نخستین «نشست سران چین-آسیای مرکزی» به شکل موفقیت آمیزی روز جمعه 19 مه (29 اردیبهشت) در شهر «شی‌آن»، استان «شان‌شی» چین یعنی نقطه آغازین و شرقی جاده ابریشم باستانی، برگزار شد.

«شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین با ریاست بر این نشست و ایراد یک سخنرانی کلیدی تاکید کرد جهان نیازمند یک آسیای مرکزی با ثبات، مرفه، هماهنگ و متصل به هم است و «پیشنهاد هشت بندی» در خصوص چگونگی ساخت یک جامعه چین-آسیای مرکزی با سرنوشت مشترک ارائه نمود که با تایید قابل توجه سران کشورهای آسیای مرکزی مواجه شد و پاسخی گرم دریافت کرد.

محل برگزاری اصلی نشست سران چین-آسیای مرکزی در «مرکز کنفرانس بین‌المللی شی‌آن» قرار داشت.

اما چگونه باید یک جامعه چین-آسیای مرکزی با سرنوشت مشترک در دوره جدید ساخت؟ طرف چینی پاسخ داد که با «حمایت متقابل، توسعه مشترک، امنیت جهانی و دوستی نسل اندر نسل» می‌توان این جامعه را بنا کرد.

همکاری میان دو طرف چگونه ارتقاء می‌یابد؟ چین ایجاد سازوکار تقویت یافته، توسعه روابط اقتصادی و تجاری، تعمیق ارتباطات، توسعه همکاری انرژی، ارتقاء نوآوری سبز، تقویت توانمندی‌های توسعه، تقویت گفتگو میان تمدن‌ها و حفظ صلح منطقه‌ای را پیشنهاد داده است.

این یک «طرح چینِ» کامل، متمرکز و نظام‌مند است که هم کلیات و جزییات و هم اهداف و وظایف دارد و ارائه دهنده دستورالعمل‌های اساسی و عملیاتی برای ساخت یک جامعه نزدیکتر چین-آسیای مرکزی با سرنوشتی مشترک است. آسیای مرکزی در قلب قاره اوراسیا واقع شده است. سازوکار چین-آسیای مرکزی متعلق به 6 کشور است و البته آغوش آن برای تمام جهان نیز گشوده است.  

در حال حاضر جهان در حال ورود به دوره‌ای جدید از ناآرامی و تغییر است. چند کشور غربی در حال تحریک اختلاف و تقابل هستند و جدا شدن و شکستن زنجیره‌ها را تشدید می‌کنند.

برخی نیروهای خارجی در آسیای مرکزی نفوذ و ناآرامی ایجاد کرده‌اند و باعث اختلال و تخریب جدی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورهای این منطقه شده‌اند.

همکاری باز و جامع میان چین و کشورهای آسیای مرکزی در مقابل این وضعیت پیچیده و جدی بین‌المللی آثار مثبتی را برای منطقه و جهان به ارمغان خواهد آورد.

آقای «شی» در سخنرانی کلیدی خود تاکید کرد جهان خارج می‌توان احساس کند که چین در حال توسعه همکاری با کشورهای آسیای مرکزی از چشم انداز بلندای یک دیدگاه اساسی به تغییرات وضعیت جهان است.

تمام طرف‌ها در «بیانیه شی‌آن» مجددا تفاهم و حمایت مشترک در خصوص موضوعات منافع کلیدی مورد علاقه یکدیگر را مورد تایید قرار دادند؛ کشورهای آسیای مرکزی از ابتکارات توسعه جهانی، امنیت جهانی و تمدن جهانی تمجید فراوانی به عمل آورده و خواستار اجرای فعالانه این ابتکارات شدند؛ تمام طرف‌ها بر چندجانبه گرایی دفاعی مستحکم تاکید نمودند.

می‌توان دید که ساخت یک جامعه نزدیکتر چین-آسیای مرکزی با سرنوشت مشترک نه فقط به دو طرف برای تداوم نوشتن دوستی هزار ساله و گشودن آینده‌ای تازه کمک خواهد کرد بلکه به بهبود حفظ انصاف و عدالت بین‌المللی و ایجاد یک الگوی جدید برای کشورهای در حال توسعه به منظور وحدت و تقویت آنها کمک می‌کند.

واقعیت این است که همکاری میان چین و آسیای مرکزی علیه هیچ طرف دیگری نیست. این همکاری شامل «محافل کوچک» بسته و انحصاری نیست و مخالف سیاست‌های بلوکی و تقابل جنگ سرد است. این دقیقا همان انرژی مثبتی است که جهان آشفته و پر آشوب امروز به آن نیاز دارد.

شهر شی‌آن در تاریخ طولانی خود شاهد رفاه ناشی از جاده ابریشم بوده است. امروز برگزاری نشست سران چین-آسیای مرکزی در این پایتخت باستانی به نقطه عطفی جدید در تاریخ روابط دوجانبه تبدیل شده است.

سازوکار نشست سران چین-آسیای مرکزی با مغتنم شمردن این نشست به عنوان یک فرصت، رسما ایجاد شد به گونه‌ای که دستورالملی راهبردی برای همکاری آینده میان دو طرف ارائه خواهد کرد.

سران 6 کشور به اتفاق هم پس از برگزاری نشست اقدام به کاشت درخت انار کردند. این یک اقدام نمادین به حساب می‌آید و نشان می‌دهد این 6 کشور به مانند دانه‌های انار با هم متحد هستند. این نیاز طرف‌های مقابل و نیاز تمام جهان است.