همکاری اقتصادی کانون اولویت‌دار و قابل تحسینِ چینِ پویا، عملگرا و برون‌نگر طی 10 سال گذشته بوده و این در شرایطی صورت گرفته که محیط ژئوپلتیکی طوفانی جهان با درگیری‌های سیاسی و ایدئولوژیکی خانمان‌سوز، نااطمینانی‌های اقتصادی و بحران پاندمی فاجعه‌بار بدتر شده است.

این دیدگاه تجارت‌محور چین به وسیله «ابتکار کمربند و جاده» آرمانگرایانه آن تجسم یافته؛ ابتکاری که به یک نیروی پیش‌برنده قدرتمند برای رشد جامع‌تر، برابرتر و پایدارتر اقتصاد جهانی تبدیل شده به گونه‌ای که عمدتا کشورهای در حال توسعه از آن سود می‌برند.

ابتکار کمربند و جاده با تبیین امیدهای چین برای «ساخت جامعه‌ای بشری با سرنوشت مشترک» پروژه‌ها و همکاری زیرساخت، تجارت، فناوری و اقتصادی-اجتماعی را با 140 کشور و 32 سازمان مطرح و اجرایی ساخته که شامل 46 کشور در آفریقا، 27 کشور در اروپا، 11 کشور در منطقه آسیا-اقیانوسیه و هشت کشور در منطقه آمریکای لاتین است.

بر خلاف قدرت‌های اقتصادی قرون گذشته در غرب و ژاپنِ قرن نوزدهم، که از فتوحات استعماری برای توسعه دستاوردهای اقتصادیشان استفاده می‌کردند،‌ چین دستاوردهای جهانی را از طریق صادرات و واردات بازارمحور و سرمایه گذاری‌ها و وام‌های توسعه‌ای تحت چارچوب ابتکار کمربند و جاده، گسترش داده است.

در حقیقت چین حتی در بالاترین موفقیت‌های اقتصادی خود به عنوان یکی از ثروتمندترین کشور جهان هیچ سابقه‌ای از استعمارگری ندارد. امروز چین در حال ساخت جهانی‌سازی اقتصادی از طریق ابتکار کمربند و جاده است. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی چین که در سال 2012، 82 میلیارد دلار بود به 154 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافت و آن را به یک اولویت ارشد سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل کرد.

ابتکار کمربند و جاده و تعامل تجارت‌محور چین با جهان از سنت بازرگانی باستانی درخشان آن و خصلت‌های کارآفرینانه مردم چین که توسط «جاده ابریشم» باستانی و «تجارت دریایی» تجلی یافته، نشأت گرفته است.

بنا بر این،‌ اطلاق «جاده ابریشم جدید» قرن بیست و یکم به ابتکار کمربند و جاده و مسیر دریایی آن به عنوان «جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یکم» امری شایسته است.

جاده ابریشم باستانی میان شرق و غرب از آسیای مرکزی، شبه قاره هند،‌ خاورمیانه،‌ آفریقا و اروپا می‌گذشت در حالیکه جاده ابریشم دریایی باستانی از جنوب شرقی آسیا و مدت‌ها پیش از ورود استعمارگران غربی، عبور می‌کرد. حضور طولانی مدت جوامع چینی کارآفرین در جنوب شرقی آسیا در واقع میراث این جاده ابریشم دریایی باستانی است.

در قرن بیست و یکم علی‌رغم دشواری‌هایی مانند «جنگ‌های تجاری» هرج و مرج طلبانه‌ای که آمریکا به راه انداخته، جنگ‌های بی‌ثبات‌کننده، خصومت‌های ایدئولوژیکی و دیگر موانع، ابتکار کمربند و جاده به دلیل اینکه خواسته سیاسی و عملگرایی رهبران چینی با پشتکار،‌اتحاد و روح کارآفرینی بزرگ مردم چین، عجین شده به موفقیتی پرطنین دست یافته است.

دستاوردهای ابتکار کمربند و جاده طی 10 سال گذشته تاثیر مثبتی بر جهان گذاشته است.

چین همچنین زنجیره‌های صنعتی و دیگر زنجیره‌های تامین خود را در جهان گسترش داده،‌ از توسعه سبز و پایدار حمایت کرده و گفتگو، تفاهم و همکاری متقابل سودمند بیشتر و تعاملات مردم با مردم در میان کشورها و مناطق مختلف را ترویج داده است. به همین دلیل این کشور کمک زیادی به هماهنگی و ثبات اجتماعی جهان و صلح جهانی کرده است.

در حال حاضر ایران نیز فعالانه به دنبال فرصت‌های بیشتر و در صدد مشارکت وسیع‌تر و عمیق‌تر در ساخت مشترک ابتکار کمربند و جاده است.