«شیه فنگ» معاون وزیر خارجه چین از 11 تا 12 دسامبر (20 تا 21 آذر) با «دانیل کریتنبرینک» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور شرق آسیا و اقیانوسیه و «لورا روزنبرگر» مدیر ارشد امور چینِ شورای امنیت ملی کاخ سفید، دیدار کرد.

در این دیدار که در شهر «لانگ‌فانگ» واقع در استان «هه‌بی» برگزار شد، دو طرف رایزنی‌های مفصلی درباره اجرای توافقات به دست آمده توسط روسای جمهور چین و ایالات متحده در بالی اندونزی انجام دادند. همچنین آنها بحث درباره اصول راهنمای روابط چین-آمریکا، مدیریت صحیح موضوعات حساس در روابط دوجانبه مانند مساله تایوان، تقویت تبادلات در تمام سطوح و همکاری در زمینه‌های مشخص را به پیش بردند.

دو طرف موافق بودند که این مذاکرات صریح، عمیق و سازنده بوده و تماس خود را حفظ خواهند کرد.

این اولین سفر هیات بلند پایه آمریکایی به پکن از زمانی است که سران پکن و واشنگتن در نشست گروه 20 بالی در ماه نوامبر دیدار کرده و وعده دادند تلاش‌هایی برای ترمیم روابط دوجانبه انجام دهند.

بر اساس اعلام وزارت امور خارجه ایالات متحده، سفر مذکور مقدمات دیدار «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در اوایل سال آینده میلادی به چین را نیز فراهم کرده است.

می‌توان گفت که سفر کریتبرینک و روزنبرگر جدیدترین اقدام روبه جلوی دو طرف در راستای پیگیری و اجرای توافقات به دست آمده توسط سران دو کشور محسوب می‌شود.

گرچه سفر اخیر هیات آمریکایی به چین یک امر معمول تلقی می‌شود، اما باعث شده جهان خارج انتظارات مثبت‌تری از ترمیم روابط چین-ایالات متحده به منظور اجتناب از «هر گونه حادثه» آن هم با توجه به روابط تنش آمیز دو قدرت بزرگ، داشته باشد.

اخیرا، چین و آمریکا گفتگوهایی را در سطوح مختلف در زمینه‌های اقتصاد، تجارت، آب و هوا و امور نظامی برگزار کردند. تعامل میان دو طرف بر اساس توافقات به دست آمده توسط سران دو کشور رو به افزایش است.

باید گفت برای روابط دوجانبه که هم اکنون در حالت توقف به سر می‌برد، این سفر سیگنال‌های مثبتی را انتقال می‌دهد. در هر صورت، گفتگو بهتر از تقابل و رویکرد برد-برد بهتر از رویکرد جمع صفر است. بنا بر این، طرف چینی از سفر هیات بلندپایه آمریکایی استقبال می‌کند و امیدوار است که این تعامل ادامه یابد.

در عین حال، پکن همچنین متوجه شده که پیش از انجام سفر هیات آمریکایی به چین، آنها به صورت عمد یا غیر عمد فضایی را در افکار عمومی به وجود آوردند مبنی بر اینکه «چین بیشتر نیازمند تعامل با ایالات متحده است».

«کرت کمبل» هماهنگ امور هند-اقیانوسیه در کاخ سفید هفته گذشته اظهار داشت که چین با توجه به مواجهه با «چالش‌های داخلی اقتصادی» خواستار روابط تثبیت‌شده با ایالات متحده است. وی همچنین گفت «از سرگیری برخی از عناصر کاربردی و قابل پیش‌بینی دیپلماسی قدرت بزرگ» در ماه‌های آتی مشاهده خواهد شد اما «مقداری عدم قطعیت» وجود دارد.

با این وجود، بر همگان واضح است که نگرانی آمریکا درباره چین و منطق هژمونیک آن است که «کاربردی» و «قابل پیش‌بینی» بودن روابط دوجانبه را کم کرده است. مردم چین مدت‌های مدید است که با حقه اعمال فشار بر طرف چینی از طریق افکار عمومی پیش از مذاکرات، آشنا هستند.

صادقانه باید گفت واشنگتن اعتبار خوبی ندارد. طرف چینی بیشتر توجه‌اش به رفتار آمریکاست نه آنچه بر زبان می‌راند. همین چند روز در حالی که واشنگتن اعلام کرد به مدیریت مسئولانه رقابت میان دو کشور و کشف حوزه‌های بالقوه همکاری ادامه خواهد داد، همزمان منافع کلیدی چین در زمینه‌هایی مانند مساله تایوان، بازسازی زنجیره تامین، امور نظامی و حقوق بشر را به چالش کشید.

اقدامات آمریکا برای سرکوب، اعمال زور و مهار کردن چین هرگز متوقف نشده است. این رویکرد از واشنگتن یک چهره واقعا «دو رو» ساخته است. طی سال‌های اخیر یعنی زمانی که روابط چین-آمریکا بشدت کاهش یافته، واشنگتن مدام از مدیریت واگرایی حرف زده و در عین حال مشغول ایجاد اختلافات بوده است. این بزرگترین عدم قطعیت و نااطمینانی در روابط دوجانبه پکن-واشنگتن محسوب می‌شود. رویکرد چین در برخورد با روابط با آمریکا همواره ثابت و استوار بوده یعنی بر پایه احترام متقابل، همزیستی مسالمت آمیز و همکاری برد-برد. طرف چینی همیشه به دنبال همکاری و ثبات بین دو کشور با بالاترین درجه صداقت بوده اما هیچگاه بر سر موضوعات مهم کلیدی کوتاه نخواهد آمد. در عین حال گرچه رابطه چین-آمریکا یکی از مهمترین مناسبات دوجانبه در جهان محسوب می‌شود، اما به هیچ وجه به معنای تمام دیپلماسی چین نیست. حلقه دوستان چین  در حال گسترش است که با این همه این اتفاق نتیجه رقابت با ایالات متحده نیست بلکه به دلیل آن است که توسعه چین به طور اساسی به جهان نفع رسانده است.

ارتباط چین با جهان بیشتر و نزدیکتر می‌شود و این روند غیرقابل بازگشت زمانه است. واشنگتن همواره تغییرات جهان را با عینک رقابت با چین دیده و این همان چیزی است که مسیر آن را تنگ‌تر خواهد کرد.

این امید وجود دارد که هیات آمریکایی بتواند به طور دقیق دیدگاه چین را به واشنگتن منتقل کند؛ یعنی ما از همکاری چین-ایالات متحده استقبال می‌کنیم اما هرگز «همکاری» باهدف تضعیف،‌ مهار و سرکوب چین را نخواهد پذیرفت.

چین برای رسیدن به این هدف صبور و مطمئن است.

امید است مقامات واشنگتن بتوانند تعهداتی که رئیس جمهور بایدن در بالی به چین داد را اجرایی کنند. به هر حال، گفتگو و همکاری نمی‌تواند پیش از صداقت و اعتبار دیگران را متقاعد کند و مهم رفتار واقعی طرف مقابل است.