«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه ایالات متحده اخیرا در پکن گفت چین و آمریکا باید همکاری خود را برای حل مشکل فنتانیل تقویت کنند و از سوی دیگر وزارت دادگستری آمریکا شهروندان چینی را که در یک کشور ثالث به دلیل «ماهیگیری و اجرای قانون» ناشی از مشکل فنتانیل به دام افتاده بودند را تحت تعقیب قضایی قرار داد.

این ماجرا در واقع یک نمونه همیشگی از نمایش آمریکایی است یعنی همزمان با درخواست از چین برای همکاری به سیاه‌نمایی و حمله به این کشور هم می‌پردازد. وزارت دادگستری آمریکا در 23 ژوئن (2 تیر) چهار شرکت و هشت شهروند چینی را با ادعای تولید و فروش پیش‌سازهای شیمیایی ماده مخدر فنتانیل تحت تعقیب قضایی قرار داد. این یک رویداد واقعا چشمگیر به حساب می‌آید.

برخی رسانه‌های آمریکایی هم دروغ «چین مواد مخدر وارد آمریکا می‌کند» را بزرگنمایی کرده و سعی نمودند به چین برچسب «قاچاقچی مواد مخدر» بچسبانند و به زور افکار عمومی جهان را متقاعد کنند که این جدی‌ترین مبارزه با مواد مخدر در جهان است.

می‌توان گفت این نوع بزرگنمایی و دروغ‌پردازی نیات شومی دارد اما باید اذعان کرد بسیار غیرحرفه‌ای و پیش‌پا افتاده هم هست. پیش سازهای فنتانیل که ایالات متحده به آنها اشاره کرده در واقع مواد شیمایی هستند که می‌توان از آنها در تولید فنتانیل استفاده کرد اما اقلام رایجی هستند و شامل کنوانسیون‌های بین‌المللی مبارزه با مواد مخدر و قوانین چین، نیستند.

محصولاتی قبلا از سوی ایالات متحده تحت تحریم قرار گرفته‌اند که حتی شامل کالاهای پزشکی عمومی مثل دستگاه‌های پر کردن کپسول هم شده‌ است. این مثل این است که بگوییم یک تیراندازی دسته جمعی در ایالات متحده رخ داده و به جای ریشه یابی دلیل آن از جانب آمریکا کشورهایی که فولاد صادر می‌کنند را مسئول این حادثه تیراندازی بدانیم. به عبارت دیگر اگر شرکت‌های صادر کننده فولاد تحت تحریم قرار بگیرند دیگر هیچ تیراندازی در ایالات متحده رخ نخواهد داد؟

همانطور که می‌دانیم آمریکا کشوری است که جدی‌ترین مشکل مواد مخدر در جهان را دارد. تعداد معتادان در این کشور معادل 12 درصد کل جهان است یعنی سه برابر نسبت جمعیت آن به جمعیت کل دنیا.

طبق برآورد «مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا»، فنتانیل جان حدود 110 هزار آمریکایی را در سال 2022 گرفته و در حال حاضر علت اصلی مرگ افراد 18 تا 49 ساله در این کشور محسوب می‌شود.

اما چرا آمریکایی‌ها که 5 درصد جمعیت جهان محسوب می‌‌شوند 80 درصد مواد مخدر دنیا را مصرف می‌کنند؟ چرا مشکل فنتانیل در ایالات متحده رو به وخامت است حتی با اینکه جامعه بین‌الملل تدابیر کنترل آن را سخت‌تر کرده است؟

کسانی که اندک عقل سلیم داشته باشند با نگاه به مشکل خاص مصرف مواد مخدر در جهان و دیدن صحنه‌های تکراریِ خرید و فروش و مصرف مواد مخدر در روز روشن در بسیاری از نقاط ایالات متحده، متوجه می‌شوند ریشه مشکل از کجاست. اما با این همه باز هم سیاستمداران آمریکایی همچنان مشتاق این هستند که در جهان بگردند و بخاطر سهل انگاری خود تقصیر را به گردن دیگران بیاندازند و به طور خاص دامی برای چین پهن کنند.

این نوع رفتار بسیار سلطه‌گرایانه است. به دلیل خاطره دردناک «جنگ تریاک» می‌توان گفت چین کشوری است که بیشترین تنفر را از مواد مخدر در جهان دارد و البته همچنین یکی از کارآمدترین کشورها در زمینه مبارزه با مواد مخدر به حساب می‌آید. مردم چین در واقع با فنتانیل آشنا نیستند. می‌توان گفت این آمریکاست که عمیقا درگیر «بحران فنتانیل» شده است.

اما سود آمریکا در این ماجرا کجاست؟ ایالات متحده در سال 2020 از به اصطلاح «موضوع حقوق بشر در شین جیانگ» به عنوان بهانه‌ای برای تحریم موسساتی چون «مرکز شناسایی شواهد وزارت امنیت عمومی» و «آزمایشگاه ملی مواد مخدر» چین استفاده کرد. به دلیل نقش مهم این موسسات در مبارزه با مشکل فنتانیل، چنین تحریم‌های غیرقانونی قطعا چاله‌ای برای خود آمریکا محسوب می‌شوند.

در مقایسه با «بیماری آمریکاییِ» ملموس سوءمصرف مواد مخدر آنچه درمانش دشوارتر است «بیماری آمریکاییِ» ناملموسِ ذهنیت نابهنجار و غیرعادی در قبال چین است.

این امر به جهان امکان می‌دهد تا دوباره به شکلی واضح ببیند چگونه فرهنگ فرافکنی سیاستمداران آمریکایی مبنی بر «همه چیز تقصیر چین است»، توجه مردم ایالات متحده را از مشکلات داخلی این کشور منحرف می‌کند.