ساکنان شهر «مونتیسلو» ایالت مینه سوتای آمریکا اخیراً بسیار نگران شدند چون آگاه شدند حدود 1.5 میلیون لیتر فاضلاب رادیواکتیو حاوی تریتیوم از نیروگاه هسته‌ای مونتیسلو به محیط نشت کرده است. اما تکان دهنده‌تر این است که این نشت در واقع در نوامبر سال گذشته آغاز شده و مسئولان ایالات با گذشت چهار ماه به تازگی این وضعیت را به اطلاع عموم رسانده‌اند. این طبیعتا تردیدهای زیادی را در میان افکار عمومی آمریکا به دنبال داشته است.

دلیل تاخیر در اطلاع‌رسانی درباره این حادثه، «اعتقاد» شرکت صاحب نیروگاه و دولت به «خطر نبودن» نشت فاضلاب نیروگاه هسته‌ای است.

پس از وقوع حادثه نشت، شرکت اکسل انرژی (Xcel Energy) شرکت صاحب نیروگاه در حالیکه هیچ شرکت طرف ثالثی را برای ارزیابی نشت دعوت نکرد، خودسرانه به این نتیجه رسید که نشت فاضلاب نیروگاه هیچ آسیبی به محیط زیست و سلامت مردم نخواهد رساند. مسئولان این شرکت در کنفرانس خبری اضطراری پس از لو رفتن این نشت گفتند که «فاضلاب نشت کرده در همان سایت نیروگاه کنترل شده و نشت در خارج از سایت شناسایی نشده است.» طبیعی است که این شرکت آن را حادثه‌ای جدی نمی‌داند و بدین ترتیب به اطلاع عموم نرسانده است.

سئوال اینجا است که آیا دولت آمریکا از آن گاه بود؟ مسئولان شرکت اکسل انرژی گفتند در فردای آغاز نشت فاضلاب این موضوع را به دولت ایالتی و کمیسیون تنظیم مقررات هسته‌ای فدرال اطلاع داده‌اند اما مقامات ایالتی گفتند که چون منتظر اطلاعات بیشتر درباره حادثه بودند همان موقع به عموم اطلاع نداده‌اند. آنها تاکید کردند که نشت فاضلاب رادیواکتیو از نیروگاه هیچ خطر «فوری» برای سلامت عمومی به وجود نیاورده است.

خطر «فوری» ندارد؟ اما سوال مهم اینجاست که در طولانی مدت چه اثرات و آسیب‌هایی به همراه خواهد داشت؟ رویدادهای مشابه در تاریخ مانند حادثه نیرگاه چرنوبیل و نیروگاه فوکوشیما به ما یادآوری می‌کنند که آلودگی هسته‌ای ناشی از این نوع حوادث طول می‌کشد و کم کم به سلامت ضرر می‌رساند و ریشه کنی آسیب‌های آن کار بسیار دشواری است. فراموش نکنیم که نرخ ابتلا به سرطان تیروئید در بین کودکان در فوکوشیما 10 سال پس از نشت نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما حدود 10 برابر افزایش یافته است.

بنا بر این قابل پیش‌بینی است که نشت فاضلاب از نیروگاه هسته‌ای مونتیسلو قطعاً آسیب طولانی‌مدتی به زندگی و سلامت ساکنان محلی یا حتی ساکنان مناطق وسیع‌تر وارد کند.

این نوع پنهان‌کاری اتفاقا در حادثه نشت مواد خطرناک شیمیایی از قطار واژگون شده در ایالت اوهایو نیز مشاهده شد. در آن مورد، این تا بیش از 10 روز پس از وقوع حادثه بود که مشخص شد منابع آب محلی به خاطر این حادثه آلوده شده چون پیش از آن به مردم محلی گفته شد آب آشامیدنی سالم و ایمن است اما موقعی که آنها به محل زندگی خود بازگشتند مشاهده کردند ماهی‌ها در رودخانه تلف شده‌اند و روی سطح آب یک لایه سبز رنگ مثل روغن وجود دارد.

شاید به خاطر همین رویکرد در قبال نشت فاضلاب خطرناک رادیواکتیو و شیمیایی است که آمریکا از آمادگی ژاپن برای تخلیه فاضلاب هسته‌ای نیروگاه فوکوشیما به دریا حمایت می‌کند.

به طور قطع زندگی و سلامت ساکنان شهر مونتیسلو به خاطر نشت فاضلاب رادیواکتیو نیروگاه هسته‌ای به خطر افتاده است؛ مردم فلسطین شرقی در ایالت اوهایو و مردم کشورهایی که جریان آب دریا از نیروگاه هسته‌ای ژاپن به آنجا می‌رسد نیز همین طور هستند. این در حالیست که حق حیات و حق سلامت جزو اساسی‌ترین حقوق بشر باید باشند چون اگر انسان جان و سلامتی نداشته باشد، دیگر حقوق برایش چه اهمیتی دارد؟

آمریکا آشکارا به این حقوق در نزد مردم خود اهمیتی نشان نمی‌دهد اما در عین حال این رویکرد باعث نشده انگشت اتهامش را به سوی دیگر کشورها در مساله حقوق بشر نشانه نرود.