انگیزه پشت همکاری نزدیک چین-آسیای مرکزی چیست؟
2023/05/17 15:47:57

نخستین «نشست چین-آسیای مرکزی» از 18 تا 19 مه (28 تا 29 اردیبهشت) در شهر «شی‌آن»،‌ استان «شان‌شی» چین برگزار خواهد شد. این نخستین بار است که از زمان برقراری روابط دیپلماتیک میان چین و پنج کشور آسیای مرکزی در 31 سال گذشته چنین نشستی به صورت حضوری برگزار می‌شود. با توجه به تغییرات بزرگی که طی قرن اخیر بی‌سابقه بوده و جهان با آن دسته و پنجه نرم می‌کند، گردهمایی 6 تن از سران کشورها در نقطه آغاز جاده ابریشم باستانی از اهمیتی فوق العاده‌ برخوردار است.

«همسایه خوب، دوست خوب، شریک خوب و برادر خوب»؛ این تصویری درست از رابطه میان چین و کشورهای آسیای مرکزی است. چین و کشورهای آسیای مرکزی از زمان برقرار روابط دیپلماتیک در سال 1992 مناسباتی پایدار با وجود فراز و نشیب‌های بین‌المللی داشته‌اند.

آنها به توسعه‌ای جهش‌وار دست یافته و مناسبات آنها از حسن همجواری دوستانه به شراکت راهبردی و شراکت راهبردی جامع توسعه یافته و همکاری در زمینه‌های مختلف وارد مسیری سریع شده است.

اما چه نیرویی پشت این همکاری تنگاتنگ است؟ این اساسا به دلیل رهبری دیپلماسی رئیس دولت است. «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین طی 10 سال گذشته چندین بار اقدام به بازدید از آسیای مرکزی کرده است. سران پنج کشور آسیای مرکزی نیز از پکن، شانگهای، چینگدائو و بسیاری از مناطق دیگر چین بازدید کرده‌اند.

در حال حاضر چین و آسیای مرکزی در دوره‌ای مهم از توسعه قرار دارند. چین متعهد به ارتقاء مدرنیزاسیون به سبک چینی و کشورهای آسیای مرکزی نیز بر ارتقاء راهبردهای توسعه‌ایِ تسریع‌یافته، متمرکزند و به دنبال تقویت همکاری با چین هستند.

همزمان تمام کشورها در حال مواجهه با تاثیر تغییرات بی سابقه در قرن اخیر هستند و اشتیاق آنها برای غلبه مشترک بر چالش‌ها بیشتر شده است. در این شرایط،‌ اولین نشست چین-آسیای مرکزی در برهه زمانی درستی برگزار می‌شود به گونه‌ای که تعمیق مداوم اعتماد متقابل راهبردی و توسعه پیوسته‌ی همکاری در حوزه‌های مختلف میان دو طرف را تقویت خواهد کرد.

کشورهای آسیای مرکزی محصور در خشکی هستند و توسعه اولویت اصلی آنها محسوب می‌شود. چین و اقتصادهای آنها به شکل قابل توجهی مکمل همدیگر هستند. به طور خاص، زمانی که آقای شی در سال 2013 به قزاقستان سفر کرد، برای نخستین بار ابتکار ساخت مشترک «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» را مطرح کرد و به این ترتیب فرصت‌های توسعه‌ایِ عظیمی را برای هر دو طرف ایجاد نمود.

دوستان در آسیای مرکزی اغلب می‌گویند با اینکه آسیای مرکزی از دریا دور است اما «ما به چین نزدیک هستیم و بازار بزرگ چین دریای ماست». چین و آسیای مرکزی در حال تقویت همکاری در حوزه‌های انرژی، اقتصاد دیجیتال، های‌تک و غیره هستند. آسیای مرکزی نه تنها مبداء ابتکار «کمربند و جاده» است بلکه محیط اجرای آن نیز هست.

یک شعر معروف در ترکمنستان می‌گوید: «قدرت متراکم می‌تواند سنگ سخت را به گدازه آتشفشان تبدیل کند».

طی 30 سال گذشته چین و کشورهای آسیای مرکزی همواره به یکدیگر احترام گذاشته، مناسبات حسن همجواری و دوستی را حفظ کرده، به یکدیگر در فراز و نشیب‌ها کمک نموده و از نتایج همکاری برد-برد سود متقابل برده و به این ترتیب الگویی برای نوع جدیدی از روابط بین‌الملل را ترسیم کرده‌اند.

در این برهه زمانی، سران 6 کشور چین و آسیای مرکزی در شهر «شی‌آن» جمع می‌شوند تا به دنبال توسعه آینده باشند و دست در دست هم یک جامعه نزدیکتر چین-آسیای مرکزی با سرنوشتی مشترک بسازند به گونه‌ای که به طور قطع «30 سال طلایی» بعدیِ مهیج‌تری را رقم خواهند زد.

  • 2023/05/17 15:47:57
  • GMT+08:00
  • /