیمی به عنوان یک ابزار چانه زنی در ژئوپلیتیک و حمله به سایر کشورها استفاده کند.

 نویسنده: لوئو لایی آن تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین