در روز جهانی محیط زیست امسال، شی جین پینگ، دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و همچنین رئیس جمهور و رئیس کمیسیون نظامی مرکزی چین، در یک تور بازرسی دو روزه به شهر بایانور، شهر ساحلی رودخانه زرد واقع در بخش شمال غربی منطقه خودمختار مغولستان داخلی که برای سالهای طولانی بیابانی بود رفت . شی در حالی که اظهارات بسیار تحسین برانگیزی درباره دستاوردهای برنامه "دیوار بزرگ سبز" در زمینه حفاظت از محیط زیست کرد، خواستار تلاش‌های مستمر برای ایجاد شگفتی های جدید در مقابله با بیابان‌زایی و ساختن چینی زیبا شد.

بیابان زایی چیست؟

بر اساس کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان زایی که یک معاهده بین المللی بود و در سال 1994 توسط سازمان ملل به تصویب رسید، بیابان زایی فرآیندی است که در آن عوامل طبیعی یا انسانی، بهره وری بیولوژیکی اراضی خشک (سرزمین های خشک و نیمه خشک) را کاهش می دهند. روند کاهشی بهره وری ممکن است ناشی از تغییرات آب و هوایی، جنگل زدایی، چرای بی رویه، فقر، بی ثباتی سیاسی، شیوه های آبیاری ناپایدار یا ترکیبی از این عوامل باشد. برخی کارشناسان می گویند که بیابان زایی یک بحران خاموش و نامرئی است که جوامع را در مقیاس جهانی بی ثبات می کند.

در واقع، بیابان زایی چالش های جدی برای توسعه پایدار و توانایی بشر برای بقا در بسیاری از مناطق جهان ایجاد کرده است. بیش از 3.2 میلیارد نفر در سراسر جهان تحت تأثیر منفی بیابان زایی قرار دارند، در حالی که بیش از 10 درصد از تولید ناخالص داخلی هر کشوری به دلیل بیابان زایی در سال از بین می رود. در حال حاضر حدود 500 میلیون نفر در مناطقی زندگی می کنند که بین دهه 1980 و 2000 بیابان زایی را تجربه کرده اند.

بیابان زایی به هیچ وجه یک موضوع ساده زیست محیطی نیست. همچنین مسائل اقتصادی و اجتماعی سیاسی موجود مانند فقر، بهداشت ضعیف، ناامنی غذایی، کمبود آب، مهاجرت اجباری، و حکمرانی ناکارآمد بر تغییرات آب و هوا موثر بوده یا بلایای طبیعی را تشدید می کند. در برخی شرایط خاص حتی باعث بی ثباتی اجتماعی می شود. بنابراین، مهار بیابان زایی نه تنها وظیفه ای است که سازمان ملل تعیین کرده است، بلکه بر ثبات حاکمیت اکثر کشورهای جهان نیز موثر است.

دولت چین چه کرده است؟

دولت چین کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان زایی را امضا کرد و آن را در اواسط دهه 1990 به اجرا گذاشت. رهبری قوی و مؤثر حزب کمونیست چین، برای مدت طولانی بر وظیفه جامع حفاظت از محیط زیست و تأکید زیادی داشته است.

پس از تأسیس جمهوری خلق چین، رهبری مرکزی حزب کمونیست چین از معنای استراتژیک جنگل کاری و جلوگیری از فرسایش آب و خاک آگاهی کامل داشت. در سال 1972، با وجود اینکه ساختار اقتصادی ملی در وضعیت ضعیفی قرار داشت، رهبری آن زمان همچنان تصمیم گرفت نمایندگانی را به کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست انسانی در سوئد بفرستد، و چین را به یکی از اولین گروه کشورهایی تبدیل کرد که اصول مشترک تعهدات بشری را تعیین نموده است.

در دوران طلایی اصلاحات اقتصادی چین، رهبری مرکزی حزب کمونیست چین به طور فزاینده ای سیاست های زیست محیطی را به طور نظام مند و راهبردی شکل داده است. سال 1978 نه تنها نقطه شروع اصلاحات و گشایش چین بود، بلکه آغاز تصمیم استراتژیک بزرگ چین در برنامه "دیوار بزرگ سبز" بود، یک پروژه زیست محیطی جنگلداری مصنوعی که شمال غرب، شمال و شمال شرق چین را پوشش می دهد. هدف از مهار بلایای باد-شن و ماسه و همچنین فرسایش آب و خاک است. از سال 1983، حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از استراتژی های ملی اساسی چین در نظر گرفته شده است.

چرا تمدن زیست محیطی برای ساختن یک چین زیبا بسیار مهم است؟

از زمان هجدهمین کنگره ملی حزب حاکم چین، با هدایت شی جین پینگ، اندیشه تمدن زیست محیطی و متعهد به ایده توسعه جدید، مطرح شد و دولت چین پاسخ به تغییرات آب و هوایی را در اولویت بالاتری در حکومتداری ایالتی قرار داد. دولت‌های ملی چین و دولت‌های محلی مرتبط، رویکردهای هماهنگی را برای حفظ و احیای اکوسیستم‌های کوه‌ها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها، زمین‌های کشاورزی، دریاچه‌ها، مراتع و بیابان‌ها اتخاذ کرده‌اند و جنگل‌کاری در مقیاس بزرگ را انجام داده‌اند. در نتیجه، طی سال‌های 2016 تا 2020، چین کنترل بیابان‌زایی را در حدود 11 میلیون هکتار انجام داد، بیابان‌زایی سنگی در 1.65 میلیون هکتار را مهار کرد و درمان جامع فرسایش خاک را برای 310000 کیلومتر مربع دیگر از زمین اعمال کرد.

دولت چین به صراحت اعلام کرده است که پروژه های زیست محیطی از جمله بیابان زایی کلید امنیت زیست محیطی برای ساختن یک کشور قوی و توسعه پایدار کل کشور چین است و این تلاش ها صرفاً به خاطر خود چین نیست، بلکه بر اساس احساس مسئولیت در قبال تمدن بشری نیز انجام می شود. چین تمام تلاش خود را برای مقابله با مسائل طبیعی و اقلیمی و کمک به ایجاد رابطه جدیدی انجام داده است که به موجب آن بشریت و طبیعت می توانند در هماهنگی هم زندگی و پیشرفت کنند.