با توجه به اینکه حدود سه سال از شیوع کووید-19 می‌گذرد باید دید عملکرد کشورهای مختلف جهان در این زمینه چگونه بوده است؟

دو جنبه اصلی برای بررسی وجود دارد: یکی به این بستگی دارد که آیا جان و سلامت مردم بهتر محافظت می‌شود یا خیر؛ دیگری مربوط می‌شود به چگونگی توسعه اقتصادی در طول همه گیری.

چه حساب زندگی باشد و چه حساب اقتصادی، چین پاسخ‌های قانع کننده‌ای ارائه کرده است. در ماه مارس سال جاری، سازمان بهداشت جهانی تخمینی از مرگ و میر بیش از حد در کشورهای سراسر جهان از سال 2020 تا 2021 منتشر کرد: طی این دو سال در ایالات متحده سالانه 1.4 درصد از کل جمعیت و در مجموع 930 هزار نفر جان باختند. تا 10 دسامبر سال جاری، تعداد مرگ و میر ناشی از عفونت کووید-19 در ایالات متحده از 1.1 میلیون نفر گذشت. با توجه به نسبت 4.3:1 جمعیت چین و ایالات متحده، بدون احتساب عواملی مانند اختلاف دو کشور در منابع پزشکی، اگر چین سیاست پیشگیری از بیماری همه گیر به سبک آمریکایی را اتخاذ می‌کرد، تقریباً 4.7 میلیون نفر جان خود را از دست می‌دادند. اما این رقم در جین فقط بیش از 5هزار نفر بود.

آیا می‌توانید تصور کنید 4.7 میلیون چینی در این اپیدمی جان خود را از دست بدهند؟ اغراق نیست اگر بگوییم سیاست پیشگیری از همه گیری چین جان میلیون‌ها نفر را نجات داده است. در مقابل، در دو سال گذشته، میانگین امید به زندگی در ایالات متحده 2.7 سال کاهش یافته و میانگین امید به زندگی در چین اکنون از آمریکا پیشی گرفته است.

در سال 2020 و 2021، بیشتر کشندگیِ کرونا مربوط به سویه اصلی و دلتا بود. وضعیت در سال 2022 متفاوت است. امیکرون قدرت خود را نشان داده است، قدرت سرایت آن قوی‌ و قوی‌تر می شود، به صفر رساندن آن روز به روز دشوارتر می‌شود و هزینه‌های پیشگیری دقیق از همه گیری دائما در حال افزایش است. در عین حال، امیکرون کمتر بیماری زا شده است. با توجه به این موضوع، دولت چین وضعیت را بررسی کرده و اخیراً بهینه‌سازی‌ در سیاست‌های پیشگیری و کنترل همه‌گیری را انجام داده است.

اگرچه در کوتاه مدت افزایش زیاد ابتلاها وجود داشته، اما این پدیده‌ای مورد قابل پیش‌بینی است. مردم دچار وحشت نشده‌اند و می‌توانند به آرامی این وضعیت را بپذیرند و واکنش مثبت نشان بدهند. آنها یقینا می‌توانند از این زمستان سرد جان سالم به در ببرند و به پیشواز بهار بروند.  

اخیراً پایگاه «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی»، داده‌های رشد تولید ناخالص داخلی کشورهای بزرگ را در سه ماهه سوم سال جاری به روز کرده است. با محاسبه سه ماهه آخر قبل از همه گیری یعنی سه ماهه چهارم 2019، رشد تولید ناخالص داخلی چین از سایر اقتصادهای بزرگ از جمله هند فرا رفت. از سه ماهه سوم 2019 تا سه ماهه سوم 2022، متوسط نرخ رشد تولید ناخالص داخلی چین در سه سال گذشته 4.6 درصد، هند 2.2 درصد و ایالات متحده 1.6 درصد بوده است. ژاپن، آلمان، فرانسه و بریتانیا همگی زیر 0.5 درصد هستند. در سه سال گذشته، رشد اقتصاد ایالات متحده در میان کشورهای توسعه یافته برجسته بوده، اما هنوز فاصله زیادی تا چین باقی مانده است. در سه ماهه سوم سال 2020، اقتصاد چین 3.5 درصد در مقایسه با سه ماهه چهارم سال 2019 رشد کرد. ایالات متحده 2.5 درصد کاهش یافت و این اختلاف به 6 درصد رسید. در سال 2021، اقتصاد آمریکا به سرعت بهبود یافت، اما در مقایسه با چین همچنان فاصله‌ وجود داشت. در سال 2022، اگرچه اقتصاد چین به شدت تحت تأثیر همه گیری قرار گرفت، اما درصد رشد این کشور همچنان در حال گسترش است.

چهار کشور اروپایی، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا، از سه ماهه چهارم سال 2019 تا سه ماهه سوم سال 2022، رشد اقتصادی آنها تقریبا متوقف شده است. به عنوان یک کشور بزرگ و نوظهور، نرخ رشد اقتصادی هند قبل از همه گیری از چین پیشی گرفته است. اما در سه سال گذشته از شیوع این بیماری، فاصله چین وهند تا حدی افزایش داده است. تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه سوم سال 2022، 113.2 درصد از سه ماهه چهارم سال 2019 بیشتر است، در حالی که تولید ناخالص داخلی هند تنها 106.4 درصد رشد کرده است.

علاوه بر تولید ناخالص داخلی، شاخص‌هایی مانند واردات و صادرات تجارت خارجی، تولید کالاهای فیزیکی و تولید برق نیز ثابت می‌کند که عملکرد کلی اقتصاد چین در طول سه سال شیوع بیماری کرونا بهتر از اکثر کشورهای جهان بوده است.

در عین حال، چین اقدامات محرک قوی مانند انتشار بیش از حد ارز را اتخاذ نکرده و نرخ تورم پایین را حفظ کرده است.

همچنین شایان ذکر است که چین ضمن کنترل موثر بیماری کووید-19 در کشور خود، با سایر کشورها وسازمان‌های بین‌المللی برای مبارزه با اپیدمی همکاری کرده و مسئولیت‌پذیری خود به عنوان یک کشور بزرگ را به منصه ظهور رسانده است.  چین مقدار زیادی اقلام ضد اپیدمی را در اختیار بیش از 160 کشور و سازمان بین‌المللی قرار داده، 37 تیم متخصص پزشکی را به 34 کشور اعزام کرده و تجربه خود را در زمینه پیشگیری و کنترل همه گیری با بیش از 180 کشور و سازمان بین‌المللی به اشتراک گذاشته است.

در سه سال گذشته، برخی از کشورهای غربی به سرکردگی ایالات متحده اغلب از سیاست‌های پیشگیری و کنترل همه‌گیری چین انتقاد کرده‌اند. نکته قابل تأمل اینجاست که وقتی نمی‌توانید از انتقاد دیگران خودداری کنید، حداقل باید بهتر از آنها عمل کنید، اما آنچه ما دیدیم دقیقا برعکس است یعنی آنها برای نقد بی پایه و اساس آماده‌اند آن هم بدون هیچ نگرش عینی و عقلانی.