آقای «مرتضی مکی» کارشناس مسائل اروپا در ایران در مصاحبه‌ای با اشاره به ابراز نگرانی و هشدارهای مقامات اروپایی نسبت به پایان یافتن ذخایر تسلیحاتی اروپا برای کمک نظامی به اروپا و در عین حال تاکید برخی مقامات این کشورها برای ضرورت تداوم جنگ تصریح کرد: حمله روسیه به اوکراین، شکاف و اختلاف نظری را که میان اروپا و آمریکا بر سر چگونگی مواجهه با مسکو وجود داشت، از بین برد. آلمان‌ها و فرانسوی‌ها بر این اعتقاد بودند که باید با روابط اقتصادی قوی با روسیه از داخل بر قدرت آن به عنوان تهدیدی برای اروپا اثر بگذارند.

وی با بیان اینکه آمریکا بیشتر به مهار روسیه در داخل مرزهای خودش اعتقاد داشت، یادآور شد: در نهایت این سیاست آمریکا بود که موجب تحریک روسیه برای حمله به اوکراین شد و اروپایی‌ها در وضعیتی قرار گرفتند که چاره‌ای جز همراهی و همسویی با آمریکا در کمک به اوکراین برای مقابله با روسیه نداشتند. این وضعیت برای اروپا بسیار سنگین است.

این کارشناس مسائل اروپا گفت: اکنون که بیش از 9 ماه از جنگ می‌گذرد، اروپایی‌ها بسیار علاقه‌مند هستند که بتوانند هر چه زودتر این جنگ را به پایان برسانند. طرح مکرر این هشدارها که ذخایر نظامی ما پایان یافته و امکان ارسال کمک‌های بیشتری به اوکراین نداریم، نشانه‌هایی است از آن که آن‌ها بسیار علاقه‌مند هستند جنگ روسیه در این نقطه به پایان برسد و یا با ایجاد آتش‌بسی، شرایط برای گفتگو و مذاکره با روسیه فراهم شود. حتی اگر روس‌ها حاضر به عقب نشینی از اوکراین نباشند، این خواسته قلبی اروپایی‌ها است.

مکی در عین حال افزود: با اینکه اروپا چنین خواسته‌ای دارد، اما واقعیت میدانی چیز دیگری است؛ به هر حال آمریکا فرصتی طلایی برای مهار و تضعیف روسیه به دست آورده‌ و به هیچ وجه حاضر به از دست دادن این موقعیت نیست. پیشنهاد جو بایدن برای مذاکره با روسیه با شرط عقب نشینی از اوکراین تا حدودی پیام روشنی برای اروپایی‌ها بود که بدون عقب نشینی روس‌ها، هیچ راه دیگری برای مذاکره و گفتگو با روس‌ها نیست.

وی با اشاره به اظهارات اخیر وزیر امورخارجه آمریکا مبنی بر اینکه «وضعیت جنگ اوکراین با دیپلماسی و مذاکره پایان خواهد یافت و باید شاهد صلحی عادلانه و بادوام باشیم»، ادامه داد: در سفر رئیس جمهور فرانسه به آمریکا، همچنان کاخ سفید بر این موضع تاکید داشت و عملا اعلام کرد اجرایی کردن دیدگاه مکرون و شولتس درخصوص تلاش برای مذاکره با پوتین در شرایط فعلی امکان پذیرنیست.

این تحلیلگر مسائل اروپا گفت: سخنان اخیر جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مواضعی که مقامات اروپایی اذعان کردند مبنی براینکه مذاکراتمان با پوتین را ادامه می‌دهیم و یا تاکیدات مکرون درخصوص ضرورت گفتگو با رئیس جمهور روسیه، نشان می‌دهد آن‌ها به دنبال مدیریت شرایط از طریق گفتگو هستند؛ اما این موضع روس‌ها که شرط پذیرش عقب‌نشینی از اوکراین را برای آغاز گفتگوها نمی‌پذیرند، چشم‌انداز روشنی از وضعیت این بحران ایجاد نمی‌کند و همچنان با شرایط ابهام‌آمیزی این جنگ ادامه خواهد یافت.

مکی با اشاره به تاکید فرانسه بر ضرورت ارائه تضمین به روسیه در معماری امنیتی آینده اروپا خاطرنشان کرد: پیش از جنگ اوکراین نیز از سوی فرانسه چنین دیدگاه‌هایی شنیده می‌شد، اما این رویکرد در شرایط فعلی در انزوا قرارگرفته است. آمریکایی‌ها برای مهار روسیه بیشتر بر توسعه ناتو تاکید داشتند. در جریان حمله روسیه به گرجستان در سال 2008، این سارکوزی بود که با رفت و برگشت‌های مکرر به تفلیس و مسکو تلاش داشت مدیریت بحران را در دست بگیرد و از تداوم آن جلوگیری کند، البته تاحدودی نیز موفق شد.

وی ادامه داد: اما در قبال بحران اوکراین، آمریکایی‌ها حاضر به چنین رویکردی نیستند. سال 2008 نیز مرکل و سارکوزی بر این نکته تاکید کردند که باید موضوع پذیرش اوکراین و گرجستان برای عضویت در ناتو تا آینده نامعلومی به تعویق بیفتد و این اقدام صورت گرفت، اما عملا این تفاوت دیدگاه‌ها تداوم یافت و در نهایت آمریکا به عنوان تامین‌کننده بزرگ بودجه ناتو، همچنان بر توسعه آن حتی بر جمهوری‌های سابق شوروی تاکید دارد.

این کارشناس مسائل اروپا با اشاره به اظهارات صدراعظم آلمان مبنی بر اینکه «خواهان به رسمیت شناختن روسیه به عنوان کشور بزرگ اروپایی و همکاری اقتصادی با آن بعد از پایان جنگ در اوکراین هستیم»، اظهارداشت: اولاف شولتس با این وعده‌ها تلاش می‌کند روسیه را به گفتگو و عقب‌نشینی از اوکراین ترغیب کند و این امید را بدهد که شرایط روسیه و اروپا می‌تواند تا حدود زیادی به قبل از حمله به اوکراین برگردد؛ اما صحنه میدانی اوکراین و نوع مواجهه‌ای که میان آمریکا و روسیه وجود دارد، چنین چشم‌اندازی ایجاد نمی‌کند.

مکی یادآورشد: اروپایی‌ها قدرت مانور بسیار پایینی دارند، قبل از حمله روسیه به اوکراین، آن‌ها تصور می‌کردند می‌توانند از طریق قدرت نرم در جذب، مدیریت و مهار روسیه به اهدافشان دست یابند. اظهارات مرکل، درخصوص ایجاد زمینه گفتگو درچارچوب مینسک با هدف خرید زمان در روابط با روسیه نیز در این چارچوب است. آن‌ها هیچگاه نمی‌گفتند روسیه شریک استراتژیک ما است و بر این نکته تاکید داشتند که راه تغییر در رفتار روسیه گسترش همکاری‌ها است.

وی اضافه کرد: آنچه اروپایی‌ها درخصوص ابراز امیدواری برای پایان یافتن جنگ و آغاز مذاکرات مطرح می‌کنند، درچارچوب خواسته‌های آن‌ها تحلیل می‌شود، اما باید دید آیا آن‌ها برای رسیدن به این خواسته توانی هم دارند! آن‌ها به لحاظ قدرت نظامی به شدت به آمریکا وابسته هستند و بحران اوکراین عمق و پیامدهای این وابستگی را به خوبی نشان داد.

مکی تاکید کرد: این وضعیت با جنگ اوکراین تشدید شد و یکی از پیامدهای جنگ اوکراین نشان دادن عمق وابستگی اروپا به آمریکا بود و آن‌ها در شرایطی نیستند که بتوانند خط و مشی و مدیریت بحران اوکراین را به دست گیرند و چاره‌ای هم جز هماهنگی و همسویی با آمریکا درخصوص بحران اوکراین ندارند.

مطالب بالا نظرات شخصی کارشناس محترم است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌کند.